Dự án nhà máy bắp của Trung Quốc ở North Dakota phải vượt qua đánh giá an ninh trước khi đi vào hoạt động
HOA THỊNH ĐỐN — Khoản đầu tư vào nhà máy bắp của một công ty Trung Quốc ở thành phố Grand Forks, North Dakota, đã biến một thành phố nhỏ với dân số dưới 60,000 người trở thành một điểm sáng trên bản đồ, được công chúng cả nước biết đến.
Hai Thượng nghị sĩ đại diện cho tiểu bang trên đã bày tỏ những lo ngại về an ninh quốc gia liên quan đến liên doanh này, vì khu đất nằm trong bán kính 15 dặm từ căn cứ Không quân Grand Forks, nơi lưu giữ phi cơ không người lái, vệ tinh và công nghệ giám sát nhạy cảm.
Do đó, Ủy ban Đầu tư Ngoại quốc tại Hoa Kỳ (CFIUS), một hội đồng liên ngành nằm dưới sự giám sát của Bộ Ngân khố, chuyên xem xét kỹ lưỡng các khoản đầu tư ngoại quốc đem lại những rủi ro về an ninh quốc gia, đang tiến hành một cuộc đánh giá để xác định xem liệu giao dịch này có phải là một trong những “giao dịch được quy định bởi luật cụ thể” thuộc quyền tài phán của ủy ban hay không.
Thành phố Grand Forks đã công bố thỏa thuận này hồi tháng 11/2021 và thông qua thỏa thuận phát triển vào tháng Bảy. Phụ Phong USA, một công ty con của công ty Tập đoàn Phụ Phong (Fufeng Group) của Trung Quốc, có kế hoạch xây dựng một nhà máy xay bắp trên diện tích 370 mẫu đất nông nghiệp mà họ đã mua gần căn cứ Không quân Grand Forks.
Thu thập được hơn 5,000 chữ ký, các công dân của Grand Forks đã cố gắng buộc thực hiện một cuộc bỏ phiếu công khai về dự án Phụ Phong, lấy đi quyết định từ hội đồng thành phố. Tuy nhiên, hồi tháng Tư, kiểm toán viên thành phố tuyên bố những chữ ký đó là “không đủ”. Vào đầu tháng Năm, các công dân đã đưa vấn đề này lên tòa án địa phương, nhưng một thẩm phán sau đó đã phán quyết vào tháng Tám rằng dự án này sẽ thuộc quyền quyết định của thành phố. Giờ đây, đánh giá của CFIUS có vẻ là trở ngại cuối cùng mà Phụ Phong phải vượt qua trước khi xây dựng nhà máy ở Grand Forks.
“Liên quan đến cuộc điều tra của CFIUS, Thành phố sẽ định rõ hơn nữa về cách tốt nhất để đạt được tiến độ sau khi có quyết định cụ thể hơn trong tuần này,” ông Todd Feland, quản lý viên thành phố Grand Forks, cho biết trong một thư điện tử gửi cho The Epoch Times.
“Trong thời gian chờ đợi, Thành phố tiếp tục tiến hành các nỗ lực thẩm định chuyên sâu khác, chủ yếu trong lĩnh vực kỹ thuật và môi trường,” ông nói thêm. Theo Feland, Phụ Phong USA đã nộp đơn tự nguyện cho CFIUS hồi đầu tháng Tám. The Epoch Times đã liên lạc với Phụ Phong Hoa Kỳ để đề nghị bình luận.
Kết quả đánh giá tiềm năng của CFIUS
Bà Giovanna M. Cinelli, một đối tác của công ty luật quốc tế Morgan, Lewis & Bockius LLP và là người đứng đầu về thực hành thương mại quốc tế và an ninh quốc gia toàn cầu của công ty, cho biết rằng giao dịch này vẫn còn là một vấn đề mở cho đến khi CFIUS đưa ra quyết định cuối cùng. Điều này một phần là do ủy ban này có thẩm quyền tác động đến giao dịch thông qua các biện pháp giảm thiểu nguy cơ an ninh quốc gia trong đó có hủy bỏ giao dịch.
