• NGÔN NGỮ KHÁC
    • UNITED STATES
    • CANADA
    • AUSTRALIA
    • UK, EUROPE
    • Chinese
    • Czech
    • Dutch
    • English
    • French
    • German
    • Hebrew
    • Indonesian
    • Italian
    • Japanese
    • Korean
    • Persian
    • Polish
    • Portuguese
    • Romanian
    • Russian
    • Slovak
    • Spanish
    • Swedish
    • Turkish
    • Ukrainian
  • GIỚI THIỆU
Epoch Times Tiếng Việt
Thứ tư, 09/07/2025
EPOCH TIMES Tiếng Việt
EPOCH TIMES Tiếng Việt
EPOCH TIMES Tiếng Việt
  • Home
  • Premium
  • Hoa Kỳ
  • Trung Quốc
  • Việt Nam
  • Đông Dương
  • Tây Dương
  • Bình luận
  • Sức Khỏe
  • ETV Video
  • Tài Chính – Kinh Tế
  • Văn Hóa & Nghệ Thuật
  • Đời Sống
  • Khoa học
  • Công nghệ
  • More
ETV Rao vặt Premium Podcast Facebook Youtube
  • BÌNH LUẬN
  • HOA KỲ
  • MỸ - TRUNG
  • TRUNG QUỐC
  • ĐÔNG DƯƠNG
    • Á Châu
    • Úc Châu
    • Việt Nam
  • TÂY DƯƠNG
  • TÀI CHÍNH
  • VĂN HÓA & NGHỆ THUẬT
  • ĐỜI SỐNG
  • SỨC KHOẺ
  • KHOA HỌC
  • VIDEO
  • TIN MỚI NHẤT
  • TIN TIÊU ĐIỂM
  • TIN CHỌN LỌC
  • BẢN TIN ĐẶC BIỆT
  • ETV VĂN HÓA & NGHỆ THUẬT
  • ETV SỨC KHỎE
  • NGHỆ THUẬT SHEN YUN
  • SHEN YUN ZUO PIN new
  • Google connect icon
ĐẶT MUA BÁO IN
Mới nhất Tiêu điểm  Bình luận Share Email

Vàng mã

BTV Epoch Times Tiếng Việt
BTV Epoch Times Tiếng Việt
Thứ năm, 01/4/2021
bigger smaller Báo lỗi

Việc sinh tử vô-thường ; sự cát hung, hoạ phúc khó lượng. Lúc ốm đau, khi lo sợ, cuộc nhân-sinh nhiều nỗi éo-le,… Rủi rủi, may may, bày bày, xoá xoá…Người ta tin tưởng rằng trong chỗ vô-hình, chắc có do một sức mạnh ngấm-ngầm chủ-trương. Bởi thế mới phát sinh ra cái quan niệm về quỷ, thần, mới có sự cúng-tế để cầu phúc, tránh họa.

Tại Trung-hoa, về đời thượng-cổ, một bọn đồng cốt đã lợi-dụng lòng tín-tưởng của quần chúng, đem những điều cát hung họa phúc, dùng những phương-thuật huyền-hoặc đánh lừa quốc dân, để làm kế sinh-nhai. Thậm chí nhà nào cũng thờ quỷ thần !

Dân-chúng bị mê-hoặc, không hiểu rõ chính lý của trời đất, không phân biệt thiện, ác, chỉ tìm mối hoạ-phúc ở chỗ mơ-màng mù -mịt, nên đế-vương đời trước mới định rõ điển-lễ, để phân-biệt người với thần, để chính lòng người.

Đạo thánh-hiền tuy công-chính nhưng chỉ cảm-hoá được thiểu số có học-thức, còn ngoài ra con người vẫn bị vật-dục làm mờ tối, nên cái thuật của bọn vu-nghiễn (thầy pháp) vẫn được công-hành. Về sau, các vương-giả phải đặt quan Tư-vu để cai quản bọn-vu-nhân.

