Thượng nghị sĩ Rubio kêu gọi ngăn dòng tín thuế EV của Hoa Kỳ chảy vào Trung Quốc

Terri Wu

Thượng nghị sĩ Marco Rubio (Cộng Hòa–Florida) đã đề nghị chính phủ Tổng thống (TT) Biden ngăn không cho các khoản tín thuế dành cho xe điện (tín thuế EV) của Hoa Kỳ chảy vào các công ty Trung Quốc qua các liên kết đối tác của họ tại Nam Hàn.

Trong năm tháng qua, bốn công ty Trung Quốc đã loan báo họ đầu tư khoảng 4 tỷ USD vào Nam Hàn để xây dựng các nhà máy sản xuất pin EV mới. Các thỏa thuận này được thiết lập nhằm tận dụng lợi thế từ thỏa thuận thương mại tự do của Nam Hàn với Hoa Kỳ – để đủ điều kiện nhận tín thuế EV theo Đạo luật Giảm Lạm phát Hoa Kỳ (IRA).

“Các sản phẩm được sản xuất tại cơ sở của chúng tôi ở Nam Hàn đáp ứng các yêu cầu về khoáng sản quan trọng trong dự luật IRA về lợi ích của các chính sách thuế quan khi xuất cảng sang thị trường Âu Châu và thị trường Hoa Kỳ,” Công ty Công nghệ Năng lượng Mới Ningbo Ronbay cho biết trong thông báo tháng Bảy hôm 21/07 về việc thiết lập một nhà máy ở Nam Hàn để sản xuất 80,000 tấn tiền hợp chất của pin EV trong một năm. Đây là loại nguyên vật liệu được sử dụng để tạo thành cực âm trong pin. Giá trị khoản đầu tư này không được tiết lộ.

Một công ty khác của Trung Quốc, Công ty TNHH GEM, cho biết trong bản công bố hồi tháng Ba rằng, “Để đủ điều kiện nhận tín thuế, IRA quy định rằng xe điện tiêu dùng phải chứa một tỷ lệ nhất định vật liệu pin và khoáng chất quan trọng từ Mỹ hoặc các quốc gia có hiệp định thương mại tự do với Mỹ, nhưng Trung Quốc không phải là một quốc gia như vậy.”

GEM tiếp tục cho biết khoản đầu tư hơn 937 triệu USD của GEM vào một nhà máy sản xuất tiền hợp chất của pin EV với công suất sản xuất hàng năm là 43,000 tấn tại Nam Hàn chính là sự hưởng ứng đối với IRA. Dự án này do liên danh Công ty TNHH SK On của Nam Hàn và Công ty TNHH Vật liệu Ecopro khai triển.

“Kể từ khi có Đạo luật Giảm Lạm Phát của Đảng Dân Chủ, tôi đã lo ngại sâu sắc rằng Trung Quốc sẽ được hưởng lợi từ tiền đóng thuế của người Mỹ,” ông Rubio cho biết trong một tuyên bố gửi qua thư điện tử cho The Epoch Times. “Giờ đây, nhiều tin tức về việc các công ty Trung Quốc đang thiết lập liên kết đối tác ở Nam Hàn để đủ điều kiện nhận các khoản tín thuế EV của ông Joe Biden và Đảng Dân Chủ, chứng tỏ những lo ngại đó là có cơ sở.”

Ông tiếp tục: “Rõ ràng đây là một nỗ lực của Đảng Cộng sản Trung Quốc nhằm lách luật Hoa Kỳ và sử dụng tiền đóng thuế của người Mỹ để mở rộng ảnh hưởng của họ ở châu Á.”

“Chính phủ ông Biden phải hành động nhanh chóng.”

Bộ Ngân khố vẫn đang trong tiến trình cung cấp hướng dẫn về việc áp dụng [điều khoản] “tổ chức ngoại quốc đáng quan tâm” đối với các quy định tín thuế của IRA.

