ĐCSTQ vận động các nước ca ngợi thành tích nhân quyền của mình trước cuộc điều tra của Liên Hiệp Quốc
Hôm thứ Ba (23/01). Liên Hiệp Quốc sẽ xem xét hồ sơ nhân quyền của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ). Dựa trên tuyên bố của các nhà ngoại giao và văn kiện, Reuters đưa tin cho hay, trước đó ĐCSTQ đã luôn vận động các quốc gia ngoài phương Tây ca ngợi thành tích nhân quyền của nước này, nhằm tránh bị chất vấn và chỉ trích về những hành động ở Hồng Kông và Tân Cương.
Bốn nhà ngoại giao nói với Reuters rằng, trước khi Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc tiến hành xem xét hồ sơ nhân quyền của Bắc Kinh hôm 23/01, phái đoàn của ĐCSTQ tại Liên Hiệp Quốc ở Geneva đã gửi các bản ghi nhớ cho đặc phái viên các nước.
Phái đoàn của ĐCSTQ không trả lời trực tiếp yêu cầu bình luận đối với các báo cáo về hoạt động vận động hành lang của họ, nhưng cho biết trong một tuyên bố rằng Bắc Kinh “kiên quyết phản đối việc chính trị hóa nhân quyền.”
Quan chức nhân quyền hàng đầu của Liên Hiệp Quốc đã đưa ra một báo cáo hồi năm 2022, trong đó nêu rõ việc ĐCSTQ giam giữ người Duy Ngô Nhĩ và những người Hồi giáo khác ở Tân Cương có thể cấu thành tội phản nhân loại. Báo cáo này sẽ được xem xét lần đầu tiên tại cuộc họp hôm 23/01. Tuy nhiên, ĐCSTQ phủ nhận việc vi phạm nhân quyền.
Cuối năm 2022, một số thành viên của Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc, bao gồm Indonesia và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, đã bỏ phiếu bác bỏ một kiến nghị được Hoa Kỳ và các quốc gia thành viên phương Tây khác ủng hộ. Kiến nghị này kêu gọi thảo luận về cáo buộc ĐCSTQ đàn áp người Hồi giáo ở Tân Cương.
Reuters cho biết, hồi đầu tháng Một năm nay, trong công hàm ngoại giao do các sứ đoàn ngoại giao của ĐCSTQ ở các quốc gia gửi đi ghi rằng: “Xét đến mối bang giao hữu nghị và hợp tác giữa hai nước chúng ta, chúng tôi chân thành yêu cầu phái đoàn của quý quốc cung cấp sự giúp đỡ quý giá cho phía Trung Quốc …”
Các công hàm khác do ĐCSTQ gửi tới ba quốc gia ngoài phương Tây còn bao gồm các phát ngôn quan trọng cụ thể cần được đưa ra, chẳng hạn như ca ngợi thành tích của ĐCSTQ về các vấn đề quyền phụ nữ và người khuyết tật.
Một nhà ngoại giao châu Phi yêu cầu ẩn danh xác nhận rằng ông đã nhận được yêu cầu bày tỏ sự ủng hộ đối với ĐCSTQ tại hội nghị, và cho biết ông sẽ tuân thủ yêu cầu này.
Trong câu hỏi chuẩn bị trước do Liên Hiệp Quốc đề nghị, Antigua và Barbuda đã sử dụng cụm từ ưa thích của lãnh đạo ĐCSTQ: “nền dân chủ nhân dân toàn diện” (whole-process people’s democracy), đồng thời ca ngợi ĐCSTQ đã có một “nền dân chủ đầy đủ hơn, rộng rãi hơn và toàn diện hơn.”
Phái đoàn nước này đã không trả lời yêu cầu bình luận.
“Kiểm tra thân nhiệt”
Cuộc đánh giá hôm 23/01 sẽ là cuộc đánh giá đầu tiên về nhân quyền ở Trung Quốc kể từ năm 2018.
Phái đoàn của ĐCSTQ nói với Reuters rằng chính quyền ĐCSTQ “rất xem trọng vòng Đánh giá Định kỳ Phổ quát này (Universal Periodic Review),” tức là việc xem xét định kỳ hồ sơ nhân quyền các quốc gia của Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc.
Các nhà ngoại giao cho biết, đôi khi các quốc gia khác sẽ cố gắng gây ảnh hưởng đến các bài diễn văn tại Hội đồng Liên Hiệp Quốc, nhưng quy mô vận động hành lang của ĐCSTQ là không bình thường.
Ông Raphael Viana David của Cơ quan Nhân quyền Quốc tế cho biết: “Đánh giá định kỳ phổ quát là một lần kiểm tra thân nhiệt rất quan trọng, cũng là cơ hội để các quốc gia bày tỏ mối lo ngại của mình dựa trên các văn bản của Liên Hiệp Quốc, mà không phải là tay nắm tay và cùng tâng bốc lẫn nhau.”
Như thường lệ, có tới 163 quốc gia gửi đề nghị trình bày tại cuộc họp.
Các tài liệu của Liên Hiệp Quốc cho thấy Hoa Kỳ đã gửi hai trang câu hỏi đặt trước tới ĐCSTQ, yêu cầu ĐCSTQ chấm dứt hành vi vi phạm nhân quyền, bao gồm giam giữ bất công, cưỡng bức lao động và trả thù trên khắp đất nước cũng như ở Tây Tạng, Hồng Kông và Tân Cương. Đức thì đưa ra câu hỏi có bao nhiêu người bị ĐCSTQ giam giữ trong các trại tập trung ở Tân Cương.
ĐCSTQ luôn bác bỏ những lời chỉ trích của ngoại quốc về hồ sơ nhân quyền của nước này, nói rằng ngoại quốc không nên can thiệp.
Mặc dù Hội đồng Liên Hiệp Quốc không có tính ràng buộc về mặt pháp lý, nhưng là một tổ chức có ảnh hưởng chính trị và có thể thông qua các quốc gia khác để gây áp lực buộc các chính phủ phải thay đổi.
Người Tây Tạng, người Duy Ngô Nhĩ và các nhà hoạt động Hồng Kông, cũng như các nhà bất đồng chính kiến Trung Quốc, đã sắp xếp tổ chức các hoạt động kháng nghị bên ngoài tòa nhà Liên Hiệp Quốc hôm 23/01.