Việc cúng-bái theo theo sự mê-tín của quần-chúng mỗi ngày một phức-tạp mà do đó có nhiều tập-quán không sao bỏ được. Tục đốt vàng mã có nhẽ cũng tự nguyên-nhân ấy phát-sinh ra từ mấy nghìn năm nay. Nay thử lược khảo về sự-tích vàng mã trong lịch đại Trung-hoa và xét xem tục đốt đồ mã thâu-nhập vào nước ta từ thời-đại nào.

Nguyên nước Trung-hoa, về đời thượng-cổ, người chết không phong phần, không cây làm nghi, chỏ bó bằng củi , đem táng giữa nơi hoang-vu, không người qua lại thăm-viếng.

Đến năm 1269 trước Tây-lịch, vua Hoàng-đế truyền ông Xích-tương chế ra quan quách. Từ năm 2205 trước Tây-lịch nhà Hạ nặn đất ngói làm cỗ bàn, lấy tre và gỗ làm các khí-cụ như đàn, sáo, chuông, khánh, vân vân, gọi là minh-khí để chôn theo với người chết.

Minh-khí là đồ dùng của thần minh vua quỷ, nên cũng thường gọi là quỷ-khí rồi do đó, nẩy ra cái mầm dùng đồ mã.

Ad

Sau, nhà Ân lên thay nhà Hạ vào năm 1765 trước Tây-lịch. Trái với đời trước chôn minh-khí, đời này chôn tế-khí là đồ thực cả.

Nhà Châu (1122 trước Tây-lịch) chia người chết làm hai hạng ; quý và tiện. Quý, gồm từ thiên-tử xuống đến đại-phu, được kiêm dùng cả quỷ-khí và tế-khí. Tiện, từ sĩ-phu xuống đến thứ-dân, chỉ được dùng quỷ-khí mà thôi.

Lúc sinh-thời, vua yêu vợ nào, quý con nào, mến kẻ thị-dụng nào đến khi vua băng, những người ấy phải chôn sống theo vua, gọi là tuẫn-táng. Tục này không những dùng cho một thiên-tử, mà các vua chư hầu cũng đều theo cả.

Sau khi Tần Mục-công mất, ba anh em họ Tử-xa là Yêm-tức, Trọng-hành và Châm-hồ có tài-đức hơn người, đều phải tuẫn-táng ! Người trong nước tỏ nỗi xót thương, có làm thơ phản-đối tục chôn sống người vô-nhân-đạo ấy. Triều đình mới tìm vật khác thay cho người, nhân thế mà chế ra người bằng cỏ gọi là sô-linh.

Người bằng cỏ trông không được mĩ-quan, nên lại làm người bằng gỗ tức là mộc-ngẫu hay dũng do Yểu-tư chế ra từ năm 1001 đời Châu Mục-Vương.

Từ đời Hán về sau, nho giáo thịnh hành, việc dùng mộc ngẫu đều bị coi khinh,  gian lại trở lại việc dùng đồ thực. Bao nhiêu đồ nhật dụng, bao nhiêu vàng, ngọc, châu báu, lúc chết đều đưa ra mộ. Vì tục tuẫn-táng đã coi là vô-nhân đạo, nên người đã không phải chôn sống nữa, chỉ phải lưu cư nơi mộ địa. Có khi, trên mộ lại đặt ngựa đá, voi đá, phỗng đá, cho thêm nghị vệ.

Đến năm đầu tiên, nguyên hiệu Nguyên-hưng (105) đời Hán Hoà-Đế, ông Thái-Luân lấy vỏ cây gió và rẻ rách chế ra giấy.

Về sau quan Chưởng-Sử nhà Đường là Vương-Dư mới nghĩ cách thay vàng bạc thực bằng tiền giấy để dùng vào việc tang ma, tế tự. Tiền giấy xuất hiện tự đời Huyền-Tôn nhà Đường năm Khai-Nguyên 26 (738) Vương-Dư được cử làm Thái-thường bác-sĩ coi việc thiêu đốt tiền giấy trong khi cúng tế.

Tiền giấy một khi đã được công hành, người ta lại nghĩ đến việc thay người cỏ, người gỗ hay người sống bằng người giấy gọi là hình-nhân để thế mạng. Rồi những đồ cúng cũng đều làm bằng giấy để dùng cho vong-giả.

