Trung Quốc ‘không ngừng’ gia tăng ảnh hưởng ở Mỹ Latinh

Hôm 24/03, hai tướng lĩnh Hoa Kỳ trình bày trước Ủy ban Quân vụ Thượng viện đã cho biết Trung Quốc và Nga đang gia tăng ảnh hưởng của mình ở khu vực Mỹ Latinh và vùng Caribbean, đồng thời thách thức khả năng ngăn chặn xung đột của Hoa Kỳ. 

“Các đối thủ cạnh tranh chiến lược của chúng ta, Trung Quốc và Nga, đang tìm cách mở rộng quyền lực của họ trong khu vực ở Nam Mỹ và Bắc Cực cũng như thông qua những tiến bộ về năng lực hỏa tiễn tầm xa và các công cụ tấn công mạng,” Chủ tịch Ủy ban Jack Reed (Dân Chủ–Rhode Island) cho biết.

Tướng Laura Richardson, Chỉ huy Bộ Tư lệnh Phương Nam Hoa Kỳ (SOUTHCOM), cho biết Trung Cộng đang làm xói mòn trật tự quốc tế trong một nỗ lực lớn thay thế trật tự này bằng một hệ thống thuận lợi hơn cho lợi ích của đảng này.

“Tham vọng sửa đổi căn bản trật tự thế giới của CHND [Cộng hòa Nhân dân] Trung Hoa, để phục vụ các mục tiêu độc tài và bành trướng ảnh hưởng toàn cầu của mình, đã kích hoạt một kỷ nguyên cạnh tranh chiến lược mới với Hoa Kỳ,” bà Richardson nói, khi sử dụng tên chính thức của Trung Quốc.

Bà Richardson cho biết Trung Quốc đang mở rộng sự hiện diện của mình khắp Nam Mỹ như một phần của nỗ lực đó, và đang đầu tư chiến lược vào “khu vực lân cận” của chính Hoa Kỳ tương tự như cách họ đã thâu tóm nền kinh tế khắp Phi Châu gần hai thập niên trước.

“Các hoạt động của CHND Trung Hoa bao gồm đầu tư vào cơ sở hạ tầng, công nghệ chiến lược và đánh cắp tài sản trí tuệ có hệ thống, các chiến dịch tuyên truyền và thông tin sai lệch, và hoạt động mạng độc hại; tất cả đều nhằm mục đích mở rộng khả năng tiếp cận và ảnh hưởng lâu dài ở bán cầu này,” bà Richardson nói.

“CHND Trung Hoa tiến bước không ngừng để mở rộng ảnh hưởng kinh tế, ngoại giao, công nghệ, thông tin, và quân sự [ở Châu Mỹ Latinh và vùng Caribbean] cũng như thách thức tầm ảnh hưởng của Hoa Kỳ trong tất cả các khu vực này.”

Bà Richardson cho rằng việc loang rộng khắp Mỹ Latinh là một mối đe dọa đặc thù chừng nào các cơ sở hạ tầng dân sự còn được xây dựng ở Châu Mỹ – mà sau này có thể sẽ được sử dụng cho mục đích quân sự. Ví dụ, các nền tảng quan sát mới có thể được sử dụng để theo dõi các vệ tinh của Hoa Kỳ trong khu vực này.

Khi được hỏi liệu bà có tin rằng Trung Cộng là một đối thủ của Hoa Kỳ hay không, bà đã khẳng định chắc chắn.

Bà Richardson nói: “Họ chắc chắn là đối thủ cạnh tranh và tôi xem họ như địch thủ.”

Các mối đe dọa hỏa tiễn

Việc bành trướng khu vực này còn trở nên phức tạp hơn do những phát triển gần đây trong công nghệ hỏa tiễn của Trung Quốc, bao gồm việc họ phát triển nhanh chóng kho vũ khí hạt nhân và thử nghiệm hệ thống vũ khí siêu thanh vào tháng 07/2021.

Tướng Glen VanHerck, Chỉ huy Bộ Tư lệnh Phương Bắc Hoa Kỳ (NORTHCOM) và Bộ Tư lệnh Phòng thủ Không gian Bắc Mỹ (NORAD), cho rằng Hoa Kỳ thiếu khả năng chống lại những công nghệ như vậy với bất kỳ mức độ tin cậy nào.

“Hệ thống siêu thanh và hỏa tiễn hành trình thách thức một cách đáng kể khả năng thực hiện sứ mệnh NORAD của tôi trong việc cung cấp cảnh báo mối đe dọa và đánh giá tấn công,” ông VanHerck nói trong phiên điều trần.

“Những gì quý vị không thể nhìn thấy thì quý vị sẽ không thể ngăn cản, và quý vị cũng không thể phòng ngự [điều đó].”

Nhận xét của ông VanHerck đã lặp lại những bình luận hồi tháng 10/2021 của ông Robert Wood, đại sứ giải trừ quân bị của Hoa Kỳ, khi vụ thử nghiệm vũ khí siêu thanh của Trung Quốc lần đầu tiên được tiết lộ.

Ông Wood nói, “Chúng tôi chỉ không biết làm cách nào chúng ta có thể phòng thủ trước công nghệ đó. Trung Quốc cũng vậy, Nga cũng thế.”

Cuối cùng, ông VanHerck cảnh báo rằng thách thức này là một mối đe dọa duy nhất đối với quê hương Hoa Kỳ. Một tuyên bố cũng được chứng thực bởi lời khai gần đây của Bộ trưởng Lục quân Christine Wormuth, người đã cảnh báo rằng một cuộc chiến trong tương lai ở vùng Ấn Độ Dương–Thái Bình Dương sẽ lan đến quê hương Hoa Kỳ.

Ông VanHerck nói rằng: “Các bộ tư lệnh của chúng tôi tiếp tục đối mặt với nhiều thách thức cùng lúc từ các đối thủ có năng lực, có trình độ phát triển cao, những đối thủ đã công khai tuyên bố ý định sẽ khiến quê hương chúng ta gặp nguy hiểm để thúc đẩy lợi ích chiến lược của riêng họ.”

“Nói thẳng ra, khả năng thực hiện các nhiệm vụ được giao [cho các bộ tư lệnh của tôi] đã bị suy yếu và tiếp tục bị xói mòn,” ông VanHerck nói. “Đất nước chúng ta đang bị tấn công hàng ngày trong không gian thông tin và miền mạng.”

Đánh giá thẳng thắn này phù hợp với các nhận xét khác của phó chỉ huy của Lực lượng Không gian Hoa Kỳ; ông cho biết Trung Quốc và Nga đang phát động các cuộc tấn công mạng vào các vệ tinh của Hoa Kỳ “mỗi ngày một lần”.

Ông VanHerck nói rằng: “Nga và Trung Quốc tiếp tục tích cực theo đuổi và khai triển các năng lực tấn công mạng và không gian tân tiến, hỏa tiễn hành trình, vũ khí siêu thanh, và các bệ phóng được thiết kế để tránh bị phát hiện và tấn công các mục tiêu ở quê hương chúng ta từ nhiều hướng và trên mọi lĩnh vực.”

“Giống như Nga, Trung Quốc đã bắt đầu phát triển các khả năng mới khiến quê hương chúng ta gặp nguy hiểm trong nhiều lĩnh vực để phức tạp hóa việc ra quyết định của chúng ta, và làm gián đoạn, trì hoãn, cũng như làm suy giảm dòng chảy lực lượng trong khủng hoảng và hủy hoại ý chí của chúng ta trong xung đột.”