Quay ngược thời gian: Tìm lại những tháng ngày huy hoàng của Budapest
Bước sang một thế kỷ mới – sự chấm dứt thế kỷ lẫy lừng – là một thời kỳ đầy ấn tượng đối với người dân Hungary. Được thành lập vào năm 1873, thành phố Budapest đã tập hợp lại tất cả các cộng đồng sinh sống tách biệt trước đây ở vùng Buda, Obuda và Pest, nhanh chóng trở thành một thủ đô đa chủng tộc của đất nước. Không chỉ là quê hương của những người Hungary (thường được gọi là người Magyar), nơi đây đã thu hút nhiều cư dân đến từ khắp nơi trên lục địa Âu châu, phát triển rất thịnh vượng và đầy quyền lực, trở thành một đối tác toàn diện, tên tuổi trong Đế Chế Áo-Hung. Vào năm 1896, Budapest trở thành thành phố đầu tiên ở lục địa Âu châu xây dựng hệ thống tàu điện ngầm, vượt trên Đô thị Paris bốn năm. Tòa nhà Quốc hội lớn nhất Âu châu nằm bên bờ dòng sông Danube xanh biếc, những mái vòm lớn và các ngọn tháp của nó vẫn còn tô điểm nét duyên dáng cho dòng sông đến tận ngày nay.
Những năm sau đó không phải là quãng thời gian tuyệt vời đối với đất nước Trung Âu này. Hai cuộc chiến tranh thế giới, sự tan rã của đế chế, và đặc biệt là bốn thập kỷ đóng vai trò như một tiểu bang vệ tinh của Liên bang Xô Viết đã làm sụp đổ thành phố từng một thời rất huy hoàng. Nền kinh tế của Budapest đã dần phục hồi, kể từ khi chủ nghĩa cộng sản chấm dứt, và những tàn tích của thời kỳ huy hoàng được khôi phục lại mới xuất hiện ở khắp mọi nơi, từ tòa nhà Quốc Hội đến những chóp cao của Fisherman’s Bastion, hoàn thành vào năm 1902, cho đến những dãy cột trụ và cột tháp cao vút ở Quảng trường Anh Hùng. Được khánh thành vào năm 1900, đó có lẽ là biểu hiện hoàn hảo nhất của niềm tự hào của người dân Hungary, những bức tượng ở nơi đây tôn vinh các danh nhân vĩ đại nhất trong lịch sử của dân tộc họ.
Tuy nhiên ngày nay, không một di tích nào có được trải nghiệm trọn vẹn về thời gian chuyển giao thế kỷ như nhà hàng bar Muzsa, và Cung Điện Gresham. Cung điện này được xây dựng ở khu vực thuộc vùng Pest của Cầu Szechenyi Chain – cây cầu đầu tiên bắc ngang dòng sông Danube ở đất nước Hungary, đã từng là một trong những cây cầu dài nhất trên thế giới. Số phận của cung điện cũng thăng trầm theo tình cảnh đất nước Hungary.
Cung Điện Gresham được hai kiến trúc sư người Hungary (Zsigmund Quittner và Joszef Vago) thiết kế và được khánh thành vào năm 1906 như là trụ sở chính sang trọng của Công ty Bảo hiểm nhân thọ Gresham. Cung điện này là một tuyệt tác của trường phái Tân Nghệ Thuật, một nơi kinh doanh và cũng là khu dân cư, là nơi ở của những nhân viên cao cấp. Tuy nhiên, thời kỳ khó khăn đã xuất hiện. Trong giai đoạn Đệ nhị Thế chiến, Hồng quân Liên Xô trưng dụng những hội trường thiêng liêng của cung điện để làm doanh trại quân đội. Trong thời kỳ cộng sản, tòa lâu đài này đã bị hư hỏng nặng, và trở thành một khu chung cư bẩn thỉu.
Ngày nay, tình trạng của cung điện đã được cải thiện hoàn toàn. Cung điện được cải tạo từ cuối những năm 1990 cho đến tận thế kỷ này. Những nhà thiết kế đã làm việc một cách cẩn thận để tân trang và bảo tồn các yếu tố Tân Nghệ Thuật của nơi đây. Vào năm 2004, tòa nhà đã chào đón những vị khách đầu tiên đến với Cung Điện Bốn Mùa Gresham. Và vào tháng 10/2020, sau ba năm cải tạo, Muzsa (trong tiếng Hungary có nghĩa là: “nàng thơ”) được khánh thành, biến đổi hoàn toàn sảnh tầng trệt của khách sạn Cung Điện Bốn Mùa Gresham.