Tục dùng đồ mã từ đó được ưa chuộng, lại gặp hồi Phật-giáo thịnh-hành, nên được phổ-cập trong nước Trung-hoa.

Nhân ngày 15 tháng 7 là tiết trung nguyên, vua Đường Đại-tôn (763-779), theo nhời tâu của sư Đạo-Tạng, thông sức cho dân-gian mua minh cụ bằng đồ mã, khấn, rồi đốt để các vong-nhân có thứ dùng trong âm-giới.

Thế là đồ mã được lưu hành trong nước Tàu một cách rất mau-chóng. Nước ta, trong hồi nội thuộc Tàu, từ văn-chương đến phong-tục, dù hay, dù dỡ cũng đều hoà theo người Trung-quốc. Tục đốt mã cũng vì thế mà thâu-nhập trong xã-hội Việt-nam.

Ad

Quốc dân ta bao năm đã từng thực hành tập tục ấy đối với người đã khuất. Song tiếc rằng người mình quá ư xa xỉ, thường thường chỉ làm theo cái nghi-thức trong sự thờ-tự mà quên mất cái tinh-thần về việc kỷ-niệm thần-minh hay tổ-tiên.

Ít lâu nay, muốn cho đồng-bào tiết kiệm một số tiền xa-phí vô ích để mua mua lấy một đống tro tàn, nên trong xã-hội ta đã từng nổi lên phong-trào bài-trừ việc dùng đồ vàng mã. Song xem ra cũng không có kết quả là bao !

Tục đốt vàng mã vẫn thịnh-hành, quốc-dân phần đông tuy đối với mọi sự chi phí ăn tiêu còn dè dặt, mà đối với việc đốt vàng mã vẫn không chịu ngừng tay ! Nhờ thế mà nuôi sống một nghề đã có tự nghìn xưa, do đó một hạng người không đến nỗi thất nghiệp ! Hiện nay, nghề làm đồ mã vẫn phát đạt như thường !

Việc đời không có gì là toàn-lợi, mà cũng không cái gì toàn hại cả ; cốt sao dung-hoà, tiết-chế cho có điều-độ thì hơn.

Ad

Theo nho giáo nói, thì người ta sinh ra đời, có khí, có hồn, có phách. Một khí thở hơi cuối-cùng, hồn phách sẽ dời xác thể mà bay đi. Cái khí tinh-anh lên trên khoảng không-gian sáng sủa rực-rỡ, còn hài-cốt dần dần tiêu tán.

Vậy thì chết đi không phải là hết cả, chỉ hết cái hình-hài mà thôi; còn cái khí tinh-anh tức là tinh-thần vẫn ở trong vũ-trụ. Do cái lý-tưởng ấy, nên có câu : “Sinh ký giã, tử quy giã” (sống là gửi vậy, thác là về vậy).

Dù tinh-thần biết hay không biết,  đối với người chết, bao giờ ta cũng có tình-cảm, không thể cho là người chết không biết gì nữa hay vẫn còn biết như lúc ở trên trần.

Theo Lễ-ký, thì “cho người chết là mất hẳn không biết gì nữa, là bất nhân; không nên theo. Cho người chết  còn biết như lúc hãy còn sống, là bất trí ; không nên theo”.

Vậy sự thờ-cúng người chết, tế-tự tổ-tiên là một việc cần nên có để tỏ lòng thành-kính, biết ơn, khiến con cháu lúc nào cũng ngưỡng-vọng đến  tiền-nhân, tưởng-tượng như tiên-tổ vẫn còn tại thế để chứng kiến lòng tôn kính của con cháu, để che chở, dìu-dắt con cháu qua nhiều bước khó-khăn trên đường đời…

Vì sùng-bái, kỷ-niệm tiên-tổ, nên con cháu muốn tỏ lòng “sự tử như sự sinh, sự vong như sự tồn”

Người con cháu có lòng hiếu kính sắm đủ các đồ nhật-dụng, các thứ kim-ngân châu báu, dâng cúng tổ-tiên, đốt ra tro để làm khói bay theo linh hồn người khuất ! Rồi trông theo làn khói, con cháu có thể tự an-ủi là một khi tiền nhân đã nhận đủ các đồ minh-khí, nghĩa vụ người sau đã trọn vẹn để yên lòng theo đuổi cuộc đời.

Vậy thì đốt vàng mã trong mấy ngày tết, trong các kỵ-nhật tuy cũng là một phí-khoản, song cũng không đến nỗi xa-phí vô tích như những món tiền hi-sinh trong chốn yên-hoa, trong bàn đèn đỏ, mà lại còn có công-dụng nhắc kẻ làm con cháu phải đủ bổn-phận đối với tiền-nhân, nghĩ đến công-đức người khác, noi gương sáng, làm cho thơm danh tiên-tổ, quang-rạng nghiệp nhà…

Điều cốt-yếu là theo cuộc biến-thiên của thời-thế, ta nên xa giấc mộng mơ-màng mê muội nghìn xưa. tinh-giảm sự xa-phí về việc đốt vàng mã, thâu-thái lấy cái tinh-hoa của cổ-tục, ấy là đã tiến thêm một bước dài trên đường giác-ngộ vậy.

NHẬT-NHAM

(Theo TRI TÂN TẠP CHÍ 1941)

share iconCHIA SẺ
Chia sẻ bài viết này tới bạn bè của bạn
Tin chọn lọc
Bút pháp nghệ thuật và Tu dưỡng tinh thần: Đông-Tây tương phùng

Bút pháp nghệ thuật và Tu dưỡng tinh thần: Đông-Tây tương phùng

  • 04/8/2024
6 bài tập đơn giản chữa chứng gù lưng

6 bài tập đơn giản chữa chứng gù lưng

  • 04/8/2024
Chữa táo bón và bệnh trĩ: 1 huyệt vị + 1 bài tập + 2 loại trái cây

Chữa táo bón và bệnh trĩ: 1 huyệt vị + 1 bài tập + 2 loại trái cây

  • 03/8/2024
Bác sĩ Nhật Bản giảm 10kg trong 2 tháng nhờ bỏ bánh mì ra khỏi bữa sáng

Bác sĩ Nhật Bản giảm 10kg trong 2 tháng nhờ bỏ bánh mì ra khỏi bữa sáng

  • 03/8/2024
Ăn trứng như thế nào để tốt cho sức khỏe?

Ăn trứng như thế nào để tốt cho sức khỏe?

  • 02/8/2024
Nghiên cứu mới bác bỏ quan niệm uống rượu giúp kéo dài tuổi thọ

Nghiên cứu mới bác bỏ quan niệm uống rượu giúp kéo dài tuổi thọ

  • 02/8/2024
Bức tranh ‘Carnation, Lily, Lily, Rose’: Hành trình họa sỹ John Singer Sargent tìm lại chính mình

Bức tranh ‘Carnation, Lily, Lily, Rose’: Hành trình họa sỹ John Singer...

  • 01/8/2024
Không phải các loại mỡ trong cơ thể đều như nhau

Không phải các loại mỡ trong cơ thể đều như nhau

  • 01/8/2024
Ngủ trưa nhiều làm gia tăng nguy cơ bệnh tim mạch và Alzheimer

Ngủ trưa nhiều làm gia tăng nguy cơ bệnh tim mạch và Alzheimer

  • 01/8/2024
Hỏa Diệm Sơn

Hỏa Diệm Sơn

  • 01/8/2024
6 bài tập thể dục có tác dụng chống trầm cảm

6 bài tập thể dục có tác dụng chống trầm cảm

  • 31/7/2024
7 vấn đề an toàn cần lưu ý khi nhuộm tóc

7 vấn đề an toàn cần lưu ý khi nhuộm tóc

  • 31/7/2024
Cách ăn uống của người cha ảnh hưởng sức khỏe của con cháu như thế nào?

Cách ăn uống của người cha ảnh hưởng sức khỏe của con cháu như thế nào?

  • 30/7/2024
Từ nền Cộng hòa đến Chế độ độc tài: Sự trỗi dậy của Sulla

Từ nền Cộng hòa đến Chế độ độc tài: Sự trỗi dậy của Sulla

  • 30/7/2024
Thiếu vitamin D liên quan đến bệnh sâu răng ở người cao tuổi

Thiếu vitamin D liên quan đến bệnh sâu răng ở người cao tuổi

  • 30/7/2024
5 bài tập đơn giản giúp bạn quản lý bệnh tiểu đường

5 bài tập đơn giản giúp bạn quản lý bệnh tiểu đường

  • 29/7/2024
Vẽ tranh: Nghệ thuật của sự lắng nghe và khám phá

Vẽ tranh: Nghệ thuật của sự lắng nghe và khám phá

  • 29/7/2024
Nghiên cứu: Bên trong sao neutron tồn tại vật chất lạ siêu đặc

Nghiên cứu: Bên trong sao neutron tồn tại vật chất lạ siêu đặc

  • 29/7/2024
Bạn dễ ngất xỉu khi đi xét nghiệm máu?

Bạn dễ ngất xỉu khi đi xét nghiệm máu?

  • 29/7/2024
Ăn chay và ăn trái cây mà vẫn bị gan nhiễm mỡ? Một loại trà có thể hữu ích

Ăn chay và ăn trái cây mà vẫn bị gan nhiễm mỡ? Một loại trà có thể hữu ích

  • 28/7/2024
Xem thêm
CHIA SẺ
Gửi mail Copy
Shen Yun Zuo Pin
Tin Mới Nhất

    Tin nổi bật

    • Cập nhật giá vàng mới nhất hôm nay

      Cập nhật giá vàng mới nhất hôm nay
    • Bệnh bạch hầu: Nguyên nhân và cách nhận biết

      Bệnh bạch hầu: Nguyên nhân và cách nhận biết
    • VF 5 bắt đầu được bán tại Indonesia, giá quy đổi thấp hơn tại Việt Nam

      VF 5 bắt đầu được bán tại Indonesia, giá quy đổi thấp hơn tại Việt Nam
    • Thành tâm hướng Phật, được bảo hộ biến nguy thành an

      Thành tâm hướng Phật, được bảo hộ biến nguy thành an
    • Tại sao người xưa treo ngải cứu và xương bồ trước cửa nhà vào ngày Tết Đoan ngọ?

      Tại sao người xưa treo ngải cứu và xương bồ trước cửa nhà vào ngày Tết Đoan ngọ?
    AdAds by ETV
    AdAds by ETV
    KẾT NỐI VỚI CHÚNG TÔI
    • Google connect icon
    Epoch Times Tiếng Việt
    Premium Podcast Facebook Youtube
    • TIN MỚI NHẤT
    • TIN TIÊU ĐIỂM
    • TIN CHỌN LỌC
    • ETV VĂN HÓA & NGHỆ THUẬT
    • ETV SỨC KHỎE
    • NGHỆ THUẬT SHEN YUN
    • SHEN YUN ZUO PIN
    36 QUỐC GIA, 22 NGÔN NGỮ
    • English
    • Chinese
    • Spanish
    • Hebrew
    • Japanese
    • Korean
    • Indonesian
    • French
    • German
    • Italian
    • Portuguese
    • Swedish
    • Dutch
    • Russian
    • Ukrainian
    • Romanian
    • Czech
    • Slovak
    • Polish
    • Turkish
    • Persian
    • Vietnamese
    TẢI APP CỦA CHÚNG TÔI
    app-store app-store
    • BÌNH LUẬN
    • HOA KỲ
    • MỸ - TRUNG
    • TRUNG QUỐC
    • ĐÔNG DƯƠNG
      • Á Châu
      • Úc Châu
      • Việt Nam
    • TÂY DƯƠNG
    • TÀI CHÍNH - KINH TẾ
    • VĂN HÓA & NGHỆ THUẬT
    • ĐỜI SỐNG
    • SỨC KHỎE
    • KHOA HỌC
    • Liên lạc
    • Giới thiệu
    • Rss Feeds
    • Điều khoản dịch vụ
    • Chính sách bảo mật
    • Chính sách bản quyền
    KẾT NỐI VỚI CHÚNG TÔI
    • Google connect icon
    Copyright © 2020 - 2025 Epoch Times Tiếng Việt
    share iconCHIA SẺ
    Chia sẻ bài viết này tới bạn bè của bạn
    Form Newsletter Subscription

    Đăng ký nhận tin