TT Biden ký sắc lệnh cải tổ các cơ quan chấp pháp liên bang

NICK CIOLINO 

Hôm 25/05, Tổng thống (TT) Joe Biden đã ký một sắc lệnh đặt ra các tiêu chuẩn trị an mới áp dụng chung cho các cơ quan chấp pháp liên bang. Sắc lệnh này không ảnh hưởng đến các sở cảnh sát tiểu bang và địa phương nhưng khuyến khích họ tuân theo.

Ngoài ra, sắc lệnh này đưa ra một cơ sở dữ liệu về các hành vi sai trái của cảnh sát –  quy định về máy quay gắn trên người (body camera), giới hạn về lệnh khám xét không cần gõ cửa (no-knock warrant), và cấm dùng tư thế khóa cổ (chokehold) – trừ phi vũ lực sát thương được cho phép.

Tại buổi lễ ký phê chuẩn sắc lệnh được phát sóng trực tiếp, Tổng thống Biden nói: “Đây là một biện pháp về những gì chúng ta có thể làm cùng nhau để hàn gắn tâm hồn của đất nước này nhằm giải quyết nỗi sợ hãi và tình trạng chấn thương sâu sắc, đặc biệt là người Mỹ gốc Phi Châu đã trải qua nhiều thế hệ và biến nỗi đau cá nhân và sự phẫn nộ của công chúng thành một dấu ấn tiến bộ hiếm hoi cho nhiều năm về sau.” 

Hành động này diễn ra nhân kỷ niệm hai năm ngày mất của ông George Floyd, người bị một sĩ quan cảnh sát Minneapolis làm thương vong, khiến các cuộc biểu tình nổ ra trên toàn quốc mà trong một số trường hợp, đã dẫn đến bạo lực và bạo loạn ở các thành phố lớn trong mùa hè năm 2020. Các thành viên của gia đình ông Floyd đã có mặt tại buổi ký sắc lệnh này.

Sau sự thiệt mạng của ông Floyd, Quốc hội đã không thông qua dự luật cải tổ cảnh sát có tên là Đạo luật Công lý Trị an George Floyd (George Floyd Justice in Policing Act). Quốc hội cũng không thông qua Đạo luật Công lý cho Breonna Taylor (Justice for Breonna Taylor Act) – một lệnh cấm đối với lệnh khám xét không cần gõ cửa được mệnh danh theo tên của một cư dân Louisville kiêm Kỹ thuật viên Phòng Cấp cứu, người đã bị sát hại trong một cuộc đột kích của cảnh sát vào nhà của cô hồi tháng 03/2020.

Sắc lệnh của ông Biden thể hiện quan điểm thỏa hiệp của chính phủ TT Biden vốn đã lên tiếng ủng hộ dự luật Floyd.

“Tại sao tôi không thực hiện sắc lệnh này sớm hơn?” ông Biden hỏi trong bài diễn văn của mình. “Nếu tôi đã thực hiện sắc lệnh này, tôi e rằng điều này sẽ làm giảm nỗ lực để luật được thông qua.”

“Chúng tôi cũng biết sắc lệnh này không thể thay thế cho pháp luật, cũng như không giải quyết được mọi thứ mà chúng tôi biết là phải làm, nhưng đó là một bước tiến quan trọng và đã cần thiết từ lâu,” Phó Tổng thống Kamala Harris nói.

Sắc lệnh này bao gồm một danh sách các thay đổi nhằm thúc đẩy trách nhiệm giải trình, nâng cao tiêu chuẩn, cải thiện đào tạo và cải thiện tính minh bạch dữ liệu tại các cơ quan chấp pháp liên bang, đồng thời cũng thực hiện một số bước để cải tổ hệ thống tư pháp hình sự rộng lớn hơn.

Việc cải tổ này bao gồm cơ sở dữ liệu sẽ là yêu cầu bắt buộc đối với tất cả các cơ quan chấp pháp liên bang, vốn sẽ hiển thị hồ sơ về hành vi sai trái của các viên chức cảnh sát. Các cơ quan chấp pháp của tiểu bang và địa phương cũng được khuyến khích nhập hồ sơ viên chức của họ vào cơ sở dữ liệu.

Sắc lệnh của TT Biden cũng giới hạn việc sử dụng lệnh khám xét không cần gõ cửa đối với các trường hợp đặc biệt, chẳng hạn như “khi việc đi vào được thông báo từ trước sẽ lập tức gây ra mối đe dọa về bạo lực thể chất.”

Sắc lệnh này sẽ “nâng cao lòng tin của công chúng bằng cách thúc đẩy trách nhiệm giải trình, tính minh bạch và các nguyên tắc bình đẳng và nhân phẩm trong trị an và hệ thống tư pháp hình sự lớn hơn,” theo thông cáo từ Tòa Bạch Ốc.