Tổng thống Putin nói rằng Nga sẽ đặt vũ khí hạt nhân ở Belarus

Lorenz Duchamps

Hôm 09/06, Tổng thống (TT) Nga Vladimir Putin cho biết Moscow sẽ bắt đầu khai triển vũ khí hạt nhân chiến thuật ở Belarus khi các cơ sở lưu trữ đặc biệt cần thiết ở nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ này được hoàn thành vào đầu tháng tới.

Thông báo này được đưa ra vài tháng sau khi ông Putin hồi tháng Ba đã lần đầu tiên mô tả kế hoạch di chuyển vũ khí hạt nhân chiến thuật đến Belarus; ông nêu lên việc Hoa Kỳ khai triển vũ khí tương tự tại các căn cứ của NATO ở một số nước Âu Châu trong nhiều thập niên.

Mới đây, ông Alexander Lukashenko, nhà lãnh đạo độc tài lâu năm của Belarus, đã mô tả diễn biến này là cơ hội duy nhất để Minsk và Moscow được thống nhất. Vào những năm 1990, Belarus, cùng với Kazakhstan và Ukraine, đã nhượng lại vũ khí hạt nhân của mình cho Nga để đổi lấy sự bảo đảm an ninh.

“Mọi thứ đang diễn ra theo kế hoạch,” ông Putin nói trong bài diễn văn trên truyền hình về cuộc gặp với ông Lukashenko tại khu nghỉ dưỡng Bocharov Ruchey của ông ở Sochi bên bờ biển Hắc Hải của Nga.

Theo một bản ghi của điện Kremlin về bài diễn văn này, ông nói thêm rằng, “Việc chuẩn bị các cơ sở liên quan sẽ được hoàn thành vào ngày 07/07 hoặc 08/07, và chúng tôi sẽ ngay lập tức bắt đầu các hoạt động liên quan đến việc khai triển các loại vũ khí tương ứng trên lãnh thổ của quý vị.”

Nếu mọi thứ diễn ra theo kế hoạch, việc khai triển này sẽ đánh dấu lần đầu tiên vũ khí hạt nhân chiến thuật của Nga được đặt bên ngoài nước Nga kể từ khi Liên Xô sụp đổ vào những năm 1990.

Vũ khí hạt nhân chiến thuật được hình dung như một phương tiện mang lại sức mạnh hủy diệt của vũ khí hạt nhân trong một không gian chiến trường tương đối nhỏ hẹp. Những vũ khí này thường có năng suất nhỏ hơn so với vũ khí hạt nhân chiến lược – được thiết kế để phá hủy toàn bộ các thành phố trong Chiến tranh Lạnh.

Ông Lukashenko, một đồng minh trung thành của ông Putin, đã cầm quyền gần ba thập niên, dựa vào sự trợ giúp kinh tế và chính trị của Moscow để tồn tại qua nhiều tháng phản kháng, bắt giữ hàng loạt, và các lệnh trừng phạt của phương Tây sau cuộc bầu cử năm 2020 giúp ông nắm quyền mà nhiều người trong và ngoài nước xem là gian lận.

Tháng trước, ông Lukashenko đã hứa cung cấp vũ khí hạt nhân chiến thuật cho bất kỳ quốc gia nào muốn gia nhập Nhà nước Liên minh Nga và Belarus – một thỏa thuận siêu quốc gia giữa hai nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ được ký kết hồi năm 1999 với mục đích tăng cường bang giao kinh tế và quốc phòng giữa hai nước láng giềng này.

“Rất đơn giản: hãy gia nhập Nhà nước Liên minh Belarus và Nga,” ông nói trong một cuộc phỏng vấn trên đài truyền hình chính phủ Kremlin hôm 28/05, và nói thêm, “Sẽ có vũ khí hạt nhân cho tất cả mọi người.” Trong cuộc phỏng vấn này, ông Lukashenko nhấn mạnh rằng đó là quan điểm của cá nhân ông – không nhất thiết phản ánh quan điểm của ông Putin.

Leo thang quân sự

Khi cuộc chiến ở Đông Âu giữa Ukraine và Nga tiếp tục căng thẳng sau hơn 15 tháng qua, ông Putin đã nhiều lần nêu lên nhiều vấn đề với việc Hoa Kỳ và các quốc gia phương Tây khác bơm vũ khí vào Kiev như một phần của cuộc chiến tranh ủy nhiệm mở rộng nhằm bắt Nga phải đầu hàng.

Ông Putin xem cuộc chiến này như một trận chiến vì sự sống còn của chính nước Nga khi đối mặt với cái mà ông mô tả là một khối NATO ngày càng bành trướng. Ông đã cảnh báo phương Tây rằng Moscow sẽ không nhượng bộ. Ông cũng bày tỏ lo ngại về việc Hoa Kỳ khai triển đầu đạn hạt nhân chiến thuật B61 tại các căn cứ của NATO ở Bỉ, Hà Lan, Đức, Ý, và Thổ Nhĩ Kỳ. Moscow cũng không hài lòng về bản nâng cấp được cho là của B61, lần đầu tiên được thử nghiệm ở Nevada ngay sau Cuộc khủng hoảng Hỏa tiễn Cuba.

Hoa Kỳ đã chỉ trích việc mở rộng vũ khí hạt nhân của Nga sang đồng minh láng giềng, nhưng nói rằng họ không có ý định thay đổi quan điểm của họ về vũ khí hạt nhân chiến lược và họ cũng không thấy bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy Nga đang chuẩn bị sử dụng một loại vũ khí hạt nhân nào đó.

Tham vụ báo chí Tòa Bạch Ốc Karine Jean-Pierre cho biết trong một cuộc họp báo hồi tháng Năm rằng chính phủ ông Biden có biết về thỏa thuận Nga–Belarus này và “chắc chắn sẽ tiếp tục theo dõi những tác động ở đây.”

“Đây là một minh chứng khác về việc [ông Putin] đưa ra những lựa chọn vô trách nhiệm và khiêu khích,” bà nói. “Chúng tôi vẫn cam kết với một sự phòng thủ tập thể của liên minh NATO, và tôi sẽ chỉ nói vậy thôi.”

Cuộc chiến ở Ukraine đã gây ra điều mà cả Moscow và Hoa Thịnh Đốn gọi là cuộc khủng hoảng sâu sắc nhất trong mối bang giao kể từ thời kỳ Chiến tranh Lạnh, với các hiệp ước kiểm soát vũ khí hạt nhân trọng đại bị phá vỡ và cả hai bên đều công khai lên án nhau.

Bản tin có sự đóng góp của Reuters

Từ NTD News