Các cuộc biểu tình buộc chính phủ Kazakhstan phải bãi nhiệm
Hôm 05/01, chính phủ Kazakhstan đã tuyên bố giải tán dưới sức ép từ các cuộc biểu tình vì giá nhiên liệu tăng. Những cuộc biểu tình nổ ra trên khắp quốc gia Trung Á này đã khiến Tổng thống Kassym-Jomart Tokayev phải đích thân can thiệp vào cuộc khủng hoảng này.
Tin tức về việc bãi nhiệm này được đưa ra sau khi chính phủ ban bố tình trạng khẩn cấp ở các vùng Mangistau và Almaty cho đến ngày 22/01, do hàng ngàn người xuống đường trên khắp Kazakhstan trong ngày thứ ba phản đối về giá nhiên liệu khí dầu mỏ hóa lỏng (LPG) tăng cao. Aljazeera đưa tin hai ký giả của AFP cho biết cuộc biểu tình ở Almaty thu hút ít nhất 5,000 người, nhưng các cuộc biểu tình trên khắp cả nước đang gia tăng.
Trong một bài diễn văn trên truyền hình và qua một bài đăng trên mạng xã hội Twitter, Tổng thống Kassym-Jomart Tokayev đã kêu gọi những người biểu tình đừng gây thêm bất ổn nữa. Ông cũng thông báo rằng chính phủ, “để bảo đảm sự ổn định trong nước,” đã quyết định giảm giá khí đốt hóa lỏng ở vùng Mangistau xuống 50 tenge (0.11 USD) mỗi lít.
Tuy nhiên, tình trạng bất ổn tiếp tục diễn ra vào sáng ngày 05/01 ở Almaty, với những người biểu tình đụng độ với cảnh sát chống bạo động, những người đã đáp trả bằng hơi cay và lựu đạn gây choáng, Eurasianet.org – một tổ chức truyền thông Á-Âu đưa tin.
Các cuộc biểu tình này, bắt đầu vào Chủ Nhật tại thành phố Zhanaozen và vùng Mangistau ở phía tây đất nước, diễn ra sau khi giá nhiên liệu xe hơi tăng đột ngột lên 120 Tenge (0.27 USD), cao gấp đôi giá nhiên liệu được bán năm ngoái ở mức 60 tenge (0.14 USD).
Giá xăng dầu của Kazakhstan trước đây đã được điều tiết và trợ cấp tại nước này. Tuy nhiên, từ năm 2019, chính phủ Kazakhstan đã quyết định chuyển sang hệ thống định giá điện tử với mục tiêu chấm dứt việc trợ cấp cho các khách hàng sử dụng LPG trong nước, thay vào đó cho phép thị trường quyết định giá. Điều này có nghĩa là hoạt động buôn bán LPG trong nước hiện diễn ra trên các nền tảng giao dịch trực tuyến và ở những khu vực có nhu cầu cao về nhiên liệu LPG — như vùng Mangistau, nơi chính phủ ước tính ít nhất 70% xe hơi chạy bằng nhiên liệu này – đang chứng kiến giá cả tăng phi mã.
Mặc dù vậy, chính phủ Kazakhstan đã phủ nhận rằng hệ thống định giá mới này là nguyên nhân gây ra việc lạm phát giá nhiên liệu, và thay vào đó họ đã chỉ ra rằng các nhà bán lẻ nhiên liệu là nguồn gốc của việc tăng giá mạnh.
Bộ trưởng Năng lượng Magzum Mirzagaliyev cho biết trong một tuyên bố hôm 02/01 rằng không có gì sai với hệ thống mới và rằng đó là lỗi của các trạm xăng, mà ông cho biết họ đang mua nhiên liệu LPG với giá 78 tenge (0.18 USD) mỗi lít nhưng đã đặt giá bán lẻ từ 100 đến 120 tenge, nâng mức giá lên từ 25 đến 50%.
Ông Mirzagaliyev cho biết mức này “cao hơn dự kiến” và “cho chúng tôi cơ sở để nghi ngờ khả năng đầu cơ giá giữa các trạm xăng,” theo Eurasianet.
Ông cũng cho biết giá tăng là do nhu cầu về LPG tăng lên, bất chấp sản lượng trì trệ từ công ty khí đốt của khu vực, và lưu ý rằng cơ quan chống độc quyền quốc gia đang trong quá trình điều tra.
Tuy nhiên, điều này chẳng làm được gì để dập tắt sự bất bình với việc người Kazakhstan lên mạng xã hội để đăng video về các cuộc biểu tình trên khắp đất nước.
An Nhiên biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
Xem thêm:
