Trung Cộng bán lại khí đốt của Nga biến Âu Châu trở thành bên phụ thuộc

JENNIFER BATEMAN

Trung Cộng đang bán lại nguồn cung cấp năng lượng từ Nga cho Âu Châu với ý định làm tăng sức ảnh hưởng của mình.

Kể từ khi lãnh đạo Trung Quốc và Nga gặp nhau tại hội nghị thượng đỉnh của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải hồi đầu tháng Chín, một loạt hành động cho thấy Bắc Kinh và Moscow đang gia tăng hợp tác về năng lượng.

Hôm 15/09, Bộ trưởng Năng lượng Nga Alexander Novak đã xác nhận với đài truyền hình Nga RossiyA-1 rằng đường ống dẫn khí đốt Force Siberia 2 đến Trung Quốc sẽ thay thế đường ống Nord Stream 2 đến Âu Châu, vốn đã bị ngừng hoạt động trong chiến tranh Nga–Ukraine, và sẽ cung cấp 50 tỷ mét khối khí đốt mỗi năm đến Trung Quốc. Con số này gần bằng 55 tỷ mét khối công suất hàng năm của Nord Stream 2 và Nord Stream 1. Việc xây dựng đường ống mới này sẽ bắt đầu vào năm 2024.

Công suất hàng năm của đường ống Force Siberia 1 từ vùng Viễn Đông Nga đến Trung Quốc, được mở vào cuối năm 2019, cũng sẽ được tăng lên 20 tỷ mét khối trong năm nay và lên 61 tỷ mét khối vào năm 2025.

Đến lúc đó, tổng công suất hàng năm của hai đường ống tới Trung Quốc – 111 tỷ mét khối – sẽ tương đương với tổng công suất của hai đường ống tới Âu Châu – 110 tỷ mét khối – và đường ống mới đến Trung Quốc sẽ được tích hợp vào mạng lưới khí đốt nội địa của Nga, cho phép nguồn khí đốt vốn ban đầu được định sẵn là dành cho Âu Châu sẽ được chuyển hướng sang Trung Quốc.

Tuyến đường ống này, cùng với đường ống Nord Stream hiện có, sẽ tăng gấp đôi công suất xuất cảng hàng năm lên 110 tỷ mét khối, chiếm khoảng một nửa tổng lượng khí đốt xuất cảng hàng năm của Nga sang Âu Châu.

Chỉ hai tuần trước đó, hôm 02/09, Nga đã đình chỉ vô thời hạn đường ống Nord Stream 1 ở Âu Châu. Hôm 22/02, hai ngày trước khi Nga xâm lược Ukraine, Đức đã đình chỉ quy trình phê chuẩn đường ống Nord Stream 2 do căng thẳng với Nga.

Ngoài ra, hai công ty quốc doanh, Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Trung Quốc (CNPC) và Gazprom, đã thông báo hôm 07/09 rằng nguồn cung cấp khí đốt của Nga đến Trung Quốc sẽ được thanh toán bằng nhân dân tệ và rúp theo tỉ lệ 50–50.

Hành động này đang né tránh việc sử dụng đồng dollar và đồng euro, do đó có thể làm nhẹ bớt các biện pháp trừng phạt tài chính của phương Tây chống lại Nga, đồng thời cho phép Trung Cộng tránh được các biện pháp trừng phạt thứ cấp.

Trung Cộng bán lại khí đốt nhằm gia tăng ảnh hưởng của mình ở Âu Châu

Doanh số bán khí đốt của Nga qua đường ống dẫn dầu cho Trung Quốc đã tăng gần 65% trong nửa đầu năm 2022 so với năm 2021. Kể từ khi Nga xâm lược Ukraine, chi tiêu của Trung Quốc cho việc nhập cảng năng lượng từ Nga đã tăng lên 35 tỷ USD kể từ mức 20 tỷ USD vào một năm trước, theo Bloomberg.

Trong khi đó, trong tám tháng đầu năm 2022, xuất cảng khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) của Trung Quốc cũng đạt mức kỷ lục, trong đó các công ty Trung Quốc đã bán 4 triệu tấn LNG trên thị trường quốc tế, tương đương với khoảng 7% lượng tiêu thụ khí đốt của Âu Châu trong nửa đầu năm 2022.

Jovo, một công ty kinh doanh LNG của Trung Quốc, cho biết họ đã bán lại một hợp đồng LNG cho một người mua Âu Châu. Nikkei đã dẫn lời một nhà giao dịch kỳ hạn ở Thượng Hải cho biết lợi nhuận từ giao dịch như vậy có thể lên tới 100 triệu USD.

Sinopec, công ty năng lượng quốc doanh của Trung Quốc, cũng cho biết họ đã gửi LNG “thặng dư” ra thị trường quốc tế. Công ty này đã bán 45 chuyến hàng LNG, tương đương khoảng 3.15 triệu tấn.

Trong tám tháng đầu năm 2022, Trung Quốc đã xuất cảng 164 triệu USD LNG sang Âu Châu và 284 triệu USD sang các nước như Nhật Bản và Nam Hàn đang tham gia lệnh cấm vận năng lượng chống lại Nga. Năm 2021, Trung Quốc chỉ xuất cảng LNG khoảng 7 triệu USD. Ngay cả khi giả sử giá tăng gấp 10 lần, thì sự gia tăng trong kim ngạch xuất cảng khí đốt của Trung Quốc vẫn rất lớn.

