Tòa Bạch Ốc vội vã đính chính lời hứa bảo vệ Đài Loan của Tổng thống Biden

ANDREW THORNEBROOKE

Các quan chức Tòa Bạch Ốc đã vội vã đính chính các bình luận của Tổng thống (TT) Joe Biden hôm 23/05, khi ông nói rằng Hoa Kỳ sẽ bảo vệ Đài Loan về mặt quân sự trong trường hợp Trung Quốc xâm lược hòn đảo này.

Các nhân viên Tòa Bạch Ốc nói rằng ông Biden chỉ đang nhắc lại chính sách của Hoa Kỳ rằng họ sẽ cung cấp thiết bị quân sự cho Đài Loan, chứ không chủ trương điều động quân đội đến bảo vệ.

Một phát ngôn viên Tòa Bạch Ốc nói với ký giả Jacqui Heinrich của Fox News rằng: “Như Tổng thống đã nói, chính sách của chúng ta không thay đổi. Ông ấy nhắc lại ‘Chính sách Một Trung Quốc’ (One China Policy) và cam kết của chúng ta đối với hòa bình và ổn định trên Eo biển Đài Loan. Ông ấy cũng nhắc lại cam kết của chúng ta theo Đạo luật Quan hệ Đài Loan (Taiwan Relations Act) là cung cấp cho Đài Loan quân trang để tự vệ.”

Khi TT Biden, người hiện đang có mặt tại châu Á để quảng bá Khuôn khổ Kinh tế Ấn Độ Dương–Thái Bình Dương của mình, được một phóng viên hỏi liệu Hoa Kỳ có bảo vệ Đài Loan về mặt quân sự trước cuộc xâm lược hay không, ông chỉ hồi đáp là: “Có”.

Ông Biden đã nói thêm: “Đó là cam kết mà chúng ta đã thực hiện. Xem đây, tình huống là như thế này. Chúng ta đồng ý với chính sách ‘Một Trung Quốc’; chúng ta đã ký vào chính sách đó, và tất cả các thỏa thuận dự kiến ​​được thực hiện từ đó. Nhưng ý tưởng rằng [Đài Loan] có thể bị chiếm đoạt bằng vũ lực… là không phù hợp.”

“Việc xâm lược sẽ làm mất trật tự toàn bộ khu vực, và là một hành động khác tương tự như những gì đã xảy ra ở Ukraine. Và vì vậy, đó là một gánh nặng thậm chí còn lớn hơn.”

“Chính sách Một Trung Quốc” đề cập đến việc Hoa Kỳ công nhận tuyên bố của Trung Cộng rằng chỉ có một chính quyền Trung Quốc. Điều đó khác biệt với “Nguyên tắc Một Trung Quốc” của Trung Cộng – vốn cho rằng rằng chính quyền cộng sản Trung Quốc có chủ quyền lịch sử đối với toàn bộ lãnh thổ của Trung Quốc trước nội chiến, bao gồm cả Đài Loan.

Trung Cộng tuyên bố rằng Đài Loan là một tỉnh ly khai phải được thống nhất với đại lục mặc dù Đài Loan đã độc lập từ năm 1949 và chưa từng nằm ​​dưới sự kiểm soát của Trung Cộng.

Bình luận của ông Biden dường như đã vi phạm chính sách lâu đời của Hoa Kỳ về cái gọi là ‘mơ hồ chiến lược’, trong đó quốc gia này sẽ không xác nhận cũng không phủ nhận liệu họ có viện trợ cho Đài Loan trong trường hợp xảy ra chiến tranh hay không.

Hơn nữa, đây là lần thứ ba kể từ tháng 08/2021 các quan chức Tòa Bạch Ốc bác bỏ bình luận của tổng thống liên quan đến Đài Loan và tuyên bố rằng chính sách của họ không thay đổi. Sự việc tương tự xảy ra gần đây nhất là vào tháng 10/2021 khi ông Biden phá vỡ sự mơ hồ chiến lược và nói rằng Hoa Kỳ có “cam kết” bảo vệ Đài Loan.

Mặc dù Đài Loan không có thỏa thuận quốc phòng chung với Hoa Kỳ, nhưng Đạo luật Quan hệ Đài Loan năm 1979 bảo đảm rằng Hoa Kỳ sẽ cung cấp cho Đài Loan những khả năng cần thiết để duy trì khả năng phòng vệ của mình.

Tuy nhiên, nhiều nghị sĩ trong Quốc hội xem chính sách mơ hồ chiến lược này về căn bản là khá thiếu sót, và tin rằng sự nhập nhằng nước đôi của chính phủ TT Biden thất bại trong việc ngăn Nga xâm lược Ukraine có thể đồng nghĩa với việc chính sách này cũng sẽ không ngăn cản được Trung Cộng xâm lược Đài Loan.

Nhiều chuyên gia và cựu nhà lập pháp đã lên mạng chỉ trích quyết định đính chính lại các bình luận của tổng thống và kêu gọi Hoa Kỳ có lập trường quyết đoán hơn về vấn đề này.

Chủ tịch Hội đồng Quan hệ Ngoại giao Richard Haass viết trong một tweet: “Đây là lần thứ ba @potus (Tổng thống Hoa Kỳ) lên tiếng ủng hộ sự rõ ràng về chiến lược đối với Đài Loan và là lần thứ ba, nhân viên Tòa Bạch Ốc đính chính phát ngôn của ông. Tốt hơn nên đón nhận điều này như là lập trường mới của Hoa Kỳ, một lập trường hoàn toàn nhất quán với chính sách Một Trung Quốc nhưng điều đó làm thay đổi cách thức khai triển của Hoa Kỳ.”

Cựu Dân biểu Will Hurd viết trong một bài khác: “Thay vì cố gắng đính chính các bình luận của ông Biden, chính phủ nên giải thích cho công chúng Hoa Kỳ tại sao chính sách “Mơ hồ Chiến lược’ của chúng ta về Đài Loan cần phải trở nên rõ ràng và trực tiếp hơn. Chúng ta sẽ bảo vệ các đồng minh của chúng ta. Vậy thôi.”