Thổi luồng sinh khí mới vào những ngôi nhà cổ

BRETT CHUDÁ

Trong hơn 40 năm, khi chủ nhân của những ngôi nhà cổ ở Mỹ quốc cần bảo tồn và cải tạo ngôi nhà theo một phong cách truyền thống trang nhã, họ sẽ tìm đến nhà thiết kế nội thất Cathy Kincaid. Bà như bà tiên đỡ đầu cho hàng chục ngôi nhà đầy cá tính, trong đó có ngôi nhà nổi của một người lái đò ở Connecticut những năm 1750, những căn penthouse ở Manhattan, và một khu trang trại gồm cả rừng ở miền Đông Texas. “Tôi nghĩ rằng việc được sống trong những ngôi nhà cổ là điều rất quan trọng,” bà Kincaid nói. “Tôi nghĩ là điều này truyền cảm hứng cho chúng ta… giúp chúng ta quan tâm hơn đến lịch sử Hoa Kỳ, nơi chúng ta đang sống, các thành phố của chúng ta. Và những ngôi nhà cổ này đều ẩn chứa một câu chuyện để kể.”

Rất nhiều ngôi nhà cổ có bề dày lịch sử do bà Kincaid cải tạo đã được đăng trên các tạp chí gia đình hàng đầu thế giới và được bà biên soạn trong quyển “The Well Adorned Home” (Ngôi Nhà Được Trang Trí Đẹp Mắt), do Rizzoli xuất bản năm 2019. Xuất thân từ thành phố Fort Worth, tiểu bang Texas, bà Kincaid theo học Đại học Cơ đốc giáo Texas trước khi chuyển đến Dallas vào những năm 1970. Tại đây, bà đã cùng làm việc với các nhà thiết kế huyền thoại của địa phương trước khi ra mắt bảng hiệu riêng của mình vào năm 1978.

Với giọng nói ngọt ngào nhưng nghiêm trang của vùng Texas, bà đã mô tả về hai công trình tráng lệ có mối liên hệ mật thiết với bà.

Nét quyến rũ theo phong cách Texas

Khu bất động sản mà bà Kincaid trìu mến gọi là “Trang trại miền Đông Texas” là một khu đất dành cho các hoạt động giải trí nằm trên một trong những lô đất tư nhân lớn nhất còn sót lại gần Dallas, với hàng trăm mẫu Anh rừng, một hồ nước, và một nhà khách. Trang trại này do anh em nhà Von Erich, là các nhà đô vật nổi tiếng thời ấy, xây dựng vào giữa thế kỷ 20.

Mặc dù anh em nhà Von Erichs kiếm sống bằng nghề đấu vật, nhưng họ đã có những lựa chọn tinh tế cho ngôi nhà theo phong cách đồng quê rộng lớn của mình và vô cùng sáng tạo khi họ thiết kế không gian cho trang trại. Nhiều cửa ra vào và cửa sổ xung quanh trang trại được làm bằng các tấm ván xẻ một nửa (ván bóc), với những hình dáng độc đáo khác nhau, giữ lại đường nét của những cây gỗ có xuất xứ từ địa phương. Đó là một đặc trưng mà bà Kincaid cho biết bà chưa từng nhìn thấy ở bất cứ nơi nào.

Các chủ nhà hiện nay ưa chuộng trần nhà làm bằng gỗ thô và dầm lộ ra ngoài, cầu thang có lan can bằng cành cây giống như sừng hươu, và các đặc điểm nam tính khác. Bà Kincaid giữ lại những thứ mà anh em nhà Von Erichs đã làm đúng, sửa sang lại đồ đạc, giấy dán tường, các thiết bị, và nhiều thứ khác, biến phong cách nội thất từ “vô vị” trở nên trang nhã hoàn hảo và sẵn sàng để chiêu đãi khách. Bà Kincaid nói: “Chúng tôi muốn nội thất của căn nhà tạo cho người ở cảm giác thoải mái và thư giãn, đồng thời toát lên phong cách trẻ trung.” Dù sao thì đó cũng là một ngôi nhà ở nông thôn, vì vậy bà không muốn bất cứ thứ gì có cảm giác “quá quý giá hay xa hoa. Nhưng đồng thời, chúng tôi cũng muốn nội thất phản ánh phong cách và gu thẩm mỹ tinh tế của chủ nhà.”

