The flower Duet – Bản song ca bất hủ

Bản nhạc Flower Duet với giai điệu bất hủ vẫn tiếp tục làm thổn thức trái tim của nhiều thính giả yêu nhạc. Bản nhạc là một màn song ca của hai giọng nữ soprano trong một vở opera được sáng tác từ năm 1883.

Tôi đã học sáng tác bằng cách lắng nghe âm nhạc. Khi tôi cần cảm hứng, tôi nghe nhạc. Khi tôi tìm kiếm ý tưởng, tôi nghe nhạc. Dĩ nhiên việc lắng nghe không được trả thù lao, nhưng tôi nhận thức được rằng những ích lợi của việc lắng nghe là rất lớn lao. Và thế là tôi nghe rất nhiều bản nhạc tuyệt vời.

Tôi chợt nhớ có lần một cô bạn thân biết tôi là một nhạc sĩ, đã vội vã chạy về phía tôi, vừa thở dốc vừa bảo rằng, “Tôi đã phát hiện ra bản nhạc đẹp nhất từng được viết!” Tay cô ra hiệu và mắt cô lóe lên khi cô chuẩn bị cho tôi biết về bản nhạc đẹp nhất ấy.

Tôi mỉm cười và thong dong đáp lại: “Có phải Flower Duet?” Cô tròn mắt ngạc nhiên như thể đã bị tôi nhìn xuyên qua tâm hồn, cô thắc mắc: “Làm sao anh biết?”

Flower Duet là một trong những sáng tác mà những người yêu âm nhạc cho rằng đã bị “lạm dụng” quá mức. Nói rõ ra, bản nhạc này đã hiện diện một cách rộng khắp. Nó được lồng vào các quảng cáo của hãng British Airways, lồng vào các bộ phim như True Romance của đạo diễn Tarantino và thậm chí được thêm vào trong serie phim hoạt hình nổi tiếng The Simpsons – nên tôi không chắc liệu những người hâm mộ bản nhạc này đang bày tỏ thái độ một cách hợm hĩnh hay chỉ là là bảo vệ bản nhạc yêu thích một cách quá đà. Dù thế nào đi nữa, tôi chắc lần đầu khi nghe tác phẩm này, chắc hẳn ai cũng bị tuyệt tác này chinh phục.

Tuy nhiên, tôi nói với cô bạn của mình rằng Flower Duet chỉ là bản nhạc đẹp thứ hai. Dĩ nhiên, điều này càng khiến cô càng tròn mắt ngạc nhiên hơn nữa.

Như thể các vị thần đã chọn nhà soạn nhạc Leo Delibes để sáng tác bản nhạc Flower Duet, và mặc dù, trên thực tế, dù ông sinh ra ở Pháp năm 1836 – trước khi có sự xuất hiện của xe hơi, điện thoại hay phi cơ, bản nhạc này vẫn trường tồn với thời gian cho tới bây giờ. Ngay cả các nhà soạn nhạc cổ điển ngày nay cũng phải nỗ lực vô cùng để đạt được mức độ tinh tế, sang trọng, và đẹp đẽ đó.

Nhà soạn nhạc Tchaikovsky khi nghe một tác phẩm của nhà soạn nhạc Delibes, vở opera mang tên Sylvia, đã thốt lên rằng: “Thật là quyến rũ, thật là duyên dáng, giai điệu mới đẹp đẽ nhường nào, tiết tấu nhịp nhàng, tất cả tạo nên sự hài hòa tuyệt vời. Tôi đã cảm thấy rất xấu hổ. Giá mà tôi nghe bản nhạc này sớm hơn, thì tôi đã không viết tác phẩm Swan Lake (Hồ Thiên Nga).” Delibes đã làm mọi người ngạc nhiên khi ông viết vở opera Lakmé, và từ vở kịch này mà tác phẩm Flower Duet nổi tiếng được sáng tác.

Vở Lakmé được biểu diễn lần đầu tại nhà hát Opera Comique ở Paris vào năm 1883. Đến tháng 05/1921, nó đã có được buổi biểu diễn thứ 1,000 tại đây.

Vở opera, giống như nhiều vở khác cùng thời, là một câu chuyện tình bi thương. Lakmé, con gái của một vị linh mục, và người hầu gái của nàng, Mallika, đang hái những bông hoa dọc theo bờ sông trong cảnh đầu tiên của vở opera. Họ mường tượng rằng mình đang trôi lững lờ bên dưới mái những vòm trắng kết bằng hoa lài. Họ lắng nghe những tiếng chim hót đẹp đẽ và cùng song ca. Khúc hát này làm mê đắm anh lính trẻ đang ẩn náu bên bờ sông, và tất nhiên, anh ta đã say mê nàng.

Tác phẩm được dàn nhạc thể hiện ở nhịp 6/8. Bài hát đem đến sự du dương của làn gió, như thể một điệu Valse mượt mà. Cách hòa bè rất quyện của các nghệ sĩ opera khiến cho phần thứ ba của tác phẩm thêm phần lung linh; đó là giai điệu thánh thót như tiếng chim và trong trẻo như dòng nước trong lành của chính dòng sông đó. 

