Cảnh báo: Xe hơi trong tương lai sẽ là phương tiện giám sát
Trong cuốn sách mới của mình, được khéo léo đặt nhan đề: “Con Đường Chẳng Dẫn Đến Đâu: Những Gì Thung Lũng Silicon Sai Lầm về Tương Lai của Giao Thông” (“Road to Nowhere: What Silicon Valley Gets Wrong about the Future of Transportation”), tác giả Paris Marx giải thích lý do tại sao giới tinh hoa ở Thung lũng Santa Clara không nên được cho phép đến gần những chiếc xe của chúng ta.
Điều này không có gì đáng ngạc nhiên. Mặc dù một số công ty thành công nhất của Thung lũng Silicon đã khiến cho cuộc sống của chúng ta thêm phần thuận tiện, nhưng sự tiện nghi này đã mang lại một cái giá đáng kể. Chúng ta đã trao đổi dữ liệu nhạy cảm để có được sự tiện lợi. Tất nhiên, điều này đã không ngăn được rất nhiều công ty Big Tech hợp tác với các nhà sản xuất xe hơi.
Mục đích của họ à? Để biến những chiếc xe của chúng ta thành các nhà tù do dữ liệu điều khiển, với những tài xế bị giám sát chặt chẽ và bị khai thác thông tin nhạy cảm. Quý vị đã được cảnh báo — những chiếc xe trong tương lai sẽ trông chẳng giống những chiếc xe hiện nay chút nào. Những cái loa sẽ có tai, và bảng điều khiển sẽ có mắt.
Năm 2020, BMW thông báo rằng họ đang hợp tác với Amazon, một đứa con cưng của Thung lũng Silicon, với hy vọng tăng cường cải tiến dựa trên dữ liệu. Kể từ khi thông báo, BMW đã đưa ra một loạt các phương thức khai thác. Theo báo cáo đầu tiên của The Verge, nhà sản xuất đa quốc gia của Đức này hiện đang quảng bá việc đăng ký mua các gói ghế sưởi ấm. Nếu quý vị có một chiếc BMW mới, quý vị sẽ bỏ ra 18 USD cho gói làm ấm chỗ ngồi của mình hàng tháng (hoặc 415 USD, nếu quý vị muốn quyền truy cập “không giới hạn”).
Đây là điều được gọi là giao dịch vi mô, một thuật ngữ từng liên quan tới chơi điện tử. Là một phương pháp phổ biến để kiếm tiền từ các trò chơi điện tử, các giao dịch vi mô khuyến khích người dùng mua các vật phẩm ảo bằng tiền mặt. Chúng đồng nghĩa với những trò chơi miễn phí xuất hiện bất ngờ trên điện thoại của quý vị. Nếu hành động tính phí để sưởi ấm chỗ ngồi của khách hàng có vẻ mang tính thao túng và rất phi đạo đức, thì đó là vì nó vốn là như vậy. Quý vị thấy đấy, trong trường hợp ghế sưởi này, như tờ The Verge đã lưu ý, “Chủ sở hữu chiếc BMW đã có tất cả các bộ phận cần thiết của chiếc xe rồi.” Tuy nhiên, BMW lại quyết định đặt “một khối phần mềm vào chức năng đó của xe để rồi sau này người mua phải trả tiền để gỡ bỏ.”
Công ty này cũng có ý định ràng buộc các tính năng khác bằng các loại phí dựa trên đăng ký, bao gồm vô lăng sưởi ấm và “gói IconicSounds Sport”, gói này “cho phép” các tài xế bật âm thanh động cơ trong xe hơi của họ với giá 117 USD.
Trong khi đó, Ford, một công ty chịu trách nhiệm sản xuất chiếc xe hơi đầu tiên thực sự vừa túi tiền, có ý định biến xe hơi thành màn hình TV khổng lồ. Năm 2016, Ford hợp tác với Google, AT&T, và Amazon rồi bắt đầu chuyển trọng tâm của họ sang chương trình phần mềm xe hơi nâng cao. Như Motortrend lần đầu đưa tin, điều này kéo theo việc làm cho các quảng cáo trên xe hơi thuận tiện hơn.
