Hoa Kỳ: CPI bất ngờ tăng vọt, thử thách cuộc chiến chống lạm phát của Fed
Các thành phần nhà ở và bảo hiểm xe cơ giới trong chỉ số CPI chứng kiến sự nhảy bật trở lại.
Tỷ lệ lạm phát hàng năm của Hoa Kỳ đã tăng cao hơn mức các nhà kinh tế dự đoán, tăng lên 3.4% trong tháng Mười Hai và là do “những nguyên nhân thông thường” thúc đẩy. Mặc dù Chỉ số Giá Tiêu dùng (CPI) đã chậm lại đáng kể sau khi đạt mức 9% vào tháng 06/2022, tình trạng lạm phát ngoan cố và dai dẳng có thể là thách thức đánh bại nền kinh tế.
Tháng trước (12/2023), CPI Giá Cứng nhắc — có nghĩa là sự thay đổi giá hàng hóa diễn ra chậm và ít thường xuyên hơn, như chi phí về xe hơi, nhà ở, và chi phí y tế — đã kẹt ở mức 4.6%. Con số này đã giảm từ mức 6.6% hồi tháng 01/2023, nhưng vẫn ở mức cao nhất trong hơn ba thập niên.
Kể từ năm 2021, lạm phát tích lũy đã tăng vọt khoảng 18%.
Dữ liệu từ Cục Thống kê Lao động (BLS) cho thấy đã có tiến bộ trong cuộc chiến chống lạm phát, với nhiều thành phần CPI chuyển sang trạng thái giảm phát và giảm lạm phát. Tuy nhiên, các mặt hàng khác đang trong tình trạng bị kẹt ở mức cao hoặc đã chứng kiến mức tăng mới. Ngoài ra, lạm phát dịch vụ vẫn tiếp tục ở mức cao, có xu hướng ở mức trên 5% trong bảy tháng liên tiếp.
Trong thời kỳ đại dịch, lạm phát hàng hóa đã tăng vọt khi hàng triệu người phải ở nhà và nhiều cơ sở kinh doanh phải đóng cửa. Sau khi các hạn chế thời COVID được nới lỏng, người tiêu dùng bắt đầu quay lại với việc du lịch, ghé thăm các trung tâm giải trí, và thực hiện các chuyến đi đến rạp chiếu phim cũng như các địa điểm tổ chức hòa nhạc.
Theo biên bản cuộc họp hoạch định chính sách của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang hồi tháng Mười Hai, Hệ thống Dự trữ Liên bang đã rất chú ý đến lĩnh vực dịch vụ, cảnh báo cuộc chiến chống lạm phát đang tiến triển rất ít về phương diện này.
Biên bản nêu rõ: “Họ nhận thấy có sự cải thiện không đồng đều giữa các thành phần, với giá năng lượng và hàng hóa cốt lõi đã giảm hoặc ít thay đổi gần đây, nhưng giá dịch vụ cốt lõi vẫn tăng với tốc độ cao.”
Nơi ở và bảo hiểm xe hơi
“CPI quả thực đã cho ra kết quả cao hơn mức dự kiến của quý vị về lạm phát chung, nhưng hãy đừng bỏ qua những nguyên nhân thông thường,” ông Greg McBride, nhà phân tích tài chính trưởng tại Bankrate, nói với The Epoch Times. “Nơi ở và xe cơ giới thực sự đều đã tiếp tục có mức tăng cao quá mức.”
Bảo hiểm xe cơ giới đã tăng 1.5% hàng tháng trong tháng Mười Hai và tăng hơn 20% so với cùng thời kỳ một năm trước đây. Đây là tốc độ nhanh nhất kể từ tháng 12/1976, do chi phí lao động ngày càng tăng, giá phụ tùng xe hơi đắt hơn cho những chiếc xe bị hư hỏng, và giá xe cao hơn.
Chỉ số nơi ở cao hơn tỷ lệ 6% hàng năm và đã tăng 0.5% so với tháng trước trong tháng Mười Hai.
Các nhà kinh tế và nhà phân tích thị trường dự kiến rằng tính đến thời điểm hiện tại thành phần này của CPI nên đã phải giảm do chi phí