Giá dầu cao hơn được kỳ vọng sẽ hồi sinh áp lực lạm phát, nhưng liệu suy thoái kinh tế có thể có tác động ngược lại?
Kể từ khi Saudi Arabia và các nhà sản xuất dầu thô của OPEC+ tuyên bố cắt giảm sản lượng thêm khoảng 1.16 triệu thùng mỗi ngày (bpd), ngày càng có nhiều lo ngại rằng những nỗ lực này sẽ ảnh hưởng đến người tiêu dùng Hoa Kỳ thông qua việc làm tăng thêm áp lực lạm phát, đặc biệt là ở trạm xăng.
Giá dầu của Hoa Kỳ đã có xu hướng giảm kể từ khi đạt mức cao nhất là 130 USD một thùng vào mùa xuân năm ngoái (2022), giảm xuống mức thấp nhất là 67 USD vào tháng trước.
“Bước sang năm 2023, có rất nhiều điều không chắc chắn, chẳng hạn như nhu cầu giảm trong bối cảnh lo ngại về suy thoái, nguồn cung trên toàn thế giới cao hơn, và tốc độ mở cửa trở lại của nền kinh tế Trung Quốc chậm hơn dự kiến,” ông Simon Wong, một nhà phân tích thị trường tại Gabelli Research, cho biết. “Việc cắt giảm tự nguyện do Saudi Arabia dẫn đầu đã giúp ‘ổn định giá dầu.’”
Các điều kiện trên thị trường năng lượng toàn cầu đã thay đổi, từ việc các nước OPEC cắt giảm sản lượng sang việc Trung Quốc nhập cảng một lượng lớn dầu thô trong bối cảnh nền kinh tế mở cửa trở lại. Những diễn biến gần đây đã thúc đẩy khiến giá dầu thô trên Sở Giao dịch Hàng hóa New York và Sở Giao dịch Tương lai ICE của London tăng.
Hợp đồng tương lai dầu thô ngọt nhẹ West Texas Intermediate (WTI) và dầu Brent đã tăng khoảng 20% trong tháng qua, đưa giá lần lượt lên trên 82 USD và 86 USD/thùng.
Ông James Hill, Giám đốc điều hành của MCF Energy, nói với The Epoch Times: “Giá năng lượng sẽ tăng lên.”
“Đây là một sự cắt giảm lớn và có ý nghĩa quan trọng với việc Trung Quốc thoát khỏi tình trạng phong tỏa do COVID và trở thành đối thủ cạnh tranh về nguồn cung cấp năng lượng hiện tại.”
Nhiều nhà kinh tế và nhà phân tích thị trường đã sửa đổi dự đoán giá năm 2023 và 2024 của họ sau khi có thông báo cắt giảm tự nguyện. Ví dụ, Rystad Energy tin rằng giá có thể lên tới 100 USD trong nửa cuối năm nay.
“Có một quan điểm được chấp nhận rộng rãi rằng thị trường dầu mỏ đang thắt chặt hơn, phản ánh sự gia tăng được kỳ vọng về lưu lượng hàng không và nhu cầu của Trung Quốc trong quý hai và ba,” Giám đốc điều hành Rystad Jarand Rystad viết trong một ghi chú. “Ngoài ra, bất chấp việc thắt chặt chính sách tiền tệ ở các nền kinh tế phát triển, nguồn cung tiền dư thừa kéo dài sẽ tiếp tục hậu thuẫn cho sức mua của người tiêu dùng dầu mỏ.”
Goldman Sachs đã nâng dự báo giá dầu Brent, loại dầu được sử dụng làm giá chuẩn cho dầu thô quốc tế, tăng thêm 5 USD lên 95 USD một thùng trong năm nay và 3 USD lên 100 USD vào năm tới. Capital Economics đã nâng các dự báo vào cuối năm 2023 và cuối năm 2024 lên lần lượt là 90 USD và 80 USD.
Cơ quan Thông tin Năng lượng Hoa Kỳ (EIA) cũng tăng dự báo giá dầu Brent giao ngay trung bình lên 85.01 USD vào năm 2023 và 81.21 USD vào năm 2024.