Nét đặc trưng về thiết kế của bà Kincaid được thể hiện rõ ràng trong những món đồ nội thất được đặt làm riêng, vừa trang trọng nhưng cũng vừa thoải mái. Những món đồ này được làm bằng nhiều loại vải phong phú, có hoa văn và thường được xếp lớp một cách tự nhiên không theo trình tự nào, nhìn đẹp mắt, và thu hút người xem, được suy tính kỹ lưỡng sao cho phù hợp với mỗi căn phòng. Bà đã đem đến phong cách trang trí vượt thời gian, nhìn có vẻ như được sắp xếp rất dễ dàng, nhưng lại có thể gợi lên bầu không khí hoài cổ. Khu vực ngay miệng lò sưởi được thiết kế trông thật thu hút với một bộ sưu tập nhỏ gồm mô hình của các con tàu cỡ lớn, một chiếc gương theo phong cách Liên bang, một chiếc tủ được sơn theo phong cách Hà Lan cổ, và nhiều chi tiết khác được trang trí tỉ mỉ. Mặc dù những món đồ này không gây chú ý nhưng mang đến cho chúng ta một cảm thụ sâu sắc về lòng hiếu khách của người Mỹ. 

Ngôi nhà thân yêu

Ngôi nhà ở Highland Park, tiểu bang Texas, được tân trang lại nhìn rất đáng yêu mà bà Kincaid hiện đang sống này là một ngôi nhà một tầng, kiểu thôn dã có lợp ván, được xây dựng vào thời kỳ hậu Đệ nhất Thế chiến, “một trong số ít những ngôi nhà theo phong cách đó còn sót lại ở khu vực này của Dallas,” bà nói. Bà đã mua ngôi nhà vào năm 2012. Sau khi khôi phục và cải tạo, hai năm sau, bà chuyển đến sống ở đó. Bà Kincaid mô tả đó là một ngôi nhà “đậm chất Mỹ”. “Đó sẽ là một bất ngờ… Khi bạn ở đây, bạn không cảm thấy rằng mình đang ở giữa lòng thành phố Dallas.” Những đặc điểm kiến trúc của ngôi nhà này giống với một ngôi nhà thôn dã ở vùng đồng quê của tiểu bang Connecticut hơn là một nơi ở tiểu bang Texas. Ngoài ra, ngôi nhà này nằm cách xa con đường chính, và được những tán lá xung quanh che khuất khỏi những ngôi nhà khác. Vườn cây cảnh được cắt tỉa theo hình thức cổ điển và những cây cam trồng trong chậu được đặt ngoài cửa trước chào đón khách. Ngoại thất của ngôi nhà này sử dụng ván lợp với các chi tiết kiến trúc và vật dụng xung quanh cửa màu trắng cùng các thiết bị chiếu sáng bên ngoài giống như đèn khí tạo nên bầu không khí đặc trưng mang đầy hơi thở của vùng New England.

Bà và các nhà sử học nghiệp dư ở khu phố của bà nói rằng: Ban đầu, đây chỉ là một ngôi nhà thôn dã nhỏ bé, có 3 phòng nhỏ dành cho quản gia, trực thuộc khu đất của một trong những gia đình có tầm ảnh hưởng lớn nhất tại Dallas. Bà Kincaid nói: “Ngôi nhà đã trải qua nhiều lần thay đổi khác nhau và giờ đây trở thành một ngôi nhà của gia đình, và là một ngôi nhà đáng để sống. Tôi tin rằng bạn có thể gọi việc phục hồi ngôi nhà này là một câu chuyện thành công.”

Trong những năm qua, ngôi nhà đã có những cải tạo hiện đại: tường được trát vữa; các phần kiến trúc bình thường hơn đã được thêm vào nhà bếp. Bà Kincaid say mê bảo tồn những nét lịch sử. Quá trình phục hồi của bà đã đưa ngôi nhà cổ này tái hiện lại một chút “kiến trúc khởi điểm của ngôi nhà,” bà nói. “Ngôi nhà này càng ngày càng giống với kiến trúc của thời kỳ mà ngôi nhà được xây dựng cũng như ngày càng tương thích với phong cách của ngôi nhà [ban đầu].” Bà cũng đã trang bị thêm cho ngôi nhà một số vật dụng mới để phù hợp hơn với gu thẩm mỹ của mình, và để phù hợp với bộ sưu tập đồ sứ cá nhân và bộ sưu tập tranh vẽ cá nhân tuyệt đẹp của bà. “Trần nhà trong phòng khách không cao. Vì vậy, để đánh lừa thị giác và mở rộng tối đa các cửa sổ cao từ trần đến sàn, chúng tôi đã sử dụng các đường diềm ngắn [xếp nếp trang trí] và rèm vải lanh đơn giản. Chúng tôi cũng đã mở thêm các cửa sổ con [các cửa sổ nhỏ trên các ô cửa lớn] giữa lối vào, phòng khách, và phòng ăn để tăng thêm ánh sáng.”

