Xiaomi – nhà sản xuất điện thoại di động lớn thứ ba thế giới có liên quan đến mạng lưới quân sự Trung Cộng?

Phần 2/2: Galaxy Space – tham vọng trở thành SpaceX Trung Quốc

Xiaomi hiện là nhà sản xuất điện thoại thông minh lớn thứ 3 thế giới sau Samsung và Huawei. Chỉ trong vòng 10 năm kể từ khi thành lập vào năm 2010, Xiaomi đã nhanh chóng chiếm 15% thị phần thế giới về mặt hàng điện thoại thông minh và có mức vốn hóa thị trường vượt ngưỡng 100 tỷ USD (tháng 12/2020). Trong bài đăng kỳ trước, bức tranh về những nhân vật mà nhìn bề ngoài tưởng chừng không có liên quan đến nhau, nhưng một cách trực tiếp hoặc gián tiếp đều đứng sau hoạt động kinh doanh, người sáng lập, người kiểm soát và điều hành của Xiaomi.

Từ Xiaomi, Kingsoft, Kingsoft Office Limited, Dự án Quốc phòng 973, đến GalaxySpace đều dẫn đến COSTIND – cơ quan trực tiếp thuộc Quân ủy Trung ương Trung Cộng,  chịu sự lãnh đạo kép của cả Quốc vụ viện và Quân ủy Trung ương Trung Quốc. 

Trong bài trước, chúng tôi cũng đã đề cập về GalaxySpace – công ty có sứ mệnh “sản xuất hàng loạt vệ tinh nhỏ hiệu suất cao, chi phí thấp” và tạo ra một “mạng truyền thông 5G toàn cầu”. Ông Lôi Quân – nhà sáng lập Xiaomi là một trong ba nhân vật quan trọng của GalaxySpace được nêu trong mục “giới thiệu về công ty” phiên bản Trung Quốc.

Có lẽ Trung Cộng không chỉ dừng lại ở việc tập trung sản xuất các sản phẩm điện tử, điện thoại thông minh để cung cấp cho người dùng trên thế giới nhằm tạo lợi nhuận và làm tăng giá trị thị trường của công ty được thành lập; tham vọng của họ đi xa hơn. 

Tiêu chuẩn Starlink của GalaxySpace

Theo trang web của công ty này, “GalaxySpace được thành lập vào năm 2016. Chúng tôi cam kết sản xuất hàng loạt vệ tinh nhỏ hiệu suất cao, chi phí thấp thông qua phương thức phát triển nhanh, đồng thời xây dựng chòm sao vệ tinh băng thông rộng LEO hàng đầu thế giới và phủ sóng toàn cầu với mạng lưới truyền thông 5G.”

Chỉ sau hơn một năm, GalaxySpace đã phát triển vệ tinh liên lạc băng thông rộng quỹ đạo thấp đầu tiên của Trung Quốc với khả năng liên lạc 10 gigabit/giây. Vệ tinh này được phóng đi hôm 16/01/2020, tại Trung tâm Phóng Vệ tinh Tửu Tuyền. Hỏa tiễn là chiếc Khoái Châu 1A do Tổng công ty Công nghiệp và Khoa học Hàng không Vũ trụ Trung Quốc phát triển. Vệ tinh này đã đi vào quỹ đạo dự kiến thành công.

Một trong những sứ mệnh của GalaxySpace là “phủ sóng toàn cầu với mạng truyền thông 5G.” Sứ mệnh này tương tự như chương trình Starlink của SpaceX, chương trình mà Trung Cộng đang theo dõi sát sao. Theo một báo cáo trên truyền thông Trung Cộng, “đối thủ cạnh tranh chính của GalaxySpace là chương trình ‘Starlink’ của SpaceX.”

Theo một báo cáo được công bố hôm 31/12/2020 của China Galaxy Securities, ông Từ Minh, Giám đốc điều hành của GalaxySpace, cho biết hồi tháng 02/2020 rằng sau khi GalaxySpace phóng vệ tinh đầu tiên, họ đã so sánh các chỉ số kỹ thuật với các chỉ số thử nghiệm công khai của Starlink và đưa ra hai kết luận: thứ nhất, có thể tạo ra Internet vệ tinh thông qua các vệ tinh quỹ đạo thấp cung cấp các kết nối mạng 4G và 5G; thứ hai, các công ty Internet vệ tinh của Trung Quốc hoàn toàn có thể sử dụng Starlink làm chuẩn về mặt công nghệ.