EIA viết trong Báo cáo Triển vọng Năng lượng Ngắn hạn (STEO) tháng Tư: “Dự báo giá cao hơn phản ánh dự báo sản lượng toàn cầu thấp hơn vào năm 2023 và triển vọng tiêu thụ dầu toàn cầu tương đối không thay đổi.”
Theo ông Hill, các nhà quan sát trong ngành thừa nhận rằng Tòa Bạch Ốc sẽ không thể hạ giá năng lượng, ngay cả khi chính phủ đương nhiệm tiếp tục rút các kho dự trữ khẩn cấp.
Ông nói: “Giá năng lượng sẽ tiếp tục tăng, và với việc kho Dự trữ Dầu mỏ Chiến lược (SPR) bị rút xuống mức thấp nhất trong nhiều thập niên, thì khả năng giảm giá của chính phủ bằng cách rút kho dự trữ này sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.”
SPR giảm tuần thứ hai liên tiếp, lần đầu tiên trượt xuống dưới 370 triệu thùng kể từ tháng 11/1983. Kể từ tháng 01/2021, kho dự trữ khẩn cấp của quốc gia này đã giảm hơn 42% xuống còn 369.575 triệu thùng.
Theo ông James Mick, giám đốc điều hành và nhà quản lý danh mục đầu tư cao cấp của Tortoise, cuối cùng thì thị trường năng lượng toàn cầu đã có sự thay đổi.
Trước đại dịch COVID-19, ngành công nghiệp khai thác dầu đá phiến của Hoa Kỳ đã kiểm soát giá dầu. Ngày nay, thì OPEC đã trở lại kiểm soát.
Ông Mick nói: “OPEC muốn và cần một mức giá cao hơn, và họ đã quay trở lại ghế lái để đạt được mong muốn của mình.”
Năm nay (2023), sản lượng dầu nội địa của Hoa Kỳ không đổi, dao động trong khoảng từ 12.2 triệu đến 12.3 triệu thùng/ngày. Sản lượng đó ít hơn mức cao 13.1 triệu thùng/ngày vào thời kỳ trước đại dịch.
Suy thoái kinh tế có thể ngăn chặn giá lên cao hơn?
Vậy thì, liệu một cuộc suy thoái có thể ngăn chặn hình thành áp lực tăng giá? Đây là rủi ro giá giảm cho các thị trường năng lượng quốc tế.
EIA nêu trong báo cáo triển vọng của mình: “Mặc dù chúng tôi dự báo giá cao hơn, nhưng các vấn đề gần đây trong lĩnh vực ngân hàng làm tăng khả năng tăng trưởng kinh tế và nhu cầu dầu sẽ thấp hơn dự báo của chúng tôi, điều có khả năng dẫn đến giá dầu thấp hơn.”
Biên bản từ cuộc họp chính sách của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang hồi tháng Ba tiết lộ rằng các nhà kinh tế của Cục Dự trữ Liên bang dự đoán một cuộc suy thoái vào cuối năm nay, xuất phát từ sự sụp đổ của các ngân hàng Silicon Valley Bank và Signature Bank.
Các nhà kinh tế của ING khẳng định rằng có rất nhiều lo ngại về nhu cầu, “và điều đó được phản ánh rõ rệt trong việc lợi nhuận của nhà máy lọc dầu suy giảm, chủ yếu là do sự yếu kém của các sản phẩm chưng cất cấp trung.”
OPEC đồng thuận, trích dẫn những lo ngại xung quanh kết quả hoạt động yếu kém của nền kinh tế toàn cầu và hàng tồn kho ngày càng tăng trong một báo cáo ngày 13/04. Tổ chức này lưu ý rằng nếu nền kinh tế chậm lại, thì tốc độ tăng trưởng chậm chạp có thể ảnh hưởng đến nhu cầu dầu theo mùa vốn dĩ thường cao.