Các thỏa thuận khác của Nam Hàn được các công ty Trung Quốc công bố gồm có: một là thỏa thuận giữa hai công ty CNGR Advanced Material Co. và POSCO Holdings Inc. Nam Hàn để xây dựng một nhà máy tinh chế niken, trị giá 1.2 tỷ USD, và hai là thỏa thuận với Công ty Cobalt Hoa Hữu Triết Giang (Zhejiang Huayou Cobalt Co.), trị giá tổng cộng 2.25 tỷ USD. Cả hai liên kết đối tác của Hoa Hữu đều là các nhà máy sản xuất tiền hợp chất của pin EV, một là hợp tác với LG Chem và một là hợp tác với Công ty POSCO Future M.

Công ty Hoa Hữu cũng nắm quyền sở hữu đa số đối với một nhà máy vật liệu pin trị giá 4.5 tỷ USD ở Indonesia, trong đó Công ty Ford Motor sở hữu cổ phần thiểu số.

Ông Rubio đã yêu cầu chính phủ ông Biden cam kết rằng sẽ không có khoản tín thuế nào của IRA chảy vào các công ty Trung Quốc, dù trực tiếp hay gián tiếp.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Matthew Miller, khi trả lời về quan hệ đối tác của Trung Quốc với các công ty Hàn Quốc, cho biết trong một cuộc họp báo vào ngày 31/07: “Chúng tôi chắc chắn hiểu rằng các quốc gia khác như Hàn Quốc có mối quan hệ với Trung Quốc, bao gồm cả các mối quan hệ kinh tế. Chúng tôi có mối quan hệ kinh tế đáng kể” với Trung Quốc.

“Tôi sẽ nói rằng đối với tất cả các hành động thực thi của chúng tôi, chúng tôi luôn tìm cách cải thiện, theo cách thắt chặt các hành động đó, theo cách để thực thi chúng, bao gồm cả những người – những người và công ty đang cố lảng tránh chúng. Đó là một nhận xét chung mà không liên quan đến bất kỳ báo cáo cụ thể nào, nhưng đó vẫn là chính sách của chúng tôi và sẽ tiếp tục.”

Ông Rubio đã yêu cầu chính quyền Biden cam kết rằng sẽ không có khoản tín dụng thuế IRA nào dành cho các công ty Trung Quốc, dù trực tiếp hay gián tiếp.

Hôm 26/07, ông đã đưa ra một nghị quyết chung để lật ngược việc Cơ quan Quản trị Xa lộ Liên bang (FHWA) miễn trừ các điều kiện “Mua hàng Mỹ” đối với bộ sạc EV để được khấu trừ thuế IRA. Hồi tháng Hai, ông đã yêu cầu Ủy ban Đầu tư Ngoại quốc tại Hoa Kỳ – hội đồng liên bang xem xét các giao dịch ngoại quốc vì những tác động đối với an ninh quốc gia – xem lại thỏa thuận cấp phép giữa Ford và nhà sản xuất pin Trung Quốc Contemporary Amperex Technology Co. Ltd. (CATL).

Sự hợp tác của Ford với CATL, được công bố hồi tháng Hai, là xây dựng một khu công nghiệp chế tạo pin ở Marshall, Michigan. Nhà máy này sẽ bắt đầu hoạt động vào năm 2026 và sẽ là công ty con thuộc sở hữu hoàn toàn của Ford; CATL sẽ cung cấp công nghệ pin, một số thiết bị, và nhân công.

Một tháng sau, ông Rubio cũng đưa ra một dự luật loại nhà máy Ford–CATL khỏi các khoản tín thuế theo IRA bằng cách đưa các thỏa thuận cấp phép với một công ty ngoại quốc đáng quan tâm vào danh sách cấm.

The Epoch Times đã liên lạc với Bộ Ngân khố và Cơ quan Quản trị Xa lộ Liên bang, một cơ quan của Bộ Giao thông vận tải, để đề nghị bình luận.