Chỉ một vài bước chân vào bên trong Muzsa đã đưa tôi quay ngược trở lại quá khứ. Bỏ lại phía sau tiếng còi inh ỏi của những chiếc taxi nhỏ bận rộn và cả những âm thanh búa nện của các công nhân xây dựng đang đại tu cây cầu Chain Bridge, tôi như được đưa trở về khoảng thời gian cuối thế kỷ 19. Rõ ràng chỉ là một quầy bar ở đại sảnh, nhưng thực tế nó còn mang nhiều ý nghĩa hơn thế, không có bất kỳ nơi nào tuyệt vời hơn để trải nghiệm những ngày tháng huy hoàng của thành phố Budapest.
Tôi đã được anh Zoltan Forrai, một người quản lý quầy bar thân thiện và lịch thiệp, chào đón. Anh ấy dẫn tôi đi xem vòng quanh, chỉ tay về một bức tranh vẽ tay có nguồn gốc từ Trung Quốc (“bạn chỉ có thể tìm thấy bức tranh này ở hai địa điểm, một là ở đây, và ở Cung Điện Buckingham”) và tất cả các chi tiết nghệ thuật mạ vàng, đã đem đến cho họ ba giải thưởng. Người quản lý đưa tận tay cho tôi một thực đơn cocktail, thúc giục tôi xem lướt qua những hình ảnh minh họa kỳ lạ. Trang mở đầu ghi lại Câu Chuyện của Muzsa, một phần nội dung trong đó là “bạn có thể triệu hồi cô ấy về ngay đây, một cung điện của mọi thời đại…hãy để đam mê sáng tạo cocktail của cô nhảy múa với những giác quan của bạn, đưa bạn trở về Thời Kỳ Hoàng Kim vượt thời gian.”
“Bước chuyển mình sang thế kỷ mới là thời kỳ của sự tự do và thịnh vượng,” anh Forrai giải thích, và bổ sung thêm một số thông tin về lịch sử của khách sạn, nhấn mạnh rằng cung điện này đã được xây dựng để minh chứng cho sức mạnh và sự giàu có của đất nước Hungary. Vào những năm đầu tiên, các minh tinh của Hollywood đã đến lưu trú tại khách sạn này. Trong suốt thời kỳ Chiến Tranh Lạnh, CIA cũng có văn phòng bí mật ở đây. Hiện tại, các ngôi sao điện ảnh và những nhà lãnh đạo thế giới cũng quay trở lại đây, đó là một số điều tôi được trải nghiệm vào buổi tối muộn. Tôi chậm rãi nhấm nháp một ly cocktail kiểu cũ được pha từ whiskey Hungary trong một chiếc ly thủ công đặc biệt mà anh Forrai đã giới thiệu, nhân tiện, giá của mỗi ly là 300 Euro.
Anh ấy đã dẫn tôi đến gặp Adam Horvat, một người quản lý rượu, đã nhắc nhở tôi rằng những năm tháng dưới chế độ cộng sản vô cùng khó khăn đối với ngành sản xuất rượu. “Họ chỉ muốn số lượng, không quan tâm gì đến chất lượng”, anh ấy nói với tâm trạng có chút bi thương. Anh lưu ý rằng đất nước này đã sản xuất ra ba loại rượu khác nhau – loại dành cho người tiêu dùng địa phương (“chất lượng rất thấp”), loại dành cho Liên bang Xô Viết (“chất lượng cũng rất thấp”), và loại cuối cùng để dành xuất khẩu (“chất lượng tốt hơn rất nhiều”).
