• NGÔN NGỮ KHÁC
    • UNITED STATES
    • CANADA
    • AUSTRALIA
    • UK, EUROPE
    • Chinese
    • Czech
    • Dutch
    • English
    • French
    • German
    • Hebrew
    • Indonesian
    • Italian
    • Japanese
    • Korean
    • Persian
    • Polish
    • Portuguese
    • Romanian
    • Russian
    • Slovak
    • Spanish
    • Swedish
    • Turkish
    • Ukrainian
  • GIỚI THIỆU
Epoch Times Tiếng Việt
Thứ ba, 01/07/2025
EPOCH TIMES Tiếng Việt
EPOCH TIMES Tiếng Việt
EPOCH TIMES Tiếng Việt
  • Home
  • Premium
  • Hoa Kỳ
  • Trung Quốc
  • Việt Nam
  • Đông Dương
  • Tây Dương
  • Bình luận
  • Sức Khỏe
  • ETV Video
  • Tài Chính – Kinh Tế
  • Văn Hóa & Nghệ Thuật
  • Đời Sống
  • Khoa học
  • Công nghệ
  • More
ETV Rao vặt Premium Podcast Facebook Youtube
  • BÌNH LUẬN
  • HOA KỲ
  • MỸ - TRUNG
  • TRUNG QUỐC
  • ĐÔNG DƯƠNG
    • Á Châu
    • Úc Châu
    • Việt Nam
  • TÂY DƯƠNG
  • TÀI CHÍNH
  • VĂN HÓA & NGHỆ THUẬT
  • ĐỜI SỐNG
  • SỨC KHOẺ
  • KHOA HỌC
  • VIDEO
  • TIN MỚI NHẤT
  • TIN TIÊU ĐIỂM
  • TIN CHỌN LỌC
  • BẢN TIN ĐẶC BIỆT
  • ETV VĂN HÓA & NGHỆ THUẬT
  • ETV SỨC KHỎE
  • NGHỆ THUẬT SHEN YUN
  • SHEN YUN ZUO PIN new
  • Google connect icon
ĐẶT MUA BÁO IN
Mới nhất Tiêu điểm  Bình luận Share Email

“Trên ao” thơ Bạch Cư Dị

BTV Epoch Times Tiếng Việt
BTV Epoch Times Tiếng Việt
Thứ sáu, 15/01/2021
bigger smaller Báo lỗi

Nguyên văn chữ hán

小娃撐小艇

偷採白蓮回

不解藏蹤跡

浮萍一道開

Tiểu hài sanh tiểu đỉnh, 

Thâu thái bạch liên hồi, 

Bất giải tàng tung tích: 

Phu bình nhất đạo khai !

Ad

Trì thượng

Dịch 

Cô em bơi chiếc thuyền con, 

Hái trộm đen trắng, bon bon vừa về. 

Dè đâu dấu vết còn kia ! 

Rễ quang một vệt: bèo chia đôi đằng ! 

Chú giải 

Tiểu hài là cô bé đinh đẹp.

Sanh là cằm, có khi đi đôi với chữ trì, thành tiếng kép là sanh trì, nghĩa là cầm nắm gìn giữ. Sanh tiểu đỉnh đây, xin hiểu ngầm là cầm chiếc sào mà đẩy con thuyền nhỏ.

Thâu là lấy trộm, hơi giống với thiết là lấy cắp.

Bất giải là không biết, không hiểu.

Tàng là cất giấu, không để lộ ra,

Tung tích, nghĩa đen là chỗ bước chân in xuống thành dấu vết, nghĩa bóng là tăm bóng người nào hoặc vật nào hay là những vết của sự vật gì còn đề hình-tích lại.

Phụ bình là bèo nồi. 

Ad

Nhất đạo là một đường lùi. 