Theo ông Vương Vĩnh Trung (Wang Yongzhong), Giám đốc Nghiên cứu hàng hóa quốc tế tại Viện Kinh tế và Chính trị Thế giới thuộc Học viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, cho biết do những hạn chế về giao thông và cơ sở hạ tầng như đường ống và trạm tiếp nhận, rất khó để Âu Châu nhập cảng một lượng lớn LNG từ Hoa Kỳ, Úc, và Qatar trong thời gian ngắn hạn.

Hôm 02/09, truyền thông Trung Quốc cho biết rằng các tàu chở LNG đã trở thành một “nút thắt cổ chai” trong việc giải quyết cuộc khủng hoảng năng lượng của Âu Châu và rằng Trung Quốc có khoảng 100 tàu chở LNG sẵn sàng phục vụ hoạt động xuất cảng.

Dòng khí đốt của Nga qua các đường ống đến Âu Châu đã giảm xuống dưới 20% và tiếp tục giảm. Đến tháng 01/2023, việc cung cấp này có thể dừng lại hoàn toàn.

Theo nền tảng thông tin năng lượng của Liên minh Âu Châu, AGSI, Âu Châu có hơn 91% trữ lượng khí đốt tự nhiên tính đến hôm 24/09. Con số này [xảy ra] sớm hơn mức 80% được dự kiến ​​vào tháng Mười Một, và phụ thuộc một phần vào việc xuất cảng LNG của Trung Quốc.

Tuy nhiên, đối mặt với một mùa đông lạnh giá phía trước, Âu Châu vẫn cần mua LNG trên thị trường giao ngay để cắt bỏ khí đốt của Nga, ngay cả khi họ phải trả thêm tiền.

Ông Tạ Điền (Frank Tian Xie), giáo sư marketing tại Trường Kinh doanh Aiken thuộc Đại học South Carolina, cho biết Âu Châu nếu muốn tách khỏi Nga về năng lượng thì rất có thể sẽ trở nên phụ thuộc vào Trung Cộng.

“Điều đó đột nhiên mang lại cho Trung Cộng đòn bẩy mới,” ông nói với The Epoch Times. “Trung Cộng hiện có năng lực, và khả năng, cắt nguồn cung cấp khí đốt cho Âu Châu thể theo lời yêu cầu của Nga.”

Lịch sử tám năm của hợp tác năng lượng Trung-Nga

Nga đã hứng chịu các lệnh trừng phạt của phương Tây vì chiếm Crimea vào tháng 05/2014. Sau đó, CNPC và Gazprom đã ký một thỏa thuận kéo dài 30 năm trị giá 400 tỷ USD, bao gồm cả việc xây dựng đường ống Siberian Force 1. Được hoàn thành vào năm 2019, đường ống này sẽ nâng công suất lên 20 tỷ mét khối vào năm 2022.

Theo truyền thông Trung Quốc, các công ty năng lượng Trung Quốc đã kiếm được khoản chênh lệch bằng cách bán lại LNG “dư thừa” trên thị trường quốc tế. Trong nửa đầu năm 2022, việc nhập cảng khí đốt tự nhiên qua đường ống từ Nga đã tăng 63.4% so với một năm trước đó, dẫn đến tình trạng dư thừa khí đốt hóa lỏng.

Ông Tạ cho biết nền kinh tế trì trệ của Trung Quốc và mức tiêu thụ năng lượng thấp hơn đã tạo điều kiện cho các công ty năng lượng Trung Quốc bán lại khí đốt giá rẻ nhập cảng từ Nga.

Dầu là một nguồn năng lượng đang bị thiếu hụt nhiều hơn ở Trung Quốc. Trung Quốc đã nhập cảng một lượng dầu kỷ lục từ Nga trong ba tháng liên tiếp kể từ tháng Sáu, bao gồm 8.475 triệu tấn trong tháng Tám, tăng 28% so với cùng thời kỳ năm ngoái.

Tuy nhiên, vào giữa tháng Chín, Ursa Space Systems, một công ty dữ liệu vệ tinh, đã phát hiện ra rằng tồn kho dầu thô ở Trung Quốc đã giảm thêm 7.5 triệu thùng so với tuần trước đó, đợt giảm lần thứ tư chỉ trong năm tuần. Trong khi đó, các nhà máy lọc dầu và thương nhân Trung Quốc đã xin hạn ngạch xuất cảng thêm 15 triệu tấn (tương đương 16.53 triệu tấn).

Trung Quốc cũng tăng mạnh nhập cảng than từ Nga. Việc nhập cảng than của Nga từ Trung Quốc đã tăng lên 8.54 triệu tấn trong tháng trước, tăng 57% so với một năm trước đó.

Ông Lý Ngạn Minh (Li Yanming), một chuyên gia về Trung Quốc tại Hoa Kỳ, tin rằng Âu Châu càng mong muốn có nguồn cung cấp năng lượng bao nhiêu, thì Trung Cộng càng có khả năng gây ảnh hưởng đến Âu Châu bấy nhiêu.

“Rõ ràng là Trung Cộng là bên được hưởng lợi nhiều nhất. Ngoài việc tận dụng lợi thế của việc Nga đang tìm kiếm thị trường mới một cách tuyệt vọng để giành được lượng lớn năng lượng giá rẻ và bảo đảm vị thế của mình trong cuộc khủng hoảng năng lượng toàn cầu, nước này còn có thể tránh được các lệnh trừng phạt thứ cấp do vi phạm các lệnh trừng phạt của phương Tây đối với Nga.”

“Họ cũng có thể kiếm lợi nhuận từ việc bán lại, khiến Âu Châu – nơi đang trong cuộc khủng hoảng năng lượng do các lệnh trừng phạt chống lại Nga – phụ thuộc vào họ; do đó, việc này đang gia cường cho đòn bẩy chiến lược của họ chống lại Hoa Kỳ và Âu Châu.”