Trẻ em cần học lịch sử để tránh sự chi phối của truyền thông

Khi lớn lên, lịch sử đã trở thành một trong những môn học yêu thích của tôi. Điều này sẽ khiến một số người có thể cảm thấy ngạc nhiên. Nhưng xét cho cùng, tại Hoa Kỳ môn lịch sử thường chỉ được coi là môn học điều kiện cho những học sinh tham gia vào đội bóng bầu dục của trường trung học.

Do đó, môn lịch sử “ngẫu nhiên” trở thành lĩnh vực của ông huấn luyện viên bóng bầu dục, người rất ít quan tâm đến môn học này. Kết quả là ông có thể truyền rất ít niềm yêu thích đối với lịch sử cùng với những kiến ​​thức về quá khứ cho học sinh của mình.

Phải chăng đó là lý do tại sao The Nation’s Report Card đã cho thấy rằng chỉ có 12% học sinh trung học phổ thông thông thạo lịch sử Hoa Kỳ (cuộc thi Nation’s Report Card được tổ chức dành cho học sinh lớp 4 và lớp 8 mỗi 2 năm một lần để đánh giá khả năng đọc hiểu và làm toán của các em học sinh). Phải chăng đó là lý do tại sao Dự án 1619 đang thúc đẩy một chương trình giảng dạy thay thế môn lịch sử. Phải chăng đó cũng là lý do những người trẻ tuổi cực đoan đang phá hủy các bức tượng lịch sử mà không hề có lý do hợp lý nào?

Nếu một người có ít kiến ​​thức về lịch sử, hoặc nếu kiến ​​thức đó chỉ giới hạn trong những câu chuyện kể về những bậc tiền bối, bậc ông cha là những kẻ xâm lược xấu xa, vậy thì cũng không còn lý do để tôn kính những người anh hùng trong quá khứ, những ý tưởng hay những tiến bộ mà họ đã đạt được.

Câu chuyện của tôi thì khác. Khi còn nhỏ, tôi đã học lịch sử thông qua tiểu thuyết lịch sử, trong đó miêu tả chủ đề cần truyền tải như một câu chuyện rất hấp dẫn và cũng rất có ý nghĩa với thời đại của chúng ta. Ngay cả những cuốn sách giáo khoa lịch sử khô khan mà tôi gặp ở trường trung học và đại học cũng không thể xóa bỏ tình yêu lịch sử mà tiểu thuyết lịch sử đã thấm nhuần trong tôi khi còn nhỏ.

Bây giờ tôi nhận ra rằng được học lịch sử theo cách này quả là một đặc ân cho tôi, và tôi tự hỏi liệu các học sinh khác có đánh giá quá khứ cao hơn nếu họ có cơ hội trải nghiệm cách học tương tự hay không.

Chúng tôi ngẫu nhiên có một cơ hội để tìm hiểu về việc này. Gallup báo cáo rằng 10% phụ huynh đang chọn cho con mình học tại nhà trong năm nay. Điều đó có nghĩa là 10% phụ huynh hiện có cơ hội đưa ra quyết định về những gì con họ sẽ đọc và học. Nhiều phụ huynh khác hiện nay cũng có cơ hội định hướng nhiều hơn cho việc học của con họ vì buộc phải theo học “tại nhà” theo các chương trình giáo dục trực tuyến.

Tôi có thể đề nghị các phụ huynh thử dùng phương pháp học lịch sử ngày xưa của tôi không?

Cái hay của phương pháp này là khiến việc học lịch sử không còn là “việc vặt cần làm” nữa. Nó hoàn toàn có thể trở thành trò giải trí buổi tối khi các gia đình cùng nhau đọc to những câu truyện lịch sử. Các danh mục truyện tại trang mạng Beautiful Feet Books là nơi tuyệt vời để bắt đầu tìm kiếm các tựa sách về lịch sử cổ đại, trung cổ, sơ khai, và hiện đại của Hoa Kỳ.

Tôi sẽ để tác giả và nhà tư tưởng vĩ đại C.S. Lewis trả lời câu hỏi đó cho tôi. Trong một bài luận trích trong “Sức Nặng của Vinh Quang” (“The Weight of Glory”), Lewis khuyến khích:

“Trên hết, có lẽ chúng ta cần những kiến thức sâu sắc về quá khứ; không phải vì quá khứ có điều gì đó kỳ diệu, mà bởi chúng ta không thể nghiên cứu tương lai hay cần một điều gì đó để chống lại hiện tại; mà là để nhắc nhở chúng ta rằng các giả định căn bản là hoàn toàn khác nhau tại các thời điểm khác nhau, và nhiều điều tưởng như là chắc chắn không phải học chỉ là một kiểu thời trang tạm thời. Một người đã sống ở nhiều nơi, chắc chắn không thể bị lừa bởi một vài trò bịp bợm ở quê hương mình; một học giả đã sống qua nhiều thời kỳ thường miễn nhiễm với những điều vô nghĩa từ báo chí cũng như miễn nhiễm với cái micro thu âm thanh của thời đại đang sống.”

Chúng ta đang sống trong thời kỳ mà con người bị tấn công bởi một lượng thông tin khổng lồ. Nếu bạn để ý, bạn có thể nhận thấy rằng những gì mắt bạn nhìn thấy và những gì các phương tiện truyền thông đưa tin là hai điều khác nhau. Do đó, chúng ta cần bảo đảm rằng chúng ta và con cái chúng ta biết cách liên hệ quá khứ với hiện tại để chúng có một tương lai tươi sáng.

Nếu chúng ta có thể dạy con mình rằng lịch sử thật thú vị, vậy chúng sẽ sẵn sàng hơn trong việc tự tìm hiểu; khi làm vậy, chúng sẽ có nhiều khả năng phân biệt điều gì là đúng và điều gì là sai để tránh tiếp nhận những thông tin vô bổ từ báo chí của thời đại chúng ta.

Annie Holmquist
Mộc Thanh biên dịch