Truyền thông Trung Quốc bóp méo cuộc tranh cãi Hoa Kỳ–Trung Quốc thành chiến thắng ngoại giao cho Bắc Kinh

Các phương tiện truyền thông do nhà nước kiểm soát của Trung Quốc đăng tải thông tin méo mó về cuộc Hội đàm giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc ở Anchorage, sau khi các quan chức hàng đầu của chính phủ Tổng thống (TT) Biden và những người đồng cấp phía Trung Quốc xảy ra xung đột tại buổi làm việc.

Cuộc họp kéo dài hai ngày này đã có một khởi đầu không mấy suôn sẻ vào hôm 18/03, với việc các quan chức Trung Quốc phản ứng giận dữ trước những lời chỉ trích rằng Trung Cộng đã vi phạm nhân quyền và bức ép kinh tế.

Lên án những gì mà theo lời phía Trung Quốc mô tả là “những lời chỉ trích vô căn cứ”, các nhà ngoại giao Trung Quốc đã đưa ra lời tố cáo gay gắt làm lệch quy trình ngoại giao thông thường khi kéo dài bài diễn văn được ấn định 2 phút cho mỗi diễn giả thành một bài công kích kịch liệt kéo dài gần 20 phút. Cùng với việc thông dịch, buổi chụp ảnh kéo dài tám phút theo dự định ban đầu đã diễn ra trong hơn một giờ.

Một ngày trước cuộc đàm phán này, ông Vương Nghị, Ngoại trưởng kiêm Ủy viên Quốc vụ Trung Quốc, đã đặc biệt quan tâm đến việc Hoa Kỳ trừng phạt 24 quan chức Trung Quốc vì Bắc Kinh trấn áp tự do ở Hồng Kông.

Ông Dương Khiết Trì, quan chức cao cấp về chính sách đối ngoại của Trung Quốc, cho biết, “Hoa Kỳ không có đủ tư cách để nói rằng họ muốn nói chuyện với Trung Quốc với vị thế thượng phong.”

Trong khi TT Joe Biden hôm 19/3 đã bày tỏ niềm tự hào về đội ngũ của ông trong cách họ giải quyết vấn đề, thì các phương tiện truyền thông do Đại Lục kiểm soát đã đồng loạt cổ vũ cách tiếp cận đối đầu của các quan chức của họ, đồng thời chế nhạo Hoa Kỳ.

Ông Triệu Lập Kiên, phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, đã nhấn mạnh trong một cuộc họp báo ngày 19/3 rằng phía Hoa Kỳ “đã không tuân thủ giới hạn về thời gian theo quy định và đã gây bất đồng trước,” do đó khiến cho cuộc họp này mang đầy “mùi thuốc súng và kịch tính” – một câu chuyện đã sớm được các phương tiện truyền thông Trung Quốc khác phóng đại.

Tờ báo nhà nước Nhân dân Nhật báo đã quảng bá các áp phích màu đỏ chứa những lời bình luận hiếu chiến của Trung Quốc trong cuộc họp đó bằng cả Anh ngữ và Hoa ngữ. Reference News, một trang tin tức thuộc tờ báo nhà nước Tân Hoa Xã, tuyên bố rằng Hoa Kỳ “đã làm trò rỗng tuếch” và “bộc lộ sự thiếu tự tin của mình” bằng cách viếng thăm các đồng minh khác trước cuộc họp đó để “tạo áp lực”.

Vị thế trong cuộc đấu

Phó phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ Jalina Porter nói với các ký giả hôm 19/3 rằng chính phủ TT Biden nhận thấy “những bài thuyết trình ngoại giao phóng đại của Bắc Kinh trước giới truyền thông là nhằm vào khán giả trong nước của họ.” Bà cho biết Bộ Ngoại giao sẽ tiếp tục “đưa ra những quyền lợi và các nguyên tắc chung từ phía Hoa Kỳ.”

Tuy nhiên, một số nhà phê bình tin rằng những bình luận sôi nổi đó sẽ thức tỉnh người dân Hoa Kỳ về những khác biệt cơ bản giữa hai cường quốc chính trị.