Theo bà Cinelli, nếu ủy ban quyết định giao dịch này nằm ngoài thẩm quyền của họ, nghĩa là không phải là “giao dịch được quy định bởi luật cụ thể”, thì giao dịch Phụ Phong sẽ được cho phép. Nhưng nếu họ quyết định rằng thỏa thuận nằm trong thẩm quyền của mình, CFIUS có thể từ chối việc nộp đơn do không đầy đủ hoặc không hợp lệ và yêu cầu thêm thông tin. Ủy ban này cũng có thể bắt đầu cuộc điều tra kéo dài 45 ngày hoặc tiến hành một thỏa thuận giảm thiểu rủi ro an ninh quốc gia nếu họ cho rằng họ biết đủ nhiều về giao dịch đến mức họ không phải dùng đến toàn bộ thời gian điều tra.
Hai đánh giá liên quan đến Trung Quốc của CFIUS được chú ý gần đây liên quan đến nhà sản xuất thịt heo lớn nhất ở Mỹ, và một trang trại gió rộng 140,000 mẫu Anh ở Quận Val Verde, Texas. Trang trại gió Blue Hills nằm trong bán kính vài chục dặm từ biên giới Hoa Kỳ-Mexico và Căn cứ Không quân Laughlin, nơi đào tạo các phi công quân sự.
CFIUS đã chấp thuận cả hai trường hợp: mua lại Smithfield Foods hồi tháng 09/2013, được biết là không có thỏa thuận giảm thiểu nguy cơ an ninh quốc gia, và trang trại gió Texas hồi tháng 06/2020, với một thỏa thuận giảm thiểu.
Thông qua việc mua lại Smithfield Foods, tập đoàn Song Hối (Shuanghui International Holdings) của Trung Quốc, hiện là tập đoàn quốc tế Vạn Xuyên (WH Group), đã sở hữu hơn 140,000 mẫu đất tại Hoa Kỳ, chủ yếu ở North Carolina, Missouri, Utah, Virginia, Colorado, và Oklahoma, theo một báo cáo tháng Năm của Ủy ban Đánh giá An ninh và Kinh tế Mỹ-Trung.
Bà Cinelli không nghĩ rằng CFIUS sẽ tự động cho phép vụ Phụ Phong. Bà mô tả khả năng thỏa thuận đó được chấp thuận nhưng với các thỏa thuận giảm thiểu là một “vấn đề mở”, nói thêm rằng đây cũng là “tình huống có thể xảy ra mà họ [CFIUS] có thể quay lại và từ chối”.
“CFIUS, do Bộ Ngân khố chủ trì, rất quan tâm đến việc khuyến khích đầu tư ngoại quốc, và mục tiêu đó vẫn là một trọng tâm chính trong luật cập nhật thẩm quyền gần đây nhất của CFIUS, Đạo luật Hiện đại hóa Đánh giá Rủi ro Đầu tư Ngoại quốc (FIRRMA),” bà Cinelli nói với The Epoch Times. FIRRMA, được ban hành vào năm 2018, đã mở rộng phạm vi các giao dịch theo đánh giá của CFIUS vì đạo luật này được thiết lập để “hiện đại hóa và tăng cường” quy trình của ủy ban này trong việc đánh giá các rủi ro an ninh quốc gia liên quan đến các khoản đầu tư của ngoại quốc.
Tuy nhiên, việc xây dựng một cơ sở xay bắp cần nhiều thời gian và yêu cầu hoàn thành các rào cản pháp lý khác nhau trước khi một cơ sở làm việc đi vào hoạt động. “Có thể mất tới 10 năm trước khi một cơ sở xay bắp đi vào hoạt động toàn diện. Nhưng mặt khác, không có dấu hiệu nào cho thấy Căn cứ Không quân Grand Forks hoặc công việc được thực hiện tại căn cứ đó sẽ di dời.”