Đại ý bài này: Thấy hoa seu

trắng nở mơn mởn, cô em xinh đẹp bơi chiếc thuyền con đi hái trộm. Nhân vì thuyền qua, bèo dạt, mở thành một đường dấu vết trên mặt áo, khiến ai trông thấy cũng biết ngay là có người vừa thả thuyền, lướt qua mặt bèo, hái vụng hoa sen trắng. Cô em hãy còn ngây thơ, hành động theo tự nhiên, nên không để ý giấu giếm việc mình đã làm. | 

Bài này hay vì tác giả Bạch Cư Dị đã khéo diễn tả được nhiều nét kỳ diệu: Cô em bé bỏng chở chiếc thuyền cũng bé nhỏ xinh xắn. Sau khi thuyền đã đi khỏi, người đã về rồi, trên mặt bèo xanh lềnh bềnh trong ao còn in lại một vệt quang đãng, khiến người ta biết ngay đó là quang cảnh sau khi có thuyền vừa xuống hái sen. 

Ad

Tác giả lại khéo dùng những tiếng hình dung từ để vẽ những cảnh vật trước mắt: Sắc sen trắng gợi cho người đọc liên tưởng đến nước da trắng mịn, của cô em măng sữa ngây thơ,

Đó là một lối thơ rất có màu sắc. Lại, khi đọc đến hai tiếng bèo nổi, ta tưởng tượng ngay đến thân bèo lềnh bềnh trên ao, hễ chiếc thuyền lồng qua thì bèo phải nhẹ nhàng dạt ra hai bên, để lộ sắc nước trong trẻo.

Bài thơ này như một bức vẽ: phác sơ mấy nét mà có cái viễn vọng xa xăm, man mác, mông mênh, 

Bài thơ này như một bản đàn: đường tơ tuy ngừng, nhưng dư âm hãy còn bên tai văng vẳng….

Tiểu sử Bạch Cư Dị 

Bạch, tên lý là Lạc Thiên, người Thái Nguyên đời Đường

(618 – 906), đỗ tiến sĩ đời Nguyễn Hòa (806 – 820), làm chức Tả thập-di, rồi bị biếm truất phải ra làm Tư mã ở Giang Châu. Năm Nguyên  Hòa thứ mười (815), Bạch viết được bài Tỳ Bà Hành, một áng văn kiệt tác nổi tiếng suốt xưa nay. Trong có những câu hay, đẹp như: 

Điền đầu, ngân phê kích tiết toái: 

Huyết sắc la quần phiền tửu ô..

Kim niên hoan tiếu phục minh niên, 

Thu nguyệt, xuân phong đẳng nhàn độ?  

Nghĩa là : 

Vành lược bạc chia tan dịp khổ, 

Bức quần hồng hoen ố rượu rơi ? 

Năm năm lần lữa vui cười, 

Mải giăng hoa chẳng đoái hoài xuân thu 

(Theo bản dịch của Phương Đình Nguyên  Siêu tiền sinh)  

Về sau, Bạch lại được vời về triều, làm đến Hình bộ Thượng thư.

Khi tuổi già, Bạch tìm thú mua  vui bằng câu thơ, chén rượu,  hiệu là Túy Ngâm tiên sinh (ông say rượu và hay ngâm thơ) Bạch có nhà ở Hương Sơn, nên xưng là Hương Sơn cư sĩ. 

Thơ Bạch có những đặc sắc này: sâu sắc, ôn hậu, đẹp đẽ, chặt chẽ nhưng bao giờ cũng nhuộm màu bình dị. 

Vua Thanh Càn Long có phê bình về thơ Bạch rằng: “Cội gốc thì dựa theo cái tôn…chỉ sáu, nghĩa trong kinh Thi, nhưng không lỗi mất cái ý ôn hậu, hòa bình. Biến đổi lối thơ hùng hậu, thượng kính của Đỗ Phủ, Bạch làm ra lối trời chảy, êm ả và rõ ràng không noi theo diện mạo nhưng vẫn lột được cái thần thái và ý vị của thơ Đỗ Phủ.”

Đương đời bấy giờ, người ta đua nhau theo lối Hán, Ngụy, đặt ra những thơ cổ kính, khó khăn

Rất đối có người lại làm thơ theo lối Nhã, Tụng trong kinh Thi đề lòe loẹt ta đây là cao ky, là học rộng. 

Phản động lại phải thơ trên, Bạch gây ra một lối thở thật dễ hiểu được cốt sao cho lọt được vào tai bình dân.

Khi làm thơ, Bạch muốn cho bà lão nhà quê cũng có thể hiểu được. Đọc lên hễ người ta không hiểu thì Bạch lại làm lại, vì có tính cách bình dân ấy, thơ Bạch được lưu hành ở đường thời một cách rất phổ cập. Từ vương công đến các chị em dưới xóm và các trẻ chăn trâu bò chẳng ai không truyền đọc thơ Bạch. 

Thơ của Bạch chẳng những được truyền ở Tàu, ở ta, mà cũng được lưu hành ở Cao Ly và Nhật Bản nữa.

Mỗi khi lại tơí xóm chị em, ai là không được nghe bài dịch thơ “ Tì bà ” của Bạch đo chị Lan, chị Tuyết giới thiệu với ta bằng giọng du dương, uyển chuyển? Đó,thơ Bạch được phổ cập là thế.

HOA BẰNG

(Theo TRI TÂN TẠP CHÍ 1941)

share iconCHIA SẺ
Chia sẻ bài viết này tới bạn bè của bạn
Tin chọn lọc
Bút pháp nghệ thuật và Tu dưỡng tinh thần: Đông-Tây tương phùng

Bút pháp nghệ thuật và Tu dưỡng tinh thần: Đông-Tây tương phùng

  • 04/8/2024
6 bài tập đơn giản chữa chứng gù lưng

6 bài tập đơn giản chữa chứng gù lưng

  • 04/8/2024
Chữa táo bón và bệnh trĩ: 1 huyệt vị + 1 bài tập + 2 loại trái cây

Chữa táo bón và bệnh trĩ: 1 huyệt vị + 1 bài tập + 2 loại trái cây

  • 03/8/2024
Bác sĩ Nhật Bản giảm 10kg trong 2 tháng nhờ bỏ bánh mì ra khỏi bữa sáng

Bác sĩ Nhật Bản giảm 10kg trong 2 tháng nhờ bỏ bánh mì ra khỏi bữa sáng

  • 03/8/2024
Ăn trứng như thế nào để tốt cho sức khỏe?

Ăn trứng như thế nào để tốt cho sức khỏe?

  • 02/8/2024
Nghiên cứu mới bác bỏ quan niệm uống rượu giúp kéo dài tuổi thọ

Nghiên cứu mới bác bỏ quan niệm uống rượu giúp kéo dài tuổi thọ

  • 02/8/2024
Bức tranh ‘Carnation, Lily, Lily, Rose’: Hành trình họa sỹ John Singer Sargent tìm lại chính mình

Bức tranh ‘Carnation, Lily, Lily, Rose’: Hành trình họa sỹ John Singer...

  • 01/8/2024
Không phải các loại mỡ trong cơ thể đều như nhau

Không phải các loại mỡ trong cơ thể đều như nhau

  • 01/8/2024
Ngủ trưa nhiều làm gia tăng nguy cơ bệnh tim mạch và Alzheimer

Ngủ trưa nhiều làm gia tăng nguy cơ bệnh tim mạch và Alzheimer

  • 01/8/2024
Hỏa Diệm Sơn

Hỏa Diệm Sơn

  • 01/8/2024
6 bài tập thể dục có tác dụng chống trầm cảm

6 bài tập thể dục có tác dụng chống trầm cảm

  • 31/7/2024
7 vấn đề an toàn cần lưu ý khi nhuộm tóc

7 vấn đề an toàn cần lưu ý khi nhuộm tóc

  • 31/7/2024
Cách ăn uống của người cha ảnh hưởng sức khỏe của con cháu như thế nào?

Cách ăn uống của người cha ảnh hưởng sức khỏe của con cháu như thế nào?