Theo tạp chí Motortrend, chính cùng một loại “các kết nối dữ liệu tích hợp đang tăng lên nhanh chóng trong các dòng xe cho phép tích hợp WiFi và cập nhật xe qua mạng” có thể sớm trở thành những ống dẫn trực tiếp cho các quảng cáo trên xe hơi (xem qua bằng sáng chế của Ford tại đây). Hệ thống này sẽ hoạt động như thế nào? Về căn bản, nếu quý vị chạy xe qua một bảng quảng cáo tình cờ đang quảng cáo khoai tây chiên chẳng hạn, thì quảng cáo này sẽ đột nhiên xuất hiện trên màn hình xe hơi. Đối với mỗi quảng cáo xuất hiện trên màn hình, thì những người giỏi giang tại Ford sẽ nhận được một hình thức thu nhập nào đó. Những tác giả khác đã bàn về việc Ford mong muốn trở thành Google trong ngành xe hơi. Tôi cho rằng rất ít tài xế cảm thấy yên lòng.
Kế đến thì có Tesla, công ty xe hơi và năng lượng sạch đa quốc gia của Hoa Kỳ liên tục xuất hiện trên bản tin. Năm ngoái (2021), Tesla đã chuyển trụ sở chính từ vùng ngoại ô đầy cây xanh của Thung lũng Silicon đến Texas. Tuy nhiên, về bản chất Tesla vẫn còn là một công ty mang phong cách Thung lũng Silicon rất nhiều. Quý vị thấy đấy, Tesla chuyên sản xuất xe điện (EV), và như bất kỳ ai quen thuộc với EV đều biết, những thiết bị thông minh trên những chiếc bốn bánh này có chương trình phần mềm nhiều hơn nhiều so với phần cứng.
Tuy nhiên, như ông Luc Olinga của The Street đưa tin, ông Elon Musk, Giám đốc điều hành của Tesla, muốn biến những thiết bị thông minh này “thành các phòng khách trên những chiếc bốn bánh”. Thay vì thực sự lái xe, hành khách sẽ sớm được khuyến khích xem TV hoặc chơi trò chơi điện tử. Trước đó trong năm nay, Tesla đã thông báo rằng họ sẽ sớm tích hợp Steam, một dịch vụ phân phối kỹ thuật số trò chơi điện tử, của công ty Valve vào những chiếc xe của mình. Hành động này sẽ cho phép công ty của ông Musk “đưa thêm hơn 50,000 trò chơi điện tử vào hệ thống của họ, mở rộng đáng kể các lựa chọn có sẵn cho các chủ xe Tesla,” theo ông Olinga.
Phải rồi, chơi điện tử có thể vui đấy. Tuy nhiên, điều quan trọng cần nhớ là trò chơi điện tử đã phát triển. Chúng đang nhanh chóng trở thành những con ngựa thành Troy được thiết kế để thu thập lượng lớn dữ liệu được cá nhân hóa cao từ những người dùng chẳng mảy may nghi ngờ. Với sự ra đời của các thiết bị mang theo được, bao gồm tai nghe thực tế ảo (VR) và găng tay xúc giác, thì việc thu thập dữ liệu đã thay đổi hoàn toàn ngành công nghiệp trò chơi điện tử. Trong vài năm tới, trò chơi vận hành theo dữ liệu có vẻ sẽ thay đổi ngành công nghiệp xe cộ — và không phải để làm ngành này tốt hơn.
Đến năm 2025, nhà nghiên cứu Bill Buchannan dự đoán rằng 60% trong toàn bộ số xe hơi trên các con đường của nước Mỹ sẽ được kết nối internet, có nghĩa là “cơ hội để khai thác dữ liệu hầu như là vô tận, đặc biệt là khi mà khoảng thời gian quý vị lái xe đi làm có khả năng là thời điểm duy nhất quý vị không bị theo dõi.”
Chiếc xe hơi, từng là nơi trú ẩn của rất nhiều người trong chúng ta, có vẻ bắt đầu trở thành một công cụ khai thác dữ liệu khác nữa, một phương tiện khác nữa (hoàn toàn theo đúng nghĩa đen) cho việc giám sát.
Thanh Nguyên biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