OPEC tuyên bố, “Cần lưu ý rằng những thách thức tiềm ẩn đối với sự phát triển kinh tế toàn cầu gồm có lạm phát cao, thắt chặt tiền tệ, sự ổn định của thị trường tài chính, và các mức nợ công, doanh nghiệp, và tư nhân cao.”
Ông Wong đồng tình rằng vẫn còn nhiều điều không chắc chắn liên quan đến nhu cầu, vì vậy ông “sẽ không ngạc nhiên nếu OPEC cắt giảm sản lượng một lần nữa vào cuối năm nay để giữ giá.”
Theo ông Phil Flynn, nhà phân tích thị trường cao cấp của The PRICE Futures Group, thì việc khan hiếm nguồn cung trên toàn thế giới có thể khiến thị trường năng lượng toàn cầu nhạy cảm với những xáo trộn nguồn cung tiềm tàng.
Ông viết trong một ghi chú: “Chúng tôi dự đoán rằng chúng ta sẽ chứng kiến tình trạng thiếu hụt nguồn cung vào cuối năm nay. Chúng ta đã chứng kiến tồn kho dầu toàn cầu bắt đầu giảm rồi.”
OPEC giữ nguyên dự báo của mình trong báo cáo hàng tháng mới nhất, dự đoán rằng nhu cầu dầu thô quốc tế sẽ tăng 2.3%, tương đương với 2.32 triệu thùng trong năm nay.
Tại Hoa Kỳ, tiêu thụ xăng có xu hướng tăng kể từ đầu năm.
Trong tuần kết thúc hôm 07/04, sản phẩm xăng thành phẩm được cung cấp cho động cơ đạt tổng cộng 8.936 triệu thùng, tăng khoảng 18% so với tuần đầu tiên của năm. Nhưng con số này đã giảm so với mức cao nhất từ đầu năm đến nay, với 9.295 triệu thùng xảy ra vào tuần lễ từ 03-09/04.
Dữ liệu của EIA cho thấy nguồn cung xăng trong nước đã giảm trong tám tuần liên tiếp, giảm gần 20 triệu thùng.
Giá xăng đã gây chú ý và đã tăng cao hơn trong năm nay. Theo Hiệp hội Xe hơi Mỹ (AAA), mức trung bình toàn quốc cho một gallon xăng đã tăng hơn 13% kể từ đầu năm, đạt mức cao nhất là 3.64 USD hôm 13/04.
Người ta ước tính rằng giá dầu thô chiếm một nửa giá tại trạm xăng.
Ông Andrew Gross, phát ngôn viên của AAA cho biết trong một báo cáo: “Thị trường dầu mỏ đã có một vài ngày để hấp thụ tin tức của OPEC và suy đoán về lý do. Điều này đã dẫn đến việc giá dầu ổn định vào thời điểm hiện tại, nhưng giá dầu chiếm hơn 50% số tiền chúng ta phải trả tại trạm xăng, vì vậy các tài xế có thể sẽ không có thời gian để kịp thở phào nhẹ nhõm với giá tại trạm xăng.”
Nhưng giá xăng có thể tăng bao nhiêu trong những tháng tới?
Theo Triển vọng Năng lượng của Kiplinger, mức giá trung bình toàn quốc có thể tăng lên ít nhất 3.75 USD vào mùa xuân này và “đe dọa đạt đến mức 4 USD nếu giá dầu tiếp tục tăng.”
Các gia đình cũng kỳ vọng giá xăng sẽ cao hơn trong năm tới. Khảo sát về Kỳ vọng Người tiêu dùng của Ngân hàng Dự trữ Liên bang New York hồi tháng Ba cho thấy dự đoán giá xăng trong một năm tới sẽ tăng 4.6%.
Nhìn chung, giá dầu tăng có thể khơi lại mối đe dọa lạm phát. Các mô hình của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cho thấy lạm phát tăng 0.3% khi giá dầu tăng 10%.
Báo cáo Chỉ số Giá Tiêu dùng tiếp theo vào tháng Tư có thể cho thấy xu hướng giá năng lượng đảo ngược lại hay không?
Nhật Thăng biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
