Zoom chia sẻ dữ liệu người dùng Hoa Kỳ với Bắc Kinh để được tiếp cận thị trường Trung Quốc

Zoom là Công ty dịch vụ hội nghị trực tuyến có trụ sở tại Hoa Kỳ. Từ đầu năm 2020, do đại dịch Covid-19 lan rộng khắp thế giới, nhu cầu họp, học trực tuyến tăng cao giúp cho Zoom thu hút được hàng trăm triệu lượt tải về. Hiện nay Zoom có giá trị vốn hóa thị trường khoảng 107 tỷ USD, có thời điểm cao hơn mức 138 tỷ USD của ExxonMobil, một trong những công ty dầu khí lớn nhất thế giới. Tuy nhiên liệu có phải do áp lực của bài toán mở rộng thị phần, mà Zoom “lấy lòng’ Bắc Kinh bằng cách chia sẻ dữ liệu người dùng bên ngoài Trung Quốc cũng như thực hiện các yêu cầu về ngắt kết nối trực tuyến của Trung Cộng?

“Theo các tài liệu tòa án do các công tố viên liên bang Hoa Kỳ đệ trình đã được công bố gần đây, một giám đốc điều hành của Zoom đã hợp tác với giới chức Trung Cộng để cung cấp dữ liệu của người dùng bên ngoài Trung Quốc đại lục.

Các tài liệu trình bày chi tiết liên lạc nội bộ giữa các nhân viên của Zoom, cho thấy các quan chức an ninh Trung Cộng đã đưa ra nhiều yêu cầu đối với công ty này về dữ liệu người dùng, và họ cũng đã thảo luận về các chủ đề chính trị và tôn giáo mà Bắc Kinh muốn kiểm soát. Zoom đã tuân thủ hầu hết các yêu cầu này, ngay cả khi có liên quan đến người dùng bên ngoài Trung Quốc đại lục.

Các cáo buộc trên xuất hiện trong một vụ truy tố được công bố hôm 18/12 đối với ông Jin Xinjiang, hay còn gọi là Julien, một giám đốc điều hành của Zoom tại Trung Quốc đại lục. Ông Jin đã bị buộc tội vì cố ý làm gián đoạn một loạt các cuộc họp qua video trong năm nay để tưởng niệm 31 năm vụ thảm sát ở Quảng trường Thiên An Môn – một sự kiện mà Trung Cộng coi là cấm kỵ.

Ông Jin là người liên hệ chính của Zoom với các quan chức tình báo và thực thi pháp luật Trung Cộng. Các công tố viên cáo buộc ông Jin đã được Trung Cộng chỉ thị ngừng ít nhất bốn cuộc họp [trên giao diện của] Zoom về vụ thảm sát ở Quảng trường Thiên An Môn; hầu hết các cuộc họp đều do những người bất đồng chính kiến Trung Quốc tại Hoa Kỳ tổ chức.

Trong một tuyên bố cập nhật được đưa ra hôm 18/12 sau khi vụ kiện liên bang được công khai, Zoom cho biết họ “đã thiếu sót” khi thực hiện các hành động chống lại người dùng bên ngoài Trung Quốc đại lục, bao gồm cả việc đình chỉ tài khoản và ngừng các cuộc họp. Họ nói thêm rằng họ đã không còn cho phép các yêu cầu từ Trung Cộng ảnh hưởng đến bất kỳ ai ở bên ngoài đại lục nữa.

Theo các công tố viên, ông Jin cũng đã tham gia một kế hoạch thâm nhập vào một số cuộc họp hồi tháng 5 và tháng 6 do các nhà hoạt động Trung Quốc tại Hoa Kỳ tổ chức để tưởng nhớ vụ thảm sát. Ông ta và các đồng phạm bị cáo buộc đã ngụy tạo bằng chứng khiến cho nó có vẻ như các cuộc họp hoặc những người tham gia họp có hành vi vi phạm các điều khoản dịch vụ của Zoom – chẳng hạn như kích động bạo lực, ủng hộ các tổ chức khủng bố, hoặc phát tán nội dung khiêu dâm trẻ em. Sau đó, họ sử dụng những bằng chứng được dàn dựng này để thuyết phục các giám đốc điều hành Zoom tại Hoa Kỳ hủy bỏ các cuộc họp và đình chỉ tài khoản của các nhà hoạt động Hoa Kỳ.