Ông Vương Hạc (Wang He), một nhà bình luận về các vấn đề chính trị Trung Quốc, cho biết vụ cãi vã công khai ở Alaska là một “hành động khiêu khích nghiêm trọng”, báo hiệu rằng “trong tương lai, Trung Cộng sẽ không còn tuân thủ các quy tắc do Hoa Kỳ đặt ra nữa.”

Ông viết trong một bài bình luận gửi The Epoch Times rằng thực tế thì việc chính phủ TT Biden vẫn háo hức tìm kiếm sự hợp tác với Trung Cộng trong các lĩnh vực như biến đổi khí hậu bất chấp cuộc trao đổi nảy lửa đó chính là hành động lợi người hại mình, và sẽ khiến phía Hoa Kỳ mất đi lợi thế.

Ông Vương nói: “Trung Cộng xảo quyệt và xấu xa hơn những gì mà hầu hết mọi người có thể tưởng tượng. Vòng đàm phán này là cách mà Trung Cộng dùng để thăm dò phản ứng, và giờ đây nhà cầm quyền này có được bức tranh rõ ràng hơn về ý định của Hoa Kỳ.”

Sau cuộc họp này, truyền thông Trung Quốc đã thổi bùng lên sự cương quyết ngày một gia tăng, với việc Sina, một cổng thông tin của Trung Quốc, tuyên bố rằng, “Những ngày mà Trung Quốc câm lặng như cừu đã qua rồi.” 

“Hoa Kỳ đã mưu toan mở Hồng Môn Yến –  sự kiện lịch sử năm 206 TCN trong đó Hạng Vũ (Sở) mở tiệc khoản đãi Lưu Bị (Hán) với ý đồ thanh toán khách mời – nhưng lại chuốc lấy thảm bại.”

“Trận chiến vòng đầu tiên này đã thể hiện rất tốt và là màn mở đầu cho một giai đoạn mới của mối bang giao Trung Quốc–Hoa Kỳ.”

Ông Hồ Tích Tiến, tổng biên tập tờ Global Times, một tờ báo của nhà nước Trung Cộng theo chủ nghĩa dân tộc, nói rằng sự cố này sẽ dạy cho Hoa Kỳ và các đồng minh của họ biết tôn trọng hơn đối với nhà cầm quyền này.

“Phái đoàn Trung Quốc đã cho một số đồng minh của Hoa Kỳ thấy cách Trung Quốc đang đối phó với Hoa Kỳ. Trung Quốc đã công khai phản bác Hoa Kỳ, và đối với những kẻ tay sai của Hoa Kỳ cố gắng cắn xé Trung Quốc, hãy biết cư xử cho đúng mực,” ông Hồ viết trong một bài bình luận.

Sau khi kết thúc cuộc họp nói trên, nhà cầm quyền này đã tiếp tục khẳng định rằng các vấn đề của họ ở Đài Loan, Hồng Kông, Tân Cương, và Tây Tạng là “những lằn ranh đỏ không thể đụng tới” và Hoa Kỳ không nên can thiệp vào.

Ông Gordon Chang, một chuyên gia về Trung Quốc tại Hoa Kỳ và là tác giả của cuốn sách “Sự Sụp Đổ Sắp Đến của Trung Quốc” (The Coming Collapse of China), đã lên tiếng thách thức cách tiếp cận của các nhà lập pháp Hoa Kỳ – những người cho đến nay vẫn ủng hộ việc duy trì quan hệ tốt đẹp với Bắc Kinh.

Ông Chang viết trên Twitter hôm 21/03: “Các nhà hoạch định chính sách nói rằng Trung Quốc quá lớn để có thể xa lánh. Không. Trung Quốc quá hiếu chiến, quá nguy hiểm, quá xấu xa để đối phó. Chẳng phải chúng ta vừa thấy điều đó ở Alaska sao?”

“Sau Cuộc họp Alaska, việc nói chuyện với nhà cầm quyền của Trung Quốc sẽ chẳng còn có ích gì nữa. Bắc Kinh đã nói với chúng ta bằng những lời lẽ khẳng định rằng chúng ta phải chấp nhận sự man rợ, hung hãn và tội ác của họ. Chúng ta còn cần nghe thêm gì nữa đây?”