Trong một căn phòng nếm thử rượu riêng tư và kín đáo, anh Horvat đã cho tôi nhấm nháp thử một vài loại rượu khác nhau của đất nước Hungary, những loại mà ông cho rằng đã được phục hồi rất tốt kể từ năm 1989. Đất nước này có truyền thống sản xuất rượu rất lâu đời, từ thế kỷ thứ 5, khắp trên cả 23 khu vực tách biệt. Muzsa đặt ưu tiên hàng đầu là giới thiệu các loại rượu tốt nhất của đất nước Hungary, và tôi đã được thử những chai rượu được bảo tồn và thu mua bởi các nhà sưu tập tư nhân, bao gồm vang trắng Furmint (một giống nho của Hungary) từ vùng Tokaji, vùng đất sản xuất rượu vang lâu đời nhất trên thế giới. Loại rượu này được sản xuất bởi Szepsy, một cơ sở sản xuất rượu gia đình có từ những năm 1500 – những người làm rượu hiện nay là đại diện cho thế hệ thứ 18 của gia đình. “Đây là những chai rượu đẳng cấp nhất, chúng thậm chí đã giành chiến thắng khi so sánh với các loại rượu vang của nước Pháp,” anh Horvat giải thích.
Tôi không thử qua bất cứ loại nào trong dòng sản phẩm Royal Tokaji Essencia, một chai rượu bằng thủy tinh sang trọng, có giá khá cao lên đến 35,000 đô la Mỹ. Thời gian còn sớm, tuy nhiên chuyến tham quan đã đến lúc kết thúc. Một người đàn ông lướt nhanh vào phòng và thì thầm điều gì đó với nhân viên quầy rượu. Một vị tổng thống, hay một thủ tướng nào đó, tham dự hội nghị trong thành phố, và nghỉ tại khách sạn này, muốn trải nghiệm một chút tại phòng thử rượu. Tôi đã rất vui vẻ nhấm nháp thêm một ngụm rượu, tận hưởng thêm một vài phút tại không gian lộng lẫy được thiết kế theo trường phái Tân Nghệ Thuật, và lướt vào thế giới về đêm của thành phố Budapest, dòng sông Danube chỉ cách đó vài bước chân.
Kinh nghiệm dành cho bạn
Đường hàng không: Sân bay quốc tế Ferenc Liszt của Budapest (BUD) là sân bay lớn nhất đất nước. Hãng hàng không giá rẻ Wizz Air có trụ sở ở Hungary, sẽ đưa bạn đến các thành phố lớn khác nhau trên khắp lục địa Âu châu. Các hãng bay lớn như Swiss, Lufthansa, và Emirates cũng có phục vụ tại sân bay này, tuy nhiên nếu bạn đến đây từ Bắc Mỹ thì sẽ luôn phải cần ít nhất một lần quá cảnh ở Zurich, Munich, Dubai hoặc một số nơi khác.
Đi dạo vòng quanh: Thành phố Budapest có mạng lưới phương tiện công cộng như xe buýt và xe điện được đầu tư rất tốt, bao phủ khắp cả các khu phố của Buda và Pest, bên cạnh đó là hệ thống tàu điện ngầm đầu tiên ở Âu châu của họ. Dịch vụ xe công nghệ cũng sẵn có và giá cả rất hợp lý.
Lưu trú: Cung Điện Bốn Mùa Gresham là một biểu tượng, và cũng là khách sạn sang trọng hàng đầu. Ngoài những điều kỳ diệu của Muzsa, những phòng nghỉ vô cùng tiện nghi của khách sạn nhìn thẳng hướng ra sông Danube và đường chân trời của khu vực Buda.
Lưu ý: Tuy rằng đất nước Hungary là một thành viên của Liên Minh Âu Châu và là một phần của Khối Schengen, nhưng ở đây lại không sử dụng đồng tiền chung Euro. Bạn cần đổi sang đồng forint của Hungary (HUF) hoặc rút tiền tại các máy ATM địa phương có ở khắp nơi. Giá trị quy đổi khoảng 380 HUF cho một Đô la Mỹ.
Nhà văn Tim Johnson, định cư ở Toronto, luôn đi du lịch khắp nơi để tìm kiếm và viết nên những câu chuyện tuyệt vời. Từng đến thăm hơn 140 quốc gia trên khắp 7 châu lục, ông đã theo dấu chân sư tử ở Botswana, đào bới tìm kiếm xương khủng long ở Mongolia, và đã từng đi bộ cùng với khoảng nửa triệu con chim cánh cụt ở Đảo Nam Georgia. Ông cộng tác với một số tờ báo lớn nhất của Bắc Mỹ, bao gồm cả CNN Travel, Bloomberg và The Globe and Mail.
