TT Biden cố gắng hòa hợp lưỡng đảng trong khi Thông điệp Liên bang khiến Đảng Cộng Hòa khó chịu

JANICE HISLE

Thông điệp Liên bang của Tổng thống (TT) Joe Biden đã bắt đầu bằng một cử chỉ vui vẻ thể hiện thiện chí với cả hai đảng, nhưng điều đó đã tan thành mây khói khi ông thường xuyên đưa ra những lời tuyên bố khiến Đảng Cộng Hòa (GOP) thấy khó chịu.

Bài diễn văn của ông hôm 07/02 đã đánh dấu lần đầu tiên vị tổng thống thuộc Đảng Dân Chủ này, nhậm chức kể từ năm 2021, đã phải đối mặt với Hạ viện do Đảng Cộng Hòa kiểm soát khi ông trình bày báo cáo thường niên của mình trước toàn quốc.

Ông Biden đã bắt đầu với lời chúc mừng Dân biểu Kevin McCarthy (Cộng Hòa–California) đã được chọn làm Chủ tịch Hạ viện, sau đó nói đùa, không theo kịch bản: “Thưa Chủ tịch, tôi không muốn hủy hoại danh tiếng của ông, mà tôi mong được làm việc với ông.”

Tiếp đó, ông Biden cho biết, trong vài năm qua, Đảng Dân Chủ và Đảng Cộng Hòa đã cho thấy họ có thể làm việc cùng nhau, đồng thời lưu ý rằng họ đã thông qua “luật cơ sở hạ tầng chỉ xảy ra một lần trong một thế hệ, xây dựng những nhịp cầu kết nối đất nước chúng ta với người dân của chúng ta.”

Chế giễu và chúc mừng

Nhưng ông Biden đã nhiều lần khiến GOP phản đối trong bài diễn văn dài 75 phút của mình, đặc biệt là khi ông cáo buộc Đảng Cộng Hòa muốn “kết thúc” Medicare và An sinh Xã hội. Khi thấy các thành viên Đảng Cộng Hòa la ó và cáo buộc ông nói dối về điều đó, ông Biden đã đáp rằng, “Tôi không nói rằng đó là khối đa số.”

Ông Biden đã trả lời một cách khó hiểu, “Tôi thích sự chuyển đổi.” Sau khi tranh luận qua lại với các nhà lập pháp Đảng Cộng Hòa – những người đang la ó từ ghế ngồi của họ – ông Biden đã rút lui khỏi cuộc đấu khẩu này, và nói: “Vì vậy, thưa quý vị, như tất cả chúng ta rõ ràng đều đồng tình, An sinh xã hội và Medicare không bàn đến, không nói đến nữa.”

Sau đó là tiếng vỗ tay và tiếng reo hò, nhưng ông Biden đã tiếp tục với một lời đe dọa: Nếu bất kỳ ai cố gắng cắt bỏ các chương trình đó, thì “tôi sẽ phủ quyết,” ông nói.

Ông cũng đe dọa sẽ phủ quyết bất kỳ luật chống phá thai nào mà Quốc hội có thể thông qua.

Ông Biden đã cố gắng thúc giục Hạ viện do Đảng Cộng Hòa kiểm soát và Thượng viện do Đảng Dân Chủ kiểm soát “cùng nhau” giải quyết vấn đề nhập cư. Ông nói: “Hãy biến vấn đề này thành một vấn đề lưỡng đảng một lần nữa.”

Nhưng phía GOP trong phòng họp lại bắt đầu đợt chất vấn khi ông Biden nói rằng ông đang cố gắng bảo vệ biên giới Hoa Kỳ–Mexico – một chủ đề nhạy cảm đối với các thành viên Đảng Cộng Hòa, những người đã chỉ trích ông vì đã cho phép những người nhập cư bất hợp pháp tràn vào Mỹ.

“Chúng ta hiện có một số lượng nhân sự kỷ lục làm việc để bảo vệ biên giới,” ông Biden cho biết. “Các vấn đề biên giới của Mỹ sẽ không được giải quyết trừ phi Quốc hội hành động.”

Ông kêu gọi họ “ít nhất hãy thông qua kế hoạch của tôi về việc cung cấp thiết bị và nhân viên để bảo vệ biên giới này.”

Một điểm gây tranh cãi khác: TT Biden nhận ra một phụ huynh đã mất đi đứa con gái vì dùng quá liều fentanyl và lên án sự thật rằng 70,000 ca tử vong do loại ma túy đó đã hoành hành ở Hoa Kỳ. Một số thành viên Đảng Cộng Hòa đã la hét thể hiện sự phản đối của họ với ông Biden; nhiều người đã công khai chỉ trích ông vì đã không ngăn cản làn sóng fentanyl từ Mexico vào Hoa Kỳ.

Ông McCarthy đã giữ thái độ ít thể hiện cảm xúc trong suốt bài diễn văn này, ngay cả khi các đồng sự Đảng Cộng Hòa của ông đã thể hiện rõ ràng sự phản đối của họ đối với ông Biden. Ông đã vỗ tay nhiều lần một cách lịch sự. Phó Tổng thống Kamala Harris, người ngồi cạnh ông McCarthy, thường xuyên gật đầu đồng tình khi TT Biden nói chuyện.

Đứng dậy hoan nghênh

Một trong những khoảnh khắc hiệp lực hiếm hoi của buổi tối hôm đó là khi TT Biden nhận ra hai vị khách, bà RowVaughn và ông Rodney Wells, mẹ và cha dượng của anh Tire Nichols, người Mỹ gốc Phi Châu 29 tuổi bị cảnh sát đánh thiệt mạng ở Memphis, Tennessee, hồi tháng Một.

Mọi người đã đứng dậy vỗ tay để bày tỏ sự tôn trọng đối với đôi vợ chồng này cũng như tấn bi kịch mà họ đã phải hứng chịu.

TT Biden cho biết rằng mẹ của anh Nichols nói với ông rằng bà hy vọng điều gì đó tốt đẹp sẽ đến sau khi con trai mình ra đi mãi mãi. Tổng thống này đã nắm bắt khoảnh khắc này và yêu cầu Quốc hội thông qua một dự luật cải tổ cảnh sát.

Nhưng sau đó, ông Biden đã quay lại và sử dụng vụ việc của anh Nichols để chỉ trích rằng các bậc cha mẹ người “Mỹ gốc Phi Châu và da màu” phải dạy với con cái họ về việc phải thận trọng với cảnh sát – mặc dù thực tế là những sĩ quan liên quan đến ca tử vong của anh Nichols cũng là người Mỹ gốc Phi Châu.

Tuy nhiên, ông đã đưa ra một tuyên bố và được hoan nghênh nhiệt liệt: “Tôi biết hầu hết cảnh sát và gia đình của họ đều là những người tốt, đàng hoàng – đại đa số.”

Vấn đề khinh khí cầu do thám không được đề cập

TT Biden đã nhiều lần nói muốn “hoàn thành công việc này,” dường như ám chỉ rằng ông sẽ tái tranh cử. Tuy nhiên, ông đã không đề cập đến cuộc tranh cử tổng thống năm 2024 sắp tới.

Ông cũng không đề cập trực tiếp đến vụ khinh khí cầu do thám của Trung Quốc, vốn trôi nổi trên không phận Mỹ nhiều ngày trước khi bị bắn hạ. Nhiều người chỉ trích việc chính phủ không hành động sớm hơn.

TT Biden đã đề cập sơ qua về vụ việc này khi tuyên bố: “Như chúng tôi đã nói rõ hồi tuần trước, nếu Trung Quốc đe dọa chủ quyền của chúng ta, thì chúng tôi sẽ hành động để bảo vệ đất nước mình. Và chúng tôi đã làm như vậy.” Ông hầu như không nói gì thêm về Trung Quốc.  

Một chủ đề khác xuất hiện nổi cộm nhưng ít được ông Biden chú ý – đó là vấn đề nợ quốc gia.

Tháng trước, hơn hai chục Thượng nghị sĩ GOP đã viết một lá thư cảnh báo ông Biden rằng họ sẽ phản đối việc tăng mức trần nợ quốc gia trừ khi ông cắt giảm chi tiêu và “mang lại sự lành mạnh về tài chính cho Hoa Thịnh Đốn.” Mỹ hiện đang nợ 31 ngàn tỷ USD, một số tiền vượt quá nền kinh tế của quốc gia.

Hiệp lực là ‘sức mạnh’

TT Biden đã kết thúc bài diễn văn của mình bằng cách cố gắng bày tỏ thái độ lạc quan.

“Hỡi những người đồng bào Mỹ của tôi, chúng ta gặp nhau ngày hôm nay tại một thời điểm mang tính bước ngoặt, một trong những thời điểm mà chỉ một vài thế hệ mới trải qua,” ông nói. “Hướng đi hiện tại của chúng ta sẽ quyết định hướng đi của quốc gia này trong nhiều thập niên tới… Chúng ta phải xem nhau như những người đồng hương Mỹ, chứ không phải những kẻ thù.”

Ông nói rằng người Mỹ là “những người tốt” và quốc gia của chúng ta là quốc gia duy nhất trên thế giới được “xây dựng trên một ý tưởng.”

Ông Biden nói: “Chúng ta là quốc gia duy nhất dựa trên ý tưởng rằng tất cả chúng ta, mỗi người trong chúng ta, đều sinh ra bình đẳng.”

Sau đó, ông tuyên bố: “Bởi vì linh hồn của quốc gia này mạnh mẽ, bởi vì nghị lực .. của quốc gia này mạnh mẽ, bởi vì người dân của quốc gia này mạnh mẽ, nên tình trạng của liên bang mạnh mẽ.”

Cuối cùng, TT Biden đã thực hiện một cố gắng cuối cùng để đạt được sự hiệp lực mà rất nhiều người đã mong đợi từ bài diễn văn này khi tuyên bố rằng, “Chúng ta là Hợp chủng quốc Hoa Kỳ, và không có gì vượt quá khả năng của chúng ta để làm việc cùng nhau.”