Thổ Nhĩ Kỳ: Lạm phát chạm 73.5%, mức cao nhất trong 24 năm

NAVEEN ATHRAPPULLY 

Theo dữ liệu chính thức của Viện Thống kê Thổ Nhĩ Kỳ (TUIK), tỷ lệ lạm phát hàng năm ở nước này đã tăng lên mức cao nhất trong hơn hai thập niên vào tháng Năm, cùng với đó là đồng lira giảm giá.

Một thông cáo báo chí hôm 03/06 từ TUIK cho biết, thước đo lạm phát là Chỉ số Giá Tiêu dùng (CPI) đã tăng 73.5% trong tháng Năm so với một năm trước. Đây là mức cao nhất trong lịch sử Thổ Nhĩ Kỳ kể từ tháng 10/1998 khi lạm phát lên tới 76.6%.

Trên cơ sở hàng tháng, lạm phát tháng Năm tăng 2.98%. So với CPI chung, mức thay đổi giá hàng năm thấp hơn ở 8 nhóm hàng hóa và dịch vụ chính trong khi mức thay đổi cao hơn ở 4 nhóm chính.

Thông cáo trên cho biết: “Mức tăng hàng năm thấp nhất là 19.81% trong ngành viễn thông. Những nhóm chính khác có mức tăng hàng năm thấp là giáo dục 27.48 %, quần áo và giày dép 29.80%, và y tế 37.74%.”

“Mặt khác, giao thông vận tải tăng 107.62%, thực phẩm và thức uống không cồn tăng 91.63%, và thiết bị gia đình tăng 82.08% nằm trong những nhóm chính có mức tăng hàng năm cao.”

Nhóm nhà ở, nước, điện, xăng, v.v. tăng 63.51% trong tháng Năm. Các khách sạn, quán cà phê, và nhà hàng có tỷ lệ lạm phát là 76.83% trong khi lĩnh vực giải trí và văn hóa ghi nhận mức tăng giá 54.12%.

Lạm phát đã gia tăng ở Thổ Nhĩ Kỳ kể từ mùa thu năm ngoái; đồng lira giảm giá sau khi ngân hàng trung ương áp đặt chu kỳ nới lỏng 500 điểm cơ bản theo yêu cầu của Tổng Thống Tayyip Erdogan. Lira đang giao dịch ở mức thấp nhất kể từ tháng Mười Hai. Đồng tiền này đã giảm 44% vào năm 2021 và giảm 20% trong năm nay.

Trên thực tế, lạm phát tăng vọt là một thách thức khó khăn đối với nhiều công dân Thổ Nhĩ Kỳ, như cô Tuba Canpolat, một cựu nhân viên y tế sống ở Istanbul. Giờ đây, cô buộc phải mua ít tã hơn cho con mình và thậm chí không thay thường xuyên như trước.

Cô nói với đài BBC: “Tôi nhận được thứ mà chúng tôi gọi là trợ cấp thất nghiệp ở Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng con số này thấp đến mức không đủ để mua số tã lót hàng tháng của con tôi.”

“Tôi đang tìm những công việc lặt vặt có thể làm trên mạng. Nhưng hiện tại, chúng tôi không thể sống với mức lương 5,000 liras trong khi tiền thuê nhà là 3,000–4,000 lira Thổ Nhĩ Kỳ.”

Thâm hụt thương mại trong tháng Năm tăng 157% so với cùng thời kỳ năm ngoái lên 10.7 tỷ USD, phần lớn là do nhập cảng năng lượng. Bộ trưởng Tài chính Nureddin Nebati dự đoán lạm phát sẽ giảm xuống một con số vào cuộc bầu cử năm sau. Tuy nhiên, ngân hàng trung ương chỉ kỳ vọng lạm phát ở mức một con số vào cuối năm 2024.

Nhà kinh tế Arda Tunca nói với Reuters rằng, “Thổ Nhĩ Kỳ, quốc gia đã vượt ra ngoài các quy tắc của học thuyết kinh tế, không thể giải quyết vấn đề chính là lạm phát cao bằng các chính sách hiện tại của mình được.”