  • 30/7/2024
Từ nền Cộng hòa đến Chế độ độc tài: Sự trỗi dậy của Sulla

Từ nền Cộng hòa đến Chế độ độc tài: Sự trỗi dậy của Sulla

  • 30/7/2024
Thiếu vitamin D liên quan đến bệnh sâu răng ở người cao tuổi

Thiếu vitamin D liên quan đến bệnh sâu răng ở người cao tuổi

  • 30/7/2024
5 bài tập đơn giản giúp bạn quản lý bệnh tiểu đường

5 bài tập đơn giản giúp bạn quản lý bệnh tiểu đường

  • 29/7/2024
Vẽ tranh: Nghệ thuật của sự lắng nghe và khám phá

Vẽ tranh: Nghệ thuật của sự lắng nghe và khám phá

  • 29/7/2024
Nghiên cứu: Bên trong sao neutron tồn tại vật chất lạ siêu đặc

Nghiên cứu: Bên trong sao neutron tồn tại vật chất lạ siêu đặc

  • 29/7/2024
Bạn dễ ngất xỉu khi đi xét nghiệm máu?

Bạn dễ ngất xỉu khi đi xét nghiệm máu?

  • 29/7/2024
Ăn chay và ăn trái cây mà vẫn bị gan nhiễm mỡ? Một loại trà có thể hữu ích

Ăn chay và ăn trái cây mà vẫn bị gan nhiễm mỡ? Một loại trà có thể hữu ích

  • 28/7/2024
Xem thêm
CHIA SẺ
Gửi mail Copy
Shen Yun Zuo Pin
Tin Mới Nhất

    Tin nổi bật

    • Cập nhật giá vàng mới nhất hôm nay

      Cập nhật giá vàng mới nhất hôm nay
    • Bệnh bạch hầu: Nguyên nhân và cách nhận biết

      Bệnh bạch hầu: Nguyên nhân và cách nhận biết
    • VF 5 bắt đầu được bán tại Indonesia, giá quy đổi thấp hơn tại Việt Nam

      VF 5 bắt đầu được bán tại Indonesia, giá quy đổi thấp hơn tại Việt Nam
    • Thành tâm hướng Phật, được bảo hộ biến nguy thành an

      Thành tâm hướng Phật, được bảo hộ biến nguy thành an
    • Tại sao người xưa treo ngải cứu và xương bồ trước cửa nhà vào ngày Tết Đoan ngọ?

      Tại sao người xưa treo ngải cứu và xương bồ trước cửa nhà vào ngày Tết Đoan ngọ?
    AdAds by ETV
    AdAds by ETV
    KẾT NỐI VỚI CHÚNG TÔI
    • Google connect icon
    Epoch Times Tiếng Việt
    Premium Podcast Facebook Youtube
    • TIN MỚI NHẤT
    • TIN TIÊU ĐIỂM
    • TIN CHỌN LỌC
    • ETV VĂN HÓA & NGHỆ THUẬT
    • ETV SỨC KHỎE
    • NGHỆ THUẬT SHEN YUN
    • SHEN YUN ZUO PIN
    36 QUỐC GIA, 22 NGÔN NGỮ
    • English
    • Chinese
    • Spanish
    • Hebrew
    • Japanese
    • Korean
    • Indonesian
    • French
    • German
    • Italian
    • Portuguese
    • Swedish
    • Dutch
    • Russian
    • Ukrainian
    • Romanian
    • Czech
    • Slovak
    • Polish
    • Turkish
    • Persian
    • Vietnamese
    TẢI APP CỦA CHÚNG TÔI
    app-store app-store
    • BÌNH LUẬN
    • HOA KỲ
    • MỸ - TRUNG
    • TRUNG QUỐC
    • ĐÔNG DƯƠNG
      • Á Châu
      • Úc Châu
      • Việt Nam
    • TÂY DƯƠNG
    • TÀI CHÍNH - KINH TẾ
    • VĂN HÓA & NGHỆ THUẬT
    • ĐỜI SỐNG
    • SỨC KHỎE
    • KHOA HỌC
    • Liên lạc
    • Giới thiệu
    • Rss Feeds
    • Điều khoản dịch vụ
    • Chính sách bảo mật
    • Chính sách bản quyền
    KẾT NỐI VỚI CHÚNG TÔI
    • Google connect icon
    Copyright © 2020 - 2025 Epoch Times Tiếng Việt
    share iconCHIA SẺ
    Chia sẻ bài viết này tới bạn bè của bạn
    Form Newsletter Subscription

    Đăng ký nhận tin