Trung Quốc điều 18 chiến đấu cơ để đe dọa Đài Loan

Ngày 18/9, quân đội Trung Cộng đã điều 18 phi cơ, bao gồm cả chiến đấu cơ, vượt qua eo biển Đài Loan trong lúc một phái viên Hoa Kỳ tổ chức một ngày họp kín trên hòn đảo tự trị mà Trung Cộng tuyên bố chủ quyền.

Thứ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ Keith Krach, đặc trách về tăng trưởng kinh tế, năng lượng và môi trường, đã tổ chức hội đàm với Bộ trưởng Kinh tế và Phó Thủ tướng Đài Loan. Ông cũng đã gặp gỡ các nhà lãnh đạo doanh nghiệp trong bữa trưa và dùng bữa tối với Tổng thống Thái Anh Văn vào cuối ngày 18/9.

Phản ứng lại chuyến thăm của ông Krach, Bộ Tư lệnh Chiến khu Đông bộ của Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) đã tổ chức các cuộc diễn tập chiến đấu gần Eo biển Đài Loan. Đây là cuộc diễn tập thứ 2 của quân đội Trung Cộng trong tháng 9 nhằm đe dọa những người ủng hộ tinh thần độc lập của hòn đảo này.

Bộ Quốc phòng Đài Loan cho biết hai oanh tạc cơ và 16 chiến đấu cơ từ Trung Quốc đã tiến vào vùng nhận dạng phòng không của Đài Loan. Đài Loan cho biết họ đã điều các phản lực cơ để đáp trả và giám sát hoạt động của các chiến đấu cơ của Trung Cộng.

Bộ Ngoại giao Trung Cộng cũng lên tiếng bảo vệ hành động này. Phát ngôn viên Uông Văn Bân của Bộ này cho biết Trung Quốc có “ý chí kiên định, hoàn toàn tự tin và đủ khả năng để ngăn chặn mọi sự can thiệp từ bên ngoài và các hành động ly khai của các lực lượng đòi độc lập Đài Loan”.

Bắc Kinh tự coi Đài Loan là một phần lãnh thổ của họ và cực lực phản đối bất kỳ hình thức ngoại giao chính thức nào giữa các quốc gia khác và nền dân chủ trên hòn đảo tự trị này.

Chuyến đi của ông Krach được thực hiện sau chuyến thăm hồi tháng 8 của Bộ trưởng Y tế Hoa Kỳ Alex Azar, quan chức cấp cao nhất trong Nội các Hoa Kỳ đến thăm Đài Loan kể từ khi Hoa Kỳ chuyển quan hệ chính thức từ Đài Loan sang Trung Quốc năm 1979.

Đây là một trong hàng loạt những hành động của chính phủ TT Trump nhằm tăng cường các mối quan hệ với Đài Loan, bao gồm cả việc bán thêm vũ khí và hỗ trợ hòn đảo này tham gia các diễn đàn quốc tế.

Trước khi ông Krach đến Đài Loan, Đại sứ Hoa Kỳ tại Liên Hiệp Quốc, bà Kelly Craft, đã dùng bữa trưa với quan chức hàng đầu của Đài Loan tại New York vào ngày 16/9, trong một cuộc họp mà bà gọi là có tính chất lịch sử.

Các nhà phân tích cho rằng phản ứng của quân đội Trung Cộng là một thông điệp rõ ràng đối với Hoa Kỳ: ngăn chặn những gì Hoa Kỳ đang làm. Phía Trung Cộng đã có những hành động tương tự khi Bộ trưởng Y tế Hoa Kỳ đến thăm Đài Loan hồi tháng 8 năm nay.

“Tôi cho rằng Trung Cộng đang sử dụng công cụ này để cố gắng ngăn chặn mối quan hệ mang tính chất ngoại giao giữa Hoa Kỳ và Đài Loan. Điều này thể hiện rất rõ từ phía họ,” Phó giáo sư Alfred Wu tại Trường Chính sách Công Lý Quang Diệu thuộc Đại học Quốc gia Singapore cho biết.

Căng thẳng giữa Hoa Thịnh Đốn và Bắc Kinh đã lên đến mức độ cao khi hai bên tranh cãi về các vấn đề liên quan đến đại dịch virus Trung Cộng, thương mại, công nghệ, Hồng Kông và Biển Đông.

Tần suất các cuộc tập trận của Trung Cộng gần Đài Loan khơi gợi lại cuộc xung đột gần đây nhất giữa hai bên vào năm 1995–96, khi Trung Cộng bắn tên lửa tới gần hòn đảo và tổ chức các buổi diễn tập quân sự nhằm đe dọa cử tri trong cuộc bầu cử tổng thống trực tiếp đầu tiên của Đài Loan. Tuy nhiên, phần lớn những hành động đó được cho là đã phản tác dụng.

Đài Loan cho biết, hồi tuần trước các chiến đấu cơ của Trung Cộng đã xâm nhập không phận của họ trong hai ngày khi thực hiện những cuộc tập trận quy mô lớn. Đài Loan gọi hành động này là một “sự khiêu khích nghiêm trọng đối với Đài Loan và là mối đe dọa nghiêm trọng đối với hòa bình và ổn định khu vực”.

Các hành động này của quân đội Trung Cộng đe dọa toàn bộ khu vực, đồng thời Đài Loan kêu gọi cộng đồng quốc tế phản ứng lại.

Trung Quốc ngày càng gây sức ép với Đài Loan bằng cách đe dọa quân sự và cô lập ngoại giao. Điều này diễn ra sau sự thất bại rõ ràng trong nỗ lực thuyết phục 23 triệu dân của hòn đảo bằng viễn cảnh thống nhất chính trị theo mô hình “một quốc gia, hai chế độ” như được áp dụng ở Hồng Kông, nhưng phần lớn người Đài Loan ủng hộ việc giữ nguyên quyền độc lập của hòn đảo.

Bất chấp tần suất của các cuộc tập trận, các nhà phân tích cho rằng điều đó không có nghĩa là sẽ xảy ra chiến tranh.

“Tín hiệu từ Bắc Kinh rất, rất rõ ràng, nhưng liệu điều đó có phải là một màn dạo đầu cho chiến tranh không? Không, chuyện đó còn xa lắm,” ông Lin Chong-Pin, cựu Thứ trưởng Quốc phòng Đài Loan nhận định.

Trung Quốc đã cắt đứt liên lạc với chính phủ Đài Loan sau khi bà Thái Anh Văn đắc cử hồi năm 2016. Năm 2020, bà đã tái đắc cử với tỷ lệ bỏ phiếu cao trong; đồng thời Đảng Dân Tiến của bà vẫn chiếm đa số ghế trong cơ quan lập pháp.