Vẻ đẹp và phục trang cao cấp thời Đường qua bức họa “Trâm hoa sĩ nữ đồ”
Nhà Đường (618–907) là một triều đại huy hoàng trong lịch sử Trung Hoa, có nền văn hóa phát triển mạnh mẽ, được coi là đỉnh cao của nghệ thuật, trong đó thể loại tranh “mỹ nữ” rất hưng thịnh. Đứng đầu những họa sĩ bậc thầy về sự cách điệu hóa tối đa trong việc khắc họa hình tượng phụ nữ chính là Châu Phưởng (Zhou Fang, khoảng 730–800), ông là người có tầm ảnh hưởng lớn nhất trong thời kỳ này.
Bức tranh cuộn bằng lụa tinh xảo có tên “Trâm hoa sĩ nữ đồ” (còn gọi là Tranh thiếu nữ đeo hoa) hiện đang lưu giữ tại Bảo tàng thành phố Thẩm Dương, tỉnh Liêu Ninh, Trung Quốc. Tác phẩm này là một viên ngọc quý hiếm giúp chúng ta biết thêm sự đa dạng phong phú về chân dung và thời trang phụ nữ triều đại nhà Đường.
Vẻ đẹp nữ tính và bông hoa như hòa làm một, vì cả hai đều gợi lên bản chất phù du của tuổi trẻ.
Châu Phưởng mô tả năm phi tần và một người hầu gái trong bức tranh “Trâm hoa sĩ nữ đồ”. Phía bên phải bố cục có hai phi tần đang vui chơi với một chú chó nhỏ, một người dùng chiếc phất trần để trêu đùa chú chó. Giữa bố cục là một phi tần đang ngắm bông hoa đỏ trên tay, gần nàng có con sếu bước ngang qua. Hình ảnh nhỏ hơn các phi tần chính là người hầu gái với chiếc quạt trên tay, chi tiết này là chủ đích của họa sĩ để thể hiện thứ bậc, địa vị thấp hơn của người hầu gái.
Phía bên trái là một phi tần với hai tay được giấu trong chiếc áo choàng màu hồng, hình ảnh nhân vật này ở xa hơn so với những người khác đã tạo cảm giác cho chiều sâu của bố cục. Đứng cạnh cây hoa mộc lan đang kỳ nở rộ là một mỹ nhân với chú bướm đậu trên tay, nàng đang quan sát chú chó chạy về phía mình.
Tổng thể bức tranh có một sự gắn kết chặt chẽ giữa những mỹ nữ với các loài động vật, dường như họ luôn bầu bạn cùng nhau. Điều này cũng là đại diện cho cuộc sống nhàn hạ của những mỹ nữ trong hoàng cung. Trớ trêu thay, tâm trạng uể oải và cảm giác buồn bã tràn ngập trong từng cử chỉ của các mỹ nữ, họ cùng chia sẻ nỗi cô đơn của nhau.
Qua tác phẩm này người xem hiểu thêm được tiêu chuẩn thời trang và vẻ đẹp của phụ nữ triều đại nhà Đường thời bấy giờ. Vẻ đẹp nữ tính lý tưởng thời nhà Đường chính là khuôn mặt tròn trịa và dáng người bầu bĩnh (so với tiêu chuẩn ngày nay). Nước da trắng ngần của các nữ nhân là kết quả của việc thoa bột màu trắng lên mặt. Lông mày của họ được mô tả giống như cánh bướm, đôi môi thì giống như quả anh đào. Kiểu tóc búi cao thường được tô điểm bằng đóa hoa mẫu đơn hoặc hoa sen và được cài một số đồ trang sức bằng vàng hoặc “sắt sắt”. (Sắt sắt là tên gọi một loại đá quý nhập khẩu rất đắt tiền, và thường được phụ nữ thời nhà Đường sử dụng như một phụ kiện cài tóc).
Phía dưới chiếc khăn lụa mỏng manh của các mỹ nhân là chiếc áo choàng dài thanh lịch thêu hoa văn và họa tiết hình học. Châu Phưởng sử dụng nhiều màu sắc tươi tắn, đỏ thẫm và hồng cho những chiếc váy và dùng tông màu dịu hơn để khắc họa chiếc khăn với độ trong suốt của nó. (Phụ nữ thời Đường không phải tuân thủ các quy tắc truyền thống, họ có thể mặc áo cổ rộng hoặc trang phục theo phong cách nước ngoài). Đường viền cổ áo tương đối thấp, tay áo dài gần như chạm sàn, và những chiếc khăn được choàng trên vai hoặc vắt trên hai cánh tay chính là đặc trưng của thời trang cung đình cao cấp của triều đại nhà Đường.
Tiêu đề của bức tranh chính là những bông hoa tô điểm cho mái tóc của các mỹ nhân. Họ dường như rất ưa thích vẻ đẹp của những bông hoa cho dù là hoa cài trên tóc hay hoa cầm trên tay. Vẻ đẹp nữ tính và bông hoa như hòa làm một, vì cả hai đều gợi lên bản chất phù du của tuổi trẻ. Bởi vì, hoa đẹp rồi hoa cũng tàn, một thời rực rỡ của tuổi trẻ và nhan sắc rồi cũng sẽ tàn phai theo tháng năm.
Các nhà thơ Đường nổi tiếng như Lý Bạch thường đưa ý tưởng này vào các bài thơ của họ. Tương truyền, Hoàng đế phong lưu Đường Huyền Tông có độc chiêu chọn mỹ nhân thông qua việc thả một con bướm trong bữa tiệc mùa xuân, bởi vì trên đầu các phi tần đều được cài hoa vậy nên loài bướm đậu lên hoa của mỹ nhân nào thì người đó sẽ được lựa chọn để thị tẩm.
Mike Cai tốt nghiệp tại Học viện nghệ thuật Phi Thiên New York và Đại học California – Berkeley.
Do Mike Cai thực hiện
Tiên Tiên biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
Xem thêm:
