TT Trump đã thành công về chính sách tiếp cận đa phương trước các thách thức từ Trung Quốc

Ông Peter Berkowitz, giám đốc hoạch định chính sách của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, gần đây đã bảo vệ chính sách đối ngoại của chính phủ TT Donald Trump; ông nói rằng những người cáo buộc Tổng thống là người theo chủ nghĩa đơn phương hoặc chủ nghĩa biệt lập đã hiểu sai về cách thức hoạt động của chủ nghĩa đa phương.

Trong một cuộc thảo luận hôm 30/11 được tổ chức bởi Viện nghiên cứu Hudson có trụ sở tại Hoa Thịnh Đốn, ông Berkowitz cho biết rằng trung tâm phương pháp tiếp cận đa phương của Tổng thống Trump là cách giải quyết những thách thức từ Trung Cộng.

Ông Berkowitz giải thích rằng đối với hầu hết mọi người, “khi nói đến chủ nghĩa đa phương, họ có ý nói đến quyền tối cao của Liên Hiệp Quốc. Điều đó có nghĩa là phục tùng bất cứ điều gì được quyết định, bất cứ điều gì mà đa số Đại Hội Đồng [Liên Hiệp Quốc] tin tưởng”.

TT Trump đã bị cáo buộc hành động đơn phương sau khi kéo Hoa Kỳ ra khỏi các hiệp định và các tổ chức quốc tế, chẳng hạn như Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc. Hồi tháng 10, Trung Quốc đã bị quốc tế chỉ trích sau khi giành được một ghế trong hội đồng này bất chấp hồ sơ nhân quyền tồi tệ của nước này.

Ông Berkowitz cũng đã giải thích cặn kẽ về những gì ông tin rằng ý nghĩa thực sự của khái niệm này là: “một chính sách đối ngoại đa diện hoặc làm việc với nhiều quốc gia khác nhau”.

Vì vậy, chính sách Trung Quốc của TT Trump đã “chấp nhận những người bất đồng chính kiến. Ông đã kêu gọi sự chú ý đến những vi phạm nhân quyền quá mức ở Trung Quốc… Hoa Kỳ đã truy tố tội gián điệp và hành vi đánh cắp các bí mật thương mại của Trung Quốc. Chúng tôi đã có những lập trường cứng rắn ở Biển Đông và eo biển Đài Loan,” ông Berkowitz nói.

Khi làm việc với các quốc gia khác, ông Berkowitz nói rằng chính phủ TT Trump đã “hồi sinh những người bạn và các đối tác của Hoa Kỳ” ở Á Châu, bằng chứng là quan hệ chặt chẽ giữa Hoa Kỳ và Ấn Độ, và khuôn khổ Bộ Tứ giữa Úc, Ấn Độ, Nhật Bản, và Hoa Kỳ. Cả bốn đối tác đều cam kết “thúc đẩy thương mại và bảo vệ một khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và cởi mở,” ông cho biết thêm.

Đối thoại An ninh Tứ giác, hay còn được gọi là Bộ Tứ (the Quad), được khởi xướng vào năm 2007 bởi Thủ tướng Nhật Bản lúc bấy giờ là ông Shinzo Abe. Tháng trước, bốn thành viên Quad đã tổ chức cuộc tập trận quân sự chung thường niên, được gọi là Malabar, ở Vịnh Bengal.

Ông Berkowitz cũng đề cập đến một báo cáo gần đây của Bộ Ngoại giao do nhóm của ông tổng hợp, trong đó nêu ra các mối đe dọa của Trung Quốc đối với trật tự quốc tế.

“Trung Quốc không đơn thuần tìm kiếm sự ưu việt trong trật tự quốc tế đã được thiết lập… Trung Quốc còn tìm cách biến đổi trật tự đó theo cách là đặt Bắc Kinh vào trung tâm và phục vụ những lợi ích độc tài của Trung Quốc,” ông nói.

Theo ông Berkowitz, để thực hiện tham vọng thống trị toàn cầu của mình, Trung Cộng đã tìm cách “tạo ra một kiểu phụ thuộc ở các quốc gia trên khắp thế giới.”

Nhiều quốc gia đang phát triển phải gánh khoản nợ Trung Quốc sau khi họ nhận các khoản tiền cho vay theo cái được gọi là Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường (BRI, còn được gọi là Một vành đai, Một con đường). Trung Cộng đã khai triển BRI vào năm 2013, với mục đích xây dựng ảnh hưởng địa chính trị của Bắc Kinh dọc theo các tuyến thương mại nối Trung Quốc, Đông Nam Á, Phi Châu, và Âu Châu.

Năm 2017, Sri Lanka đã phải trao lại quyền kiểm soát cảng Hambantota quan trọng của họ cho Bắc Kinh thông qua hợp đồng thuê 99 năm, sau khi nước này không thể trả khoản nợ hơn 1 tỷ USD cho dự án cảng BRI.

“Trung Cộng là một kẻ săn mồi,” Ngoại trưởng Mike Pompeo nói trong một chuyến công du tới Sri Lanka hồi tháng trước, và chỉ ra các giao dịch kinh doanh kém cỏi của Trung Quốc và “những vi phạm chủ quyền và vô luật pháp trên đất liền và trên biển”.

Theo ông Berkowitz, BRI cũng cho phép Trung Cộng “làm hư hỏng giới tinh hoa, các lãnh đạo chính trị và trí thức” ở những quốc gia này. Các vụ bê bối gần đây trong quỹ đầu tư nhà nước 1MDB của Malaysia có liên quan đến các quan chức Trung Cộng.

Ông Berkowitz nói Trung Quốc cũng đã tìm cách làm suy yếu “sự tự do và cởi mở” trong các hệ thống dân chủ, chẳng hạn như gây ảnh hưởng đến Hoa Kỳ thông qua các Viện Khổng Tử dưới vỏ bọc là các chương trình ngôn ngữ và văn hóa Trung Quốc.

“Rốt cuộc thì các Viện Khổng Tử không hoạt động trên tinh thần của một trường đại học, mà theo tinh thần của một nhánh tuyên truyền của Trung Cộng” – ông Berkowitz nói.

Ông Berkowitz cũng đưa ra những gợi ý về những gì Hoa Kỳ nên làm để trật tự quốc tế không phản ánh “khuynh hướng độc tài của Trung Cộng”.

“Chúng ta phải bảo tồn những truyền thống theo hiến pháp của mình. Tuy nhiên, chúng ta cần một nền kinh tế vững mạnh để tìm ra những người chịu nhiều thiệt hại nhất từ những ​​hậu quả của việc toàn cầu hóa,” ông nói trong khi thúc đẩy một xã hội dân sự nơi mà tự do tôn giáo được bảo vệ.

Tòa Bạch Ốc có thể đang lên kế hoạch hành động mới chống lại Bắc Kinh. Theo một bản tin hôm 23/11 của tờ Wall Street Journal, trong đó trích dẫn lời của một quan chức cao cấp ẩn danh, Tòa Bạch Ốc đang có kế hoạch thành lập một liên minh không chính thức của các quốc gia phương Tây để cùng nhau trả đũa khi Trung Cộng gây sức ép về kinh tế đối với các nước.