“Tài sản vật chất — chẳng hạn như mua đất đai — đặt ra những thách thức đặc biệt khi nói đến việc giảm thiểu rủi ro an ninh quốc gia phát sinh do các vấn đề về việc nằm cùng vị trí. Về bản chất, việc đó rất khó khăn, nếu không muốn nói là không thể, giảm thiểu khả năng tiếp cận hoặc khả năng hiển thị các cơ sở nhạy cảm khi quý vị có tài sản. Nó cũng là một thách thức để ngăn một số tòa nhà và những vật dụng phụ trợ được đưa vào khu đất nếu cần cho hoạt động kinh doanh mà họ sẽ điều hành,” bà nói về các phương án giảm thiểu hạn chế liên quan đến bất động sản.
Mối lo ngại về an ninh quốc gia
Một bản ghi nhớ của Thiếu tướng Không quân Hoa Kỳ Jeremy Fox đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về những lo ngại tiềm ẩn liên quan đến an ninh quốc gia. Tài liệu đề ngày 20/04 và được cung cấp cho Thành phố Grand Forks cho biết, “một số yếu tố nhạy cảm nhất của Grand Forks tồn tại với các uplink và downlink kỹ thuật số (các kết nối từ mạng cục bộ ra ngoài và ngược lại) vốn có với các hệ thống phi cơ không người lái và sự tương tác của chúng với các khí tài trong không gian.”
Ông Fox nói thêm, “nếu đối thủ của chúng ta tiếp cận từ vị trí gần, và người của họ sẽ nhắm vào chúng ta, thì điều đó sẽ gây ra rủi ro an ninh quốc gia lớn, gây thiệt hại nghiêm trọng cho các lợi thế chiến lược của Hoa Kỳ.” Theo tờ báo địa phương Grand Forks Herald, ông Fox công tác tại Căn cứ Không quân Nellis ở Nevada.
Đáp lại, Đại tá Timothy Curry, chỉ huy tại Căn cứ Không quân Grand Forks, cho biết những lo ngại trong bản ghi nhớ của ông Fox là “các ý tưởng”. “Một số là hợp lý, một số thì ít hơn,” ông nói trong một thư điện tử do thành phố cung cấp cho căn cứ Herald hồi tháng Sáu. “Và tại thời điểm này, tôi vẫn không có bất kỳ lãnh đạo nào báo cho biết một mối đe dọa an ninh rõ ràng,” ông Curry nói thêm.
Theo bà Cinelli, định nghĩa về an ninh quốc gia đã mở rộng đáng kể trong năm hoặc sáu năm qua.
Trong khi vấn đề an ninh quốc gia trong khuôn khổ CFIUS bắt đầu với tư cách là một vấn đề quốc phòng và quân sự được chú trọng theo truyền thống, thì tình hình địa chiến lược đã thay đổi, sự gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu, và sự mất cân bằng phát sinh từ những điểm án ngữ trong các lĩnh vực công nghiệp như dược phẩm, viễn thông, khoáng sản đất hiếm, công nghệ sinh học, năng lượng, và sản xuất lương thực đều dẫn đến một cách tiếp cận dựa trên phạm vi rộng hơn đối với những gì nằm trong khuôn khổ an ninh quốc gia. Bà nói vào những năm 1990, ý tưởng cho rằng an ninh kinh tế là an ninh quốc gia đã đang quay trở lại.
Và điều đó được phản ánh qua số lượng đánh giá ngày càng tăng mà CFIUS thực hiện vào năm 2021, theo báo cáo thường niên mới nhất được công bố hồi tháng Tám. Vào năm 2021, CFIUS đã đánh giá số lượng kỷ lục 436 hồ sơ. Các nhà đầu tư Trung Quốc đã chiếm số lượng hồ sơ CFIUS lớn nhất, mặc dù con số này thấp hơn mức cao lịch sử từ năm 2016 đến năm 2018.
Lựa chọn của công dân
Mặc dù người dân địa phương ở Grand Forks đã không thành công với chiến dịch kiến nghị của họ, nhưng sự tiếp cận của họ đã phần nào thúc đẩy các quan chức dân cử lên tiếng thay cho họ.
Hôm 14/07, ba Thượng nghị sĩ là ông Kevin Cramer (Cộng Hòa-North Dakota), ông Marco Rubio (Cộng Hòa-Florida) và ông John Hoeven (Cộng Hòa-North Dakota) đã gửi một lá thư cho Bộ trưởng Ngân khố Janet Yellen và Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Lloyd Austin, đề nghị CFIUS mở một cuộc thẩm định về các mối lo ngại liên quan đến an ninh quốc gia.