Làm việc với đảng cộng sản

Ông Jin, 39 tuổi, giữ chức vụ “lãnh đạo kỹ thuật bảo mật” tại các văn phòng của Zoom ở tỉnh Chiết Giang, miền đông Trung Quốc. Các công tố viên cho biết ông ta đã dẫn dắt công ty nỗ lực tuân thủ các chỉ thị kiểm duyệt của Trung Cộng.

Theo đơn kiện đệ trình lên tòa án, với tư cách là người liên lạc chính giữa Zoom và giới chức Trung Cộng, ông Jin đã nhận được các chỉ thị từ một số cơ quan bên trong bộ máy an ninh và kiểm duyệt của Trung Cộng – bao gồm cả Cục Quản lý Không gian Mạng của Trung Quốc (CAC), cơ quan quản lý internet của Trung Cộng; Bộ An ninh Nhà nước (MSS), cơ quan tình báo hàng đầu của Trung Cộng; và Bộ Công an (MPS), cơ quan thực thi pháp luật của chế độ.

Ông Jin chịu trách nhiệm chủ động giám sát các cuộc họp trên Zoom về các cuộc thảo luận bị Trung Cộng coi là “bất hợp pháp.” Ví dụ, hồi tháng 8/2019, ông Jin đã tách biệt một nhóm Cơ đốc giáo tổ chức các cuộc họp trên máy chủ tại Hoa Kỳ của Zoom, một nhân viên FBI cho biết trong đơn kiện. Ông Jin nói với một đồng nghiệp ở Hoa Kỳ rằng nhóm này là một “giáo phái Trung Quốc” và tài khoản của họ nên bị khóa do thảo luận về nội dung Cơ đốc giáo. Đáp lại, người đồng nghiệp này đã bảo ông Jin đặt tài khoản ở trạng thái “cách ly”, một hành động hạn chế các tính năng của tài khoản, với hy vọng rằng điều này sẽ buộc người dùng ngưng sử dụng nền tảng.

Đầu tháng 9/2019, Trung Cộng đã chặn không cho Zoom hoạt động tại nước này. Đơn kiện cho biết, để tiếp tục hoạt động, Zoom đã được yêu cầu đệ trình các kế hoạch “chỉnh lý” cho giới chức Trung Cộng. Trong kế hoạch đó, Zoom đồng ý chủ động theo dõi các cuộc trao đổi thảo luận về các chủ đề, bao gồm cả các quan điểm chính trị mà Trung Cộng xem là không thể chấp nhận được, di chuyển kho lưu trữ của khoảng 1 triệu dữ liệu người dùng Trung Quốc từ Hoa Kỳ sang Trung Quốc đại lục, và cung cấp cho các cơ quan an ninh Trung Cộng quyền truy cập đặc biệt vào các hệ thống của Zoom, theo nhân viên FBI.

Dịch vụ của Zoom ở Trung Quốc cuối cùng đã được khôi phục vào tháng 11/2019.

Trung cộng kiểm soát

Đơn kiện cho biết, sau khi sự thịnh hành của Zoom bùng nổ trong đại dịch COVID-19, Trung Cộng đã áp đặt các biện pháp kiểm soát chặt chẽ hơn lên công ty này. Họ yêu cầu Zoom phát triển khả năng đóng các cuộc họp hoặc các tài khoản “bất hợp pháp” trong vòng một phút sau khi nhận được chỉ đạo từ chính quyền – được biết đến là “yêu cầu xử lý trong một phút”.

Yêu cầu này mở rộng đến cả các cuộc thảo luận của người dùng ở nước ngoài. Trong cuộc trao đổi vào ngày 29/4 với đồng nghiệp ở Hoa Kỳ được đề cập trong đơn kiện, ông Jin giải thích rằng “yêu cầu là [nhân viên của Zoom] phải có quyền trực tiếp thực hiện, và phải được thực hiện trong vòng một phút…nếu không sẽ bị [đánh giá] là không tuân thủ việc bảo mật.”