Rút ngắn khoảng cách với Hoa Kỳ trong vòng 2 năm

Hôm 11/11/2020, tờ Thời báo Hoàn Cầu (the Global Times) phiên bản Hoa ngữ đã đăng một bài báo có tiêu đề “GalaxySpace nhận được nguồn tài chính mới. Giám đốc Điều hành Từ Minh: Xây dựng vệ tinh Internet của Trung Quốc.”

Theo bài báo này, vệ tinh truyền thông băng thông rộng được phát triển độc lập thứ hai của GalaxySpace hiện đã bước vào giai đoạn lắp ráp cuối cùng. Ông Từ Minh được dẫn lời cho biết rằng, “Bước tiếp theo, GalaxySpace sẽ tập trung vào việc xây dựng một siêu nhà máy ở Nantong sản xuất 300 đến 500 vệ tinh mỗi năm. Sau khi hoàn thành, nhà máy này sẽ là dây chuyền sản xuất thông minh đầu tiên trong ngành vũ trụ thương mại của Trung Quốc phù hợp với chương trình Starlink, và dự kiến ​​sẽ rút ngắn khoảng cách giữa năng lực sản xuất vệ tinh thế hệ tiếp theo của Trung Quốc so với của Hoa Kỳ trong vòng hai năm.”

Ông Từ Minh: Mối liên hệ giữa GalaxySpace và Kingsoft

Theo GalaxySpace, ông Từ Minh cũng là đồng sáng lập và là cựu chủ tịch của Cheetah Mobile, đồng thời là cựu giám đốc kỹ thuật của Qihoo 360.

Theo trang web của Cheetah Mobile, vào năm 2010, “Kingsoft Security hợp nhất với Conew Image để lập ra Kingsoft Network (sau này được đổi tên thành Cheetah Mobile).”

Từ điểm này người ta có thể thấy rằng ông Từ Minh cũng có liên hệ với Kingsoft, công ty có các mối liên kết chặt chẽ với quân đội.

Internet vệ tinh: Cơ sở hạ tầng mới cho Trung Cộng

Tháng 04/2020, Ủy ban Cải cách và Phát triển của Ủy ban Trung ương Trung Cộng cũng đưa Internet vệ tinh vào phạm vi “cơ sở hạ tầng mới”.

Hiện tại, Nhóm Khoa học và Công nghệ Không gian và Khoa học và Công nghiệp Hàng không Vũ trụ của Trung Cộng đã đệ trình 2 dự án là “Dự án Hồng Vân” và “Chòm sao Hồng Nhạn”.

Trong khi đó, các doanh nghiệp tư nhân do GalaxySpace đại diện cũng đã tham gia vào ngành công nghiệp Internet vệ tinh của Trung Cộng.

Trung Cộng coi Starlink là lợi ích chiến lược cốt lõi của Hoa Kỳ

Starlink là một dự án chòm sao Internet vệ tinh do SpaceX đưa ra lần đầu tiên vào tháng 01/2015 để truy cập Internet tốc độ cao trên toàn thế giới thông qua các vệ tinh trên quỹ đạo gần Trái Đất. Công ty này có kế hoạch phóng khoảng 12,000 vệ tinh vào quỹ đạo gần Trái Đất từ ​​năm 2019 đến năm 2024, xây dựng một mạng lưới vệ tinh ba lớp khổng lồ mà cuối cùng sẽ liên kết tất cả các vệ tinh thành một “chòm sao” khổng lồ để cung cấp Internet vệ tinh phủ sóng toàn cầu tốc độ cao 24/7 với chi phí thấp.

Với hơn 700 vệ tinh đã được phóng đi, Starlink có kế hoạch cung cấp các dịch vụ gần như có thể bao phủ toàn bộ Trái Đất vào cuối năm 2021 và sẽ xem xét mở rộng lên 42,000 vệ tinh trong tương lai.

Tháng 11/2020, Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương–Thái Bình Dương của Hoa Kỳ tiết lộ về chương trình Starlink của Lực lượng Không gian Hoa Kỳ, nói rằng Lực lượng Không gian Hoa Kỳ đang làm việc với SpaceX để khai triển một chuỗi mạng vệ tinh không gian khổng lồ, bổ sung các vệ tinh quân sự vào chương trình Starlink.

Các phương tiện truyền thông của Trung Cộng đã nhiều lần tuyên bố công khai rằng việc phát triển Internet vệ tinh của Trung Cộng là nằm trong bối cảnh bảo vệ quốc gia của Trung Cộng và họ nhắm vào chương trình Starlink của Hoa Kỳ. Những gì họ muốn thách thức là các lợi ích chiến lược cốt lõi của Hoa Kỳ. 