Bộ sưu tập của bà gồm cả một bức tranh tường vẽ tay tuyệt đẹp, với khung cảnh tựa như truyện cổ tích bao quanh phòng ăn. Mặc dù đó không phải là đồ cổ, nhưng bức tranh này biểu trưng cho một loạt các mốc quan trọng trong cuộc đời bà Kincaid. Nhiều năm trước, bà Kincaid đã mua một ngôi nhà từng thuộc sở hữu của nhà thiết kế nội thất nổi tiếng Nena Claiborne (trước khi mua ngôi nhà này, bà Kincaid từng làm việc tại một cửa hàng bán loại đèn tùy chỉnh và thường giao hàng đến nhà của cô Claiborne). Cô Claiborne đã vẽ tay bức tranh tường này, mô tả những con tàu to lớn và các cảnh vận tải hàng hóa trên biển theo phong cách phổ biến ở vùng Normandy, nước Pháp, trong những năm 1700. Bức tranh này kết hợp hài hòa giữa các tông màu ngọc phong phú với màu đất đậm, và đóng vai trò quan trọng trong việc gây ấn tượng với du khách cũng như trở thành một chủ đề nổi bật để mọi người bàn luận.

Bức tranh trên tường này kể về một câu chuyện thú vị, nhưng không phải theo cách mà người ta có thể nghĩ. Một trong những người đàn ông trong cảnh ban đầu không có đầu. Theo bà Kincaid, câu chuyện kể rằng anh ấy là chồng cũ của cô Claiborne, người đã lừa dối vợ mình. Cô Claiborne đã làm cho anh ta mất đầu để đền tội. Khoảng 15 năm sau khi bà Kincaid chuyển đến ngôi nhà, một ngọn lửa đã thiêu rụi các phòng trên lầu và làm hư hại phòng ăn nơi treo bức tranh bằng vải canvas này. Nhưng bà Kincaid đã cứu được bức tranh. Bà thuê một nhóm thợ thủ công và họa sĩ để hồi sinh tác phẩm nghệ thuật này và treo lại trong ngôi nhà mới của bà ở tiểu bang Texas. Trong quá trình phục hồi bức tranh, cũng cần có một chút chỉnh sửa. Một trong những nghệ sĩ đã vẽ lại đầu của người đàn ông mà không hề biết rằng ngay từ đầu nó đã không ở đó. “Tôi bước vào và lại bật trở ra, chao ôi, anh ấy đã được cứu rỗi!” bà Kincaid nói.

Đó là một câu chuyện được bắt đầu từ nhiều thế hệ trước, và vẫn chưa có hồi kết. Vào ngày trước buổi phỏng vấn với tạp chí American Essence, bà Kincaid may mắn có thêm một người cháu. Không ai biết được những câu chuyện mới nào sẽ được kể tiếp trong ngôi nhà này, vốn dĩ đang kỷ niệm khoảng một trăm năm ngày xây dựng vào năm nay.

Những công trình trùng tu tráng lệ với những câu chuyện ẩn chứa phía sau tiếp tục thu hút bà Kincaid. Bà cho biết việc trùng tu những ngôi nhà cũ là “một cảm giác hoàn toàn khác. Tôi cũng thích trang hoàng cho các ngôi nhà mới, nhưng tôi cảm thấy thật thú vị khi được vào một [ngôi nhà] cũ, đặc biệt là ngôi nhà chưa được ai sửa chữa, và xem cách bạn khiến nơi đó bắt kịp thời đại ra sao, đồng thời vẫn lưu giữ tất cả nét quyến rũ nguyên thủy của công trình đó. Không gì có thể thay thế hoàn toàn những thiết kế đã được thực hiện từ cách đây lâu rồi.”

Những ngôi nhà cổ đều có chung một điểm độc đáo, bà nói. “Tôi thích bước vào một ngôi nhà và tự hỏi, ‘Chuyện gì đã xảy ra ở đây vậy? Ai đã từng ở đó? Ai đã sống nơi đó nhỉ?’”

Bài viết nguyên gốc được đăng tải trên tạp chí American Essence.

Bà Brett Chudá viết về những người và ý tưởng hấp dẫn đã tạo nên sự khác biệt trên thế giới. Bà có bằng về Văn hóa và Nghệ thuật Thế giới của Đại học California tại Los Angeles và chu du khắp nơi trên thế giới từ Alaska đến Phi Châu đến Âu Châu. Trong những chuyến đi của mình, bà rất ngạc nhiên trước truyền thống độc đáo của mỗi nền văn hóa về vẻ đẹp, sức khỏe và niềm tín thần.