Mặc dù ông Jin không có quyền truy cập vào dữ liệu trên các máy chủ của Zoom tại Hoa Kỳ, nhưng nhân viên FBI nói rằng người đồng nghiệp tại Hoa Kỳ đã cố gắng cho phép ông Jin truy cập vào dữ liệu đó để tuân thủ các hướng dẫn của Trung Cộng. Trong một cuộc thảo luận hồi tháng 4, nhân viên ở Hoa Kỳ này gợi ý rằng một nhân viên khác ở Hoa Kỳ có thể cung cấp cho ông Jin quyền truy cập vào một máy “từ xa” ở Hoa Kỳ được kết nối với các máy chủ và các hệ thống ở Hoa Kỳ. Ông Jin trả lời rằng vấn đề đó cần được thực hiện bí mật nằm ngoài các thủ tục thông thường của công ty, và ông này sẽ không thể ghi lại những hành động của mình trong báo cáo.

Cung cấp dữ liệu của người dùng ở nước ngoài

Hồi tháng 5/2020, ông Jin nhiều lần yêu cầu những người đương nhiệm ở Hoa Kỳ cung cấp dữ liệu của người dùng bên ngoài Trung Quốc đại lục, bao gồm cả Hoa Kỳ, và đóng tài khoản của họ để tuân thủ các yêu cầu kiểm duyệt của Trung Cộng, đơn kiện cho biết.

Ví dụ, vào ngày 01/6, ông Jin đã chuyển cho các đồng nghiệp Hoa Kỳ của mình một yêu cầu từ MSS đòi cung cấp thông tin của những người dùng “Trung Quốc” tham gia cuộc họp tưởng niệm vụ thảm sát ở Quảng trường Thiên An Môn, được tổ chức sớm hơn một ngày bởi một nhà bất đồng chính kiến ​​người Trung Quốc tại Hoa Kỳ, theo đơn kiện. Đáp lại, các nhân viên ở Hoa Kỳ đã cung cấp cho ông Jin những thông tin chi tiết của chủ tài khoản ở Hoa Kỳ, bao gồm tên và địa chỉ email của họ. Họ cũng đóng tài khoản đó và cung cấp cho ông Jin tên và địa chỉ IP của tất cả những người tham gia cuộc họp vào ngày 31/5, bao gồm cả những người ở Hoa Kỳ.

Trong một trường hợp khác, theo yêu cầu của MPS, ông Jin yêu cầu các nhân viên tại Hoa Kỳ cung cấp dữ liệu về “những người dùng Tân Cương,” bao gồm cả các tài khoản “toàn cầu” không được lưu trữ trên các máy chủ Trung Quốc. Khu vực Tây Bắc của Tân Cương là nơi Trung Cộng đã áp đặt chương trình giám sát và giam giữ hàng loạt đối với người Hồi giáo địa phương. Đáp lại, một nhân viên ở Hoa Kỳ đã gửi một danh sách khoảng 23,000 tài khoản, với các ID tài khoản và ID người dùng.

Tuyên bố của Zoom nói rằng dữ liệu này được ẩn danh và họ không có “lý do để tin rằng nó đã được chia sẻ với chính quyền Trung Cộng.”

Trong một cuộc phỏng vấn của The Epoch Times với ông Zhou Fengsuo, người sáng lập nhóm vận động Trung Quốc Nhân đạo (Humanitarian China) có trụ sở tại Hoa Kỳ, ông cho biết việc truy tố là “bước đầu tiên để duy trì công lý” và sẽ là lời cảnh báo cho các công ty khác [muốn] hy sinh các giá trị vì lợi tức.

Ông William Evanina, Giám đốc Trung tâm Phản gián và An ninh Quốc gia Hoa Kỳ, nói trong một cuộc thảo luận nhóm hồi đầu tháng rằng người dân Hoa Kỳ nên nhận thức rõ hơn về vấn đề này.

“Khi chúng ta ghi danh vào những công ty này… những ứng dụng này, chúng ta có đồng ý với việc dữ liệu của chúng ta bị chuyển đến một quốc gia cộng sản để các cơ quan tình báo ở đó sử dụng hay không?” ông Evanina nói.

Bản tin có sự đóng góp của Eva Fu.