Wall Street và Chính sách của Ngân hàng trung ương thúc đẩy đầu tư vào thị trường trái phiếu Trung Quốc

Chính phủ TT Trump đã và đang hạn chế khả năng tiếp cận thị trường của một số công ty Trung Quốc có liên hệ với Trung Cộng.

Bất chấp căng thẳng leo thang giữa Bắc Kinh và Hoa Thịnh Đốn, Hoa Kỳ và các nhà đầu tư nước ngoài khác đang cung ứng vốn để thúc đẩy sự tăng trưởng và phục hồi kinh tế của Trung Quốc kể từ sau đại dịch virus.

Mặc dù sự tham gia của nước ngoài vào thị trường chứng khoán Trung Quốc đã được ghi nhận rộng rãi, nhưng việc tham gia vào thị trường trái phiếu nội địa mới chỉ bắt đầu và đang trở thành một đối sách “nặng ký” trong nỗ lực của Hoa Thịnh Đốn nhằm kiềm chế tham vọng của Trung Cộng.

Và phần lớn điều này là do chính Hoa Kỳ tạo ra – là sự kết hợp giữa chính sách lãi suất thấp mà phương Tây áp dụng và việc bổ sung [trái phiếu Trung Quốc] vào danh mục các chỉ số chứng khoán của Wall Street.

Theo công ty môi giới Natixis của Pháp, tỷ lệ tham gia của nước ngoài vào thị trường trái phiếu nội địa Trung Quốc có quy mô là 15 nghìn tỷ USD vào tháng 8 chỉ ở mức 2.9%. Tuy nhiên một vài diễn biến có thể đẩy tỷ lệ này tăng lên đáng kể.

Đầu tiên là sự tự do hóa rõ rệt đối với thị trường trái phiếu của Trung Quốc. Ở mặt trận này, Bắc Kinh đã mở cửa từ một giới hạn hẹp sang một quy mô khá rộng lớn.

Cho đến một vài năm gần đây, các nhà đầu tư quốc tế thực hiện theo một quy trình rườm rà để có thể đăng ký trở thành Nhà đầu tư tổ chức nước ngoài đủ điều kiện (QFII) hoặc Nhà đầu tư tổ chức nước ngoài đủ điều kiện Renminbi (RQFII) để đầu tư. Và ngay cả khi có giấy phép, họ phải chịu một loạt các hạn chế, hạn mức trần, và giới hạn rút vốn. Năm 2017, Bond Connect có trụ sở tại Hồng Kông đã cho phép các nhà đầu tư nước ngoài tiếp cận rộng hơn với thị trường đại lục.

Hồi tháng 9, cơ quan quản lý đã đưa ra các quy tắc dự thảo mới đơn giản hơn trong quy trình đăng ký, mở đường cho việc tiếp cận rộng rãi hơn nữa.

Hai diễn biến tiếp theo thúc đẩy dòng vốn hướng đến Bắc Kinh là chính sách của chính phương Tây. Một xu thế rõ ràng là Wall Street đã đưa thị trường Trung Quốc vào nhiều chỉ số chứng khoán của nó.

Vào tháng 4/2020, trái phiếu Trung Quốc được thêm vào Chỉ số Trái phiếu Tổng hợp Toàn cầu của Bloomberg Barclays (Bloomberg Barclays Global Aggregate Bond Index), là chỉ số trái phiếu có thu nhập cố định ở cấp đầu tư (investment grade) được theo dõi rộng rãi nhất trên thế giới. Truyền thông nhà nước Trung Cộng China Daily ước tính khoảng 700-800 tỷ USD dòng vốn đến từ các quỹ nước ngoài, các công ty bảo hiểm và ngân hàng là kết quả của việc bổ sung [cấu trúc giao dịch] này.

Trái phiếu chính phủ Trung Quốc cũng sẽ được thêm vào danh mục đầu tư của Hoa Kỳ. Hồi tháng 2, J.P. Morgan Chase đã thêm trái phiếu chính quyền địa phương Trung Quốc vào Chỉ số Trái phiếu Chính phủ JPMorgan – các Thị trường mới nổi (JPMorgan Government Bond Index—Emerging Markets). Điều này dự kiến ​​sẽ thu hút hơn 20 tỷ USD vốn nước ngoài vào trái phiếu chính quyền địa phương của Trung Quốc. Các chính quyền địa phương như vậy ở Trung Quốc thường bảo lãnh cho các doanh nghiệp do chính quyền sở hữu và nhiều thành phố đang bị hạn chế ngân sách.

Gần đây nhất vào tháng 9, FTSE Russell thông báo họ sẽ thêm trái phiếu chính phủ Trung Quốc vào Chỉ số Trái phiếu Chính phủ Thế giới của mình vào năm tới. Điều đó sẽ kích hoạt dòng vốn khoảng 100 tỷ USD khác vào trái phiếu chính phủ Trung Quốc.

Cho đến nay, ba việc bổ sung chỉ số này có thể đưa gần 1 nghìn tỷ USD tổng vốn nước ngoài mới vào thị trường trái phiếu nội địa Trung Quốc trong tương lai gần. Aberdeen Standard ước tính vào năm 2018 rằng Trung Quốc có thể chiếm từ 5% đến 7% trong ba chỉ số này. Và thậm chí nhiều dòng vốn hơn nữa có thể kéo đến.

Yếu tố thứ ba – và có lẽ là mạnh nhất – là chênh lệch đáng kể về lợi tức. Trái phiếu chính phủ và doanh nghiệp ở Hoa Kỳ và châu u trả lãi ít đến mức nhiều nhà đầu tư buộc phải tìm các điểm đầu tư khác để thu lợi nhuận ở mức phù hợp. Điều này đặc biệt đúng đối với các quỹ hưu trí và các công ty bảo hiểm phải đạt mức lợi nhuận nhất định đủ để tạo ra tiền mặt nhằm thanh toán các nghĩa vụ của mình. Xu hướng này biểu thị phản ứng đối với chính sách lãi suất thấp tới 0% đã được áp dụng phổ biến ở phương Tây kể từ cuộc Đại khủng hoảng tài chính. Và virus Trung Cộng đã thậm chí đưa kỳ vọng về lãi suất âm ở một số quốc gia.

Tính đến ngày 2/10, tín phiếu kho bạc Hoa Kỳ kỳ hạn 1 năm có lợi tức không đáng kể là 0.1%, trong khi trái phiếu kho bạc Hoa Kỳ kỳ hạn 10 năm chỉ mang lại 0.7%. Ngày nay, kho bạc ít được coi là một kênh đầu tư, mà lại trở thành một kho lưu giữ giá trị.

Tính đến ngày 2/10, trái phiếu chính phủ 10 năm của Trung Quốc có lợi tức là 3.1% và trái phiếu của Ngân hàng Xuất Nhập Cảng Trung Quốc đến hạn vào tháng 3/2030 có lợi tức là 3.8%. Ngân hàng Trung ương Trung Quốc gần đây hầu như đã tránh các biện pháp kích thích và giữ lãi suất ổn định trong nỗ lực thúc đẩy ổn định tài chính trong nước.

Trong môi trường ngày nay, mức chênh lệch 2.5% là rất hấp dẫn.

Trung Quốc không phải là thị trường có lợi tức cao nhất. Nhưng các nhà đầu tư xem sự ổn định tiền tệ tương đối của Trung Quốc (được quản lý theo US dollar), tỷ lệ vỡ nợ thấp trong quá khứ (cũng được quản lý tập trung), và việc mở rộng tiếp cận thị trường là hấp dẫn hơn so với các thị trường mới nổi có lợi tức cao khác. Có một số lựa chọn thay thế; ví dụ: thị trường tài chính của Ấn Độ gần như hoàn toàn đóng cửa trước các nhà đầu tư nước ngoài. Vì vậy, để đáp ứng kỳ vọng về lợi nhuận, các tổ chức đầu tư về cơ bản đang phải bất chấp những rủi ro lớn phát sinh từ các chính sách độc đoán của Trung Cộng, sự kiểm soát vốn hà khắc, và các vấn đề về quản trị công ty và tư pháp.

Cho đến nay, thị trường trái phiếu trong nước của Trung Quốc phần lớn đã tránh được sự giám sát của nước ngoài mà thị trường cổ phiếu của họ đã gặp phải. Tờ South China Morning Post đưa tin vào ngày 30/9 rằng các nhà quản lý quỹ nước ngoài đã bán ròng 24 tỷ Nhân dân tệ (4 tỷ USD) cổ phiếu giao dịch bằng đồng Nhân dân tệ thông qua hệ thống Hong Kong-Shanghai Stock Connect trong quý 3/2020. Đó là một tín hiệu cho thấy các nhà đầu tư nước ngoài có thể đang trở nên dè chừng với cổ phiếu Trung Quốc.

Trái phiếu Trung Quốc ít được nhắc đến hơn cổ phiếu, nhưng chúng hoàn toàn [có thể] chịu sự giám sát tương tự.