Tuy nhiên, theo bà Cinelli, người đã làm việc về các vấn đề của CFIUS từ năm 1988, ý kiên dư luận không ảnh hưởng đến các quyết định của ủy ban này. CFIUS xem quá trình đánh giá của mình như một phân tích dựa trên rủi ro pháp lý về việc liệu một giao dịch cụ thể có ảnh hưởng đến các mối lo ngại về an ninh quốc gia của Hoa Kỳ hay không. Và trong khi quá trình này được tiến hành một cách khách quan, CFIUS vẫn nhận thức sâu sắc về mối quan tâm của Quốc hội đối với các giao dịch cụ thể, vì Quốc hội có cả thẩm quyền ngân sách lẫn thẩm quyền pháp lý để tác động đến quyền tài phán cũng như các nguồn lực của ủy ban này.
“Nếu Quốc hội xác định các lĩnh vực gây lo ngại, vẫn chưa được giải quyết, có thể dẫn đến sự không hài lòng của Quốc hội, có thể gây nguy hiểm cho cả hai,” bà Cinelli nói, đề cập đến ngân sách và quyền tài phán của CFIUS.
Bà nói thêm, “Họ [CFIUS] sẽ lắng nghe và xem xét những gì đang được truyền đạt. Và sau đó phần lớn là họ sẽ tiến hành theo đúng quy trình của họ.”
Bà Julie Lewey, cựu giám đốc điều hành của Devil River Conservancy, một nhóm vận động bảo vệ môi trường có trụ sở tại Austin, Texas, là lực lượng chính đứng sau các chiến dịch cấp cơ sở nhằm ngăn chặn trang trại phong điện do Trung Quốc hậu thuẫn ở Texas. Bà lập luận rằng việc xây dựng trang trại phong điện sẽ ảnh hưởng lớn đến các dòng nước ngầm, nơi mà sông Devil phụ thuộc vào.
Sau khi CFIUS chấp thuận dự án trang trại phong điện, bà Lewey đã làm việc vận động để thông qua Đạo luật Bảo vệ Cơ sở hạ tầng Tiểu bang Ngôi sao Cô độc (LIPA) sẽ cấm các doanh nghiệp và chính quyền Texas kinh doanh với các tổ chức ngoại quốc từ Trung Quốc, Nga, Bắc Hàn, và Iran nếu những giao dịch này sẽ cung cấp cho các doanh nghiệp ngoại quốc quyền truy cập từ xa hoặc kiểm soát cơ sở hạ tầng quan trọng. Dự luật đã được thông qua và luật có hiệu lực từ tháng 06/2021.
Thượng nghị sĩ tiểu bang Texas Donna Campbell, tác giả của LIPA, nói rằng dự luật này là một phản hồi trực tiếp đối với trang trại phong điện do Trung Quốc hậu thuẫn.
Theo một báo cáo tháng 08/2021 của Forbes, GH America Energy LLC, công ty thuộc sở hữu của Trung Quốc đã mua lại đất cho Trang trại Phong điện Blue Hills, đang tìm cách cho các công ty khác thuê mảnh đất này để xây dựng một trang trại phong điện. The Epoch Times đã liên lạc với GH America Energy để tìm kiếm thông tin cập nhật về dự án đó.
Bà Lewey cho biết sự kiên trì và một cộng đồng gắn kết là chìa khóa thành công trong việc ngăn chặn dự án trang trại phong điện của Trung Quốc. Dựa trên kinh nghiệm của mình, bà nghĩ CFIUS sẽ chấp thuận thương vụ Phụ Phong. Và sau đó, các lựa chọn cho công dân của Grand Forks sẽ là phản đối các thành phần kỹ thuật của thỏa thuận này như chất lượng không khí, hoặc làm việc với các cơ quan lập pháp của tiểu bang để ngăn chặn các thỏa thuận như vậy.
“Nếu có điều gì tôi học được từ quá trình này, thì đó là người Trung Quốc đang chơi một trò chơi dài hơi,” bà Lewey nói với The Epoch Times.
An Nhiên biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
