Tổng thống Trump chỉ trích WTO vì đã ‘lợi dụng’ Hoa Kỳ
Trong cuộc họp báo ngày 16/9, Tổng thống Donald Trump đã có những lời lẽ gay gắt đối với Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Ông cáo buộc tổ chức xuyên quốc gia này đã lợi dụng Hoa Kỳ để “hút tiền và việc làm ra khỏi nước Mỹ” vì lợi ích của Trung Quốc và các nước khác.
Tổng thống Trump đã được hỏi về việc liệu Hoa Kỳ có nên tiếp tục là một thành viên của WTO hay không sau phán quyết gần đây của tổ chức này với Hoa Kỳ về hơn 200 tỷ USD thuế quan đối với Trung Quốc. Ban hội thẩm gồm ba thành viên của WTO đã phán quyết rằng các mức thuế của Hoa Kỳ đã phá vỡ các quy tắc thương mại vì chúng chỉ áp dụng cho Trung Quốc, và cao hơn mức tối đa mà Hoa Kỳ đồng ý; và rằng, khi áp thuế, Washington đã không giải thích đầy đủ tại sao các biện pháp của mình là một ngoại lệ hợp lý.
Tổng thống trả lời rằng WTO “chưa bao giờ tốt với chúng tôi”.
“Tôi nghĩ, WTO được tạo ra để hút tiền và việc làm ra khỏi Hoa Kỳ vì lợi ích của Trung Quốc và các quốc gia khác — đó là ý kiến của tôi — cho dù nó được tạo ra [để nhằm mục đích đó] hay chỉ hoá ra thành như vậy”, Tổng thống Trump nói.
“Theo tôi, đó là một phương pháp để lợi dụng Hoa Kỳ”, TT Trump nói và nói thêm rằng chính phủ đang đánh giá phán quyết của WTO và xem xét các bước tiếp theo của tổ chức này.
Washington nói rằng các mức thuế mà chính phủ Trump áp đặt hai năm trước đối với hơn 200 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc là hợp lý vì Trung Quốc đã buộc các công ty phải chuyển giao công nghệ và sở hữu trí tuệ.
Đại diện Thương mại Hoa Kỳ Robert Lighthizer cho biết trong một tuyên bố sau phán quyết rằng “báo cáo của ban hội thẩm này xác nhận những gì chính phủ Trump đã nói trong bốn năm: WTO hoàn toàn không đủ khả năng để ngăn chặn các hoạt động công nghệ có hại của Trung Quốc”.
Trước đó, Tổng thống Trump gọi WTO là một tổ chức “vô dụng”. Tổ chức này được thành lập để giải quyết các tranh chấp thương mại quốc tế thông qua các quy tắc và thể chế đa phương. Ông Lighthizer và những người khác đã lập luận rằng WTO có thành kiến chống lại Hoa Kỳ, và rằng một số thành viên của nó, đặc biệt là Trung Quốc, đã lợi dụng tư cách thành viên để thu lợi bất chính bằng cách theo đuổi các vụ tranh chấp thương mại chống lại các thành viên khác, trong khi bản thân họ lại xem thường các quy tắc này.
Những người chỉ trích hành vi của Trung Quốc sau khi nước này gia nhập WTO năm 2001 nói rằng trong khi Trung Quốc được hưởng lợi từ việc tự do tiếp cận người tiêu dùng Hoa Kỳ, họ vẫn đóng cửa thị trường có chọn lọc trước sự cạnh tranh nước ngoài, buộc các công ty Hoa Kỳ phải liên doanh với các doanh nghiệp do nhà nước Trung Quốc kiểm soát. Bằng cách này, Bắc Kinh giành quyền tiếp cận với các công nghệ chủ chốt của Hoa Kỳ, đồng thời tiếp tục mô hình đàn áp bất đồng chính kiến và vi phạm nhân quyền trong quá khứ.
“Sự tự do được hứa hẹn ở Trung Quốc đã không xảy ra”, ông Ronald J. Rychlak, trưởng khoa luật và chính phủ Jamie L. Whitten tại Đại học Mississippi, đã viết. “Nhiều trí thức phương Tây và những người đồng cấp Trung Quốc của họ đã lưu ý rằng Trung Quốc ngày nay còn ít tự do hơn so với một thập kỷ trước. Tự do ngôn luận, bất đồng chính kiến, và tôn giáo đều đã bị chế độ này đàn áp.”
Tổng thống Trump nói rằng các hành vi thương mại không công bằng của Trung Quốc đã “xé toạc Hoa Kỳ”.
“Kiểu hành vi sai trái của Trung Quốc đã quá nổi tiếng”, TT Trump nhận xét vào ngày 29/5. “Trong nhiều thập kỷ, họ đã xé toạc Hoa Kỳ như chưa ai từng làm trước đây. Hàng trăm tỷ USD mỗi năm đã bị thất thoát khi giao dịch với Trung Quốc, đặc biệt là trong những năm dưới thời chính phủ tiền nhiệm [Obama]. Trung Quốc cướp bóc các nhà máy của chúng ta, mang việc làm của chúng ta ra nước ngoài, rút ruột các ngành công nghiệp của chúng ta, đánh cắp tài sản trí tuệ của chúng ta và vi phạm các cam kết của họ trong Tổ chức Thương mại Thế giới.”
“Để làm cho vấn đề tồi tệ hơn, họ còn được coi là một quốc gia đang phát triển, nhận được tất cả các loại lợi ích mà những nước khác, bao gồm cả Hoa Kỳ, không được hưởng”, TT Trump nói, đề cập đến vị thế “quốc gia đang phát triển” Trung Quốc nhận được khi gia nhập WTO. Điều này đã mang lại cho nền kinh tế lớn thứ hai thế giới những đặc quyền đặc biệt, chẳng hạn như thời gian thực hiện cắt giảm thuế quan dài hơn.
Năm 2018, Tổng thống Trump đã dẫn đầu một nỗ lực nhằm tái cân bằng mối quan hệ thương mại Mỹ – Trung, dẫn đến việc chính phủ của ông áp đặt thuế quan khoảng 400 tỷ USD khi các cuộc đàm phán bị đình trệ.
Tác giả: Tom Ozimek