Cách hát ngọt ngào đầy khao khát của họ lúc trầm lúc bổng trước khi đến phần điệp khúc. Hai giọng ca, một nữ cao soprano và một nữ trung Mezzo-soprano, như đang bay bổng cùng với giai điệu nghe vừa da diết vừa mong manh, vừa rung động vừa sảng khoái.

Cấu trúc của giai điệu và các điểm đối âm trong hai giọng hát đã làm nên một bản nhạc opera đầy xúc cảm với những nốt cao ngoạn mục làm nức lòng người hâm hộ. 

Những nốt cuối dường như bị treo lơ lửng, lắng đọng trong không khí một lát, trước khi motif cũ được lặp lại bằng một điệp khúc nhẹ nhàng, cuối cùng đưa thính giả đắm mình trong sự hân hoan nhẹ nhàng nhưng không kém phần tinh tế.

Đó là một hiệu ứng ngoạn mục khiến tâm trí được thả lỏng và len vào đến tâm khảm người nghe, bay vượt qua khoảng trống giữa một tác phẩm âm nhạc tuyệt vời và trải nghiệm cảm xúc thuần khiết của con người. 

Tôi khuyên bạn nên tìm trên internet để thưởng thức một diễn xuất của Anna Netrebko và Elina. Tôi chắc rằng bạn sẽ không thất vọng.

Ba tác phẩm nhạc kịch kinh điển của nhà soạn nhạc Delibes: Sylvia, Coppélia, và Lakmé đã nhận được sự chào đón nồng nhiệt từ công chúng. Tuy nhiên, chúng đã không đứng vững trước thử thách của thời gian giống như một số sáng tác của Ý vào thời đó, như vở Tosca hay Madame Butterfly. Ví dụ như vở Lakmé được ra mắt trong thời kỳ Anh chiếm đóng Ấn Độ. Khi sự chiếm đóng kết thúc, thế giới tiếp tục đi về phía trước, rồi chính trị hiện đại, sự phát triển của xã hội… đã khiến những tác phẩm như vậy bị mai một.

Trong khi một số vở opera và múa ballet có thể đã mất đi sự ưu ái từ công chúng, những phân đoạn, những bản nhạc là trích đoạn của những tác phẩm lớn vẫn thường xuyên tiếp tục góp mặt trong cuộc sống của chúng ta. Và may mắn thay, đó là trường hợp của bản nhạc Flower Duet. Tác phẩm đã giành được vị trí xứng đáng ở vị trí trung tâm khi nhắc đến những tác phẩm cổ điển. Và hơn hết, tác phẩm này vẫn được biểu diễn trên khắp thế giới vào ngày nay. Phải thừa nhận một điều, không có một giọng nữ cao nào mà chưa từng ước ao được trình bày tác phẩm mang tính biểu tượng này.

Với tư cách là một nhà soạn nhạc, tôi sẽ cảm thấy vô cùng may mắn nếu bản thân có thể soạn ra một giai điệu tương tự rồi giải nghệ. Chỉ như thế thôi cũng đủ khiến tôi cảm nhận rằng những đóng góp của mình thật diệu kỳ. 

Tuy nhiên, dù bản nhạc Flower Duet tuyệt vời đến mức thính giả phải giật mình thán phục, bạn sẽ cảm thấy ngạc nhiên khi nhận thức được rằng vẫn còn những bản nhạc khác đang chờ đợi đôi tai tò mò của những thính giả yêu nhạc. Đó chính là cách chúng ta được ban ơn: mỗi hành động vô tâm một cách điên rồ mà ta cáo buộc nhân loại, chúng ta hãy dừng lại để nhìn lại kho tàng – một kho tàng tràn ngập những điều tích cực dành cho chúng ta, đầy trí huệ và đẹp đẽ đáng kinh ngạc, được thể hiện thông qua văn học, nghệ thuật, và âm nhạc.

Và vì vậy, tôi bảo đảm với người bạn dấu yêu của mình rằng chắc chắn, xét về mặt toán học, cô ấy thế nào cũng sẽ tìm thấy một giai điệu đặc biệt, một giai điệu sẽ khiến cô nhìn nhận rằng đó là “bản nhạc đẹp nhất từng được viết ra.” Vậy thì, Flower Duet sẽ trở thành bản nhạc đẹp đẽ thứ hai. Nhưng mà, điều đó mới khó tin làm sao!

Ông Pete McGrain là nhà văn, đạo diễn, nhà soạn nhạc nổi tiếng với bộ phim Ethos, cùng sự tham gia diễn xuất của diễn viên Woody Harrelson. Ông Pete McGrain sống ở Los Angeles. Ông xuất thân từ thành phố Dublin, Ireland, nơi ông tốt nghiệp từ trường Cao đẳng Trinity.