TT Trump tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia về khai thác khoáng sản

Hôm 30/9, Tổng thống Donald Trump đã ký một sắc lệnh, tìm cách đẩy mạnh sản xuất trong nước các khoáng sản quan trọng như nguyên tố đất hiếm, để hỗ trợ công việc khai thác mỏ ở Hoa Kỳ, nhằm giảm sự phụ thuộc vào Bắc Kinh.

Trung Quốc hiện là nhà sản xuất khoáng sản chuyên dụng hàng đầu thế giới, được sử dụng để chế tạo thiết bị điện tử, vũ khí quân sự và các thiết bị công nghệ cao khác. Năm ngoái, 80% đất hiếm mà Hoa Kỳ nhập khẩu đến trực tiếp từ Trung Quốc.

Sắc lệnh của tổng thống tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia trong ngành khai thác mỏ của Hoa Kỳ, và yêu cầu Bộ Nội vụ xem xét việc thực hiện Đạo luật Sản xuất Quốc phòng để tài trợ cho chế biến khoáng sản “bảo vệ an ninh quốc gia của chúng ta”.

Trong một thông báo, Tòa Bạch Ốc nêu rõ sắc lệnh này sẽ giảm thiểu sự chậm trễ trong việc cấp phép các hoạt động, mang lại cơ hội việc làm cho người dân Hoa Kỳ, đồng thời cải thiện kinh tế và an ninh quốc gia.

“Chúng tôi sẽ đưa các thợ mỏ trở lại làm việc,” ông Trump nói.

Các cơ quan liên bang cũng sẽ được phép khảo sát và làm việc để giảm sự phụ thuộc vào các quốc gia khác trong việc nhập cảng khoáng sản.

Một tuyên bố của Tòa Bạch Ốc nêu rõ “Tổng thống sẽ tiếp tục bảo vệ chuỗi cung ứng nội địa của chúng ta đối với các khoáng sản quan trọng, tránh khỏi hành vi săn mồi của Trung Quốc”.

Đất hiếm là một thuật ngữ chỉ một nhóm 17 khoáng chất ít người biết đến, và không có chất nào thay thế được chúng.

Ông Trump đã ký sắc lệnh khai thác đất hiếm khi ông đang trên đường đến các điểm dừng trong chiến dịch tái tranh cử ở tiểu bang Minnesota. Tháng trước, ông nói với những người ủng hộ trong một chuyến thăm vận động tranh cử đến tiểu bang này, rằng chính phủ của ông sẽ thiết lập các khoản tín dụng thuế cho các công ty Hoa Kỳ chuyển cơ sở sản xuất của họ từ Trung Quốc trở lại Hoa Kỳ, khi ông tìm cách giảm sự phụ thuộc vào Bắc Kinh và xây dựng lại ngành sản xuất của Hoa Kỳ.

Ông Trump cũng cho biết chính phủ của ông sẽ tước bỏ các hợp đồng liên bang đối với các công ty thuê nhân lực tại Trung Quốc, cam kết tạo ra 10 triệu việc làm trong 10 tháng, là một phần trong kế hoạch kinh tế của ông.

Gần đây hơn, tổng thống đã nêu ra triển vọng “tách rời” nền kinh tế Hoa Kỳ khỏi Bắc Kinh trong nhiệm kỳ thứ hai của mình, để mang công việc sản xuất từ Trung Quốc và các chuỗi cung ứng quan trọng trở lại Hoa Kỳ.

Năm ngoái, Tòa Bạch Ốc đã ra lệnh cho Bộ Quốc phòng tăng cường sản xuất nam châm vĩnh cửu từ đất hiếm samarium coban ở trong nước, vì lo ngại Bắc Kinh có thể hạn chế xuất cảng mặt hàng này. Loại nam châm này thường được tìm thấy trong phi đạn điều hướng chính xác, bom thông minh và phản lực cơ quân sự.

Trong khi Hoa Kỳ từng là nhà sản xuất khoáng sản hàng đầu thế giới, thì Trung Quốc hiện chiếm phần lớn thị phần, sau khi nước này thay thế các đối thủ cạnh tranh bằng chiến lược tràn ngập thị trường toàn cầu bằng mọi loại mặt hàng sản xuất tại Trung Quốc trong vài thập niên qua.

“Kể từ khi đạt được lợi thế này, Trung Cộng đã khai thác vị thế của mình trên thị trường các nguyên tố đất hiếm, bằng cách ép buộc các ngành công nghiệp dựa vào các nguyên tố này, phải đặt cơ sở, sở hữu trí tuệ và công nghệ của họ ở Trung Quốc,” sắc lệnh nêu rõ.

“Ví dụ, nhiều công ty buộc phải tăng thêm công suất nhà máy ở Trung Quốc sau khi nước này đình chỉ xuất cảng các nguyên tố đất hiếm đã qua xử lý sang Nhật Bản vào năm 2010, đe dọa các lĩnh vực công nghiệp và quốc phòng của quốc gia này, và phá giá nguyên tố đất hiếm trên toàn thế giới.”

Sắc lệnh hành pháp của ông Trump cũng nhằm mục đích “giảm bớt tính dễ bị tổn thương của Hoa Kỳ trước sự gián đoạn của các chuỗi cung ứng khoáng sản quan trọng, thông qua sự hợp tác và phối hợp với các đối tác và đồng minh, bao gồm cả khu vực tư nhân”.

Một dự luật riêng rẽ liên quan đến khoáng sản, đã được 2 thượng nghị sĩ Đảng Cộng Hòa giới thiệu vào khoảng năm ngoái, nhưng cho tới nay dự luật đó vẫn chưa được thông qua.

Bản tin này có sự đóng góp của Reuters.