Ông Lôi Quân và vai trò của Shunwei Capital trong chương trình Internet vệ tinh của Trung Cộng

Là một đại biểu Quốc hội của Trung Cộng, ông Lôi Quân đã đưa ra các đề nghị tại những kỳ họp trong hai năm liên tiếp. Tại kỳ họp Quốc hội năm 2019, ông Lôi đã đưa ra “Các Đề nghị về Nâng cao Năng lực Đổi mới và Phát triển Mạnh mẽ Ngành Công nghiệp Không gian”. Trong kỳ họp năm 2020, ông ta đã đưa ra “Đề nghị về việc Thúc đẩy sự Phát triển của ngành Công nghiệp Internet vệ tinh”.

Ông Lôi Quân cũng dùng công ty đầu tư mạo hiểm Shunwei Capital của mình để đầu tư trực tiếp vào một số doanh nghiệp hàng không vũ trụ.

Sau khi GalaxySpace phóng thành công vệ tinh đầu tiên, ông Lôi Quân đã nói trên Weibo, “Chúng tôi tại Shunwei Capital rất may mắn đã sớm đầu tư vào GalaxySpace và trở thành một nhà đầu tư lớn của GalaxySpace.”

Ông Lôi Quân cho biết, từ năm 2018 đến năm 2019, Shunwei Capital đã tồn tại được dựa trên các khoản đầu tư vào GalaxySpace.

Thông tin công khai cho thấy Shunwei Capital được thành lập vào năm 2011 bởi ông Lôi Quân và ông Hứa Đạt Lai (Xu Dalai), điều hành một quỹ 2.96 tỷ USD và một quỹ 2 tỷ nhân dân tệ.

Theo nhật báo National Business Daily của Trung Quốc, từ năm 2017 Shunwei Capital đã đầu tư vào bốn công ty không gian thương mại, bao gồm Interstellar Glory và Deep Blue AeroSpace trong lĩnh vực hỏa tiễn, và Qiansheng Exploration và GalaxySpace trong lĩnh vực vệ tinh.

Chỉ một ngày trước khi Xiaomi bị chính phủ Hoa Kỳ đưa vào danh sách đen, vào ngày 13/01, Cơ quan Quản lý Chứng khoán Bắc Kinh đã thông báo rằng Interstellar Glory có kế hoạch niêm yết cổ phiếu trên Bảng Giao dịch ngành Khoa học và Công nghệ của Trung Quốc. Nếu việc niêm yết thành công, đây sẽ là cổ phiếu hỏa tiễn tư nhân đầu tiên được giao dịch.

Người Hoa Kỳ tiếp tục đầu tư vào doanh nghiệp do quân đội Trung Cộng hậu thuẫn?

Chính phủ Hoa Kỳ đang sử dụng hai danh sách đen khác nhau để trừng phạt  các công ty Trung Quốc có liên hệ với Trung Cộng: một danh sách các tổ chức do Bộ Thương mại tổng hợp và một danh sách các công ty quân sự của Trung Cộng do Bộ Quốc phòng tổng hợp. Xiaomi và Huawei đều nằm trong danh sách của Ngũ Giác Đài, trong khi Huawei cũng nằm trong danh sách của Bộ Thương mại.

Chính phủ cựu TT Trump đã lập luận rằng đầu tư của Hoa Kỳ vào các công ty Trung Quốc hỗ trợ cho sự phát triển và mở rộng quân đội của Trung Cộng vốn đang theo đuổi chiến lược phát triển quân sự–dân sự hợp nhất. Chiến lược này hỗ trợ các mục tiêu hiện đại hóa quân đội của Trung Cộng thông qua việc quân đội có quyền tiếp cận các công ty, các trường đại học, và các chương trình nghiên cứu của Trung Quốc với vỏ bọc là các tổ chức dân sự, nhằm thâu tóm và phát triển kỹ năng chuyên môn và công nghệ tiên tiến.

Năm 2015, lãnh đạo Trung Cộng Tập Cận Bình lần đầu tiên đề xướng nâng cao “việc phát triển và hợp nhất quân sự–dân sự” thành chiến lược quốc gia của Trung Cộng.

Có lẽ Xiaomi mới chỉ là một trong số các công ty Trung Quốc có mối liên hệ chằng chịt đến quân đội Trung Cộng. Liệu lợi nhuận có phải là yếu tố duy nhất khiến các nhà đầu tư Hoa Kỳ bỏ qua tất cả các rủi ro khác và tiếp tục rót vốn cho các công ty như Xiaomi mở rộng hoạt động trên phạm vi toàn cầu và rồi thách thức trực tiếp Hoa Kỳ?