Trung Quốc từ chối đề nghị hỗ trợ COVID-19 của Hoa Kỳ trong những ngày đầu đại dịch

Ba ngày sau khi Bắc Kinh chính thức công nhận một nhóm bệnh viêm phổi lạ vào ngày cuối cùng của năm 2019, người đứng đầu của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) lúc đó ông Robert Redfield đã yêu cầu người đồng cấp Trung Quốc của mình ông George Cao nhận cuộc gọi. 

“Tôi đang cố gắng liên lạc với anh và sẽ thử gọi lại lần nữa trong vài giờ tới,” ông Redfield viết, theo những thư điện tử mà The Epoch Times thu thập được. Đó là vào ngày 03/01/2020.

Đây là nỗ lực đầu tiên trong một chuỗi các nỗ lực từ Hoa Kỳ để liên lạc với Trung Quốc và cung cấp sự hỗ trợ trong vài tuần tiếp theo. 

“Đáng tiếc, sự hỗ trợ đó đã không được chính phủ Trung Quốc chấp thuận,” sau đó ông Redfield thuật lại. “Tôi nghĩ điều đó đã có thể tạo ra một sự khác biệt lớn.” 

Ông Redfield đã cho biết ông ấy có “những cuộc thảo luận về nhiều chủ đề” với ông Cao trong những ngày đầu của đại dịch và một nhóm 20 người đã sẵn sàng bay qua [để hỗ trợ Trung Quốc].

Theo một báo cáo, ông Cao từ chối những lời đề nghị này với tư cách cá nhân, viện cớ thiếu quyền hạn. 

Việc xem xét những tài liệu mà The Epoch Times có được thông qua yêu cầu về Đạo luật Tự do Thông tin và các tuyên bố công khai đã cung cấp một cái nhìn sơ lược về cách Trung Quốc đã cản trở Hoa Kỳ trong  những ngày đầu đại dịch. Trong suốt thời gian đó, chế độ cộng sản đã che đậy thông tin về sự bùng phát trong nước – thời điểm mà bất cứ dữ liệu y tế nào cũng có thể mang tính quyết định trong việc xây dựng nên một chiến lược ngăn chặn COVID-19 hiệu quả hơn và giảm sự lan ra toàn cầu của dịch bệnh này đến mức thấp nhất. 

Một ngày sau cuộc gọi nêu trên, ông Redfield một lần nữa đã viết cho ông Cao nhắc lại lời đề nghị hỗ trợ của Hoa Kỳ. 

“Trung Quốc có năng lực to lớn về các bệnh lây nhiễm và điều tra nghiên cứu sự bùng phát,” ông đã viết trong một thư điện tử ngày 04/01/2020 với dòng chủ đề “Lời đề nghị Hỗ trợ”. 

“Trên tinh thần hợp tác, tôi muốn cung cấp các chuyên gia kỹ thuật của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh ở phòng thí nghiệm và khoa nghiên cứu dịch tễ học về các bệnh lây truyền qua đường hô hấp để hỗ trợ ông và Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Trung Quốc trong việc xác định thứ rất có thể là mầm bệnh mới và chưa được biết đến này.”

Hai ngày sau, ông Redfield quay lại bức thư điện tử này, đính kèm một lá thư có tiêu đề thư (letterhead) chính thức của Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ để nâng tầm trang trọng của lời mời. 

“Chúng tôi mong muốn được tiếp tục hợp tác chặt chẽ và sẵn sàng hỗ trợ thêm,” ông đã viết trong thư điện tử đó. 

Có vẻ như không có lá thư nào nhận được hồi âm. Yêu cầu [thông tin] có được những bức thư điện tử trong khoảng từ 01/12/2019 đến 01/02/2020. Ông Redfield và ông Cao đã không trả lời các yêu cầu bình luận. 

Bộ trưởng Y tế đương thời Alex Azar sau đó tiết lộ rằng chính phủ của ông Trump đã thúc giục chính quyền Trung Quốc cho phép các chuyên gia Hoa Kỳ đến [Trung Quốc], nhưng vô vọng. Ông cho biết, phải đến ngày 29/01/2020, thì những lời đề nghị liên tục của họ đã nhận được một hồi âm chính thức. 

Ông Azar nói trong một cuộc họp báo với các phóng viên hôm 28/01/2020, một ngày sau khi ông nêu chủ đề này lên một lần nữa trong cuộc đối thoại với Bộ trưởng Y tế Trung Quốc, “Hợp tác hơn và minh bạch hơn là những bước quan trọng nhất mà quý vị có thể thực hiện để có sự ứng phó hiệu quả hơn [với đại dịch].”

Hơn một tuần sau đó, vẫn không có gì thay đổi. 

“Ở thời điểm này, đó thật sự là một quyết định của phía Trung Quốc,” ông Azar nói trong một cuộc họp báo ở Hoa Thịnh Đốn hôm 07/02/2020, bảy ngày sau khi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tuyên bố sự bùng phát một tình trạng khẩn cấp y tế toàn cầu. “Chúng tôi sẵn sàng, sẵn lòng, và có thể,” ông Azar nói thêm. “Chúng tôi ở đây để hỗ trợ chính phủ Trung Quốc, để giúp đỡ Trung Quốc ứng phó với tình hình dịch bệnh.”

Rốt cuộc, Hoa Kỳ và các nước đồng minh, trong suốt các giai đoạn ban đầu của đại dịch, đã gửi đi gần 100 lời đề nghị để yêu cầu giúp đỡ hoặc đề nghị giúp đỡ; tất cả đều bị chính quyền Trung Quốc từ chối, theo ông David Asher – cựu nhân viên điều tra COVID-19 của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ. 

Cùng lúc đó, giới chức Trung Quốc đang xông xáo lấp liếm thông tin bên trong Trung Quốc. Trong lúc ông Redfield đã nói chuyện với ông Cao ở một trong các cuộc gọi, thì cảnh sát địa phương ở Vũ Hán đã triệu tập bác sĩ Trung Quốc Lý Văn Lượng, một trong số nhiều chuyên gia y tế Trung Quốc đã cố gắng gióng lên hồi chuông cảnh báo về sự nguy hiểm của một loại virus mới giống bệnh viêm phổi, và buộc tội ông là “phát tán tin đồn”. 

Cuối cùng ông Lý qua đời vì nhiễm COVID-19 vào ngày 07/02 – cùng ngày mà ông Azar nhắc lại rằng Hoa Thịnh Đốn sẵn sàng cung cấp sự hỗ trợ ngay tại hiện trường. 

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ không có quyền tiếp cận tới dữ liệu trực tiếp từ Trung Quốc. Thêm nhiều ca bệnh COVID-19 nữa đã bắt đầu xuất hiện ở Hoa Kỳ. Không có chuyên gia Hoa Kỳ nào được mời vào nhóm của WHO để đến Trung Quốc vào ngày 10/02 năm đó. 

Một cuộc điều tra của WHO về nguồn gốc virus cuối cùng đã diễn ra một năm sau đó, dưới áp lực quốc tế lên cao và sự giám sát gắt gao của các nhà nghiên cứu Trung Quốc. Hai nhà khoa học Hoa Kỳ đã tham gia cuộc điều tra này, trong đó có ông Clifford Lane, phó giám đốc ở Viện Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm Quốc gia Hoa Kỳ. Đó là lần đầu tiên các nhà khoa học Hoa Kỳ trực thuộc chính phủ được cho phép đến Trung Quốc kể từ đại dịch COVID-19. 

Trước đó, tất cả các dấu vết về virus đã được tiêu hủy từ lâu tại Chợ Hải sản Vũ Hán, ở thành phố Vũ Hán – khu vực có liên quan đến các ca nhiễm mà giới chức lần đầu tiên phát hiện. Tương tự, nhóm WHO này cũng bị từ chối truy cập vào dữ liệu thô ở những ca nhiễm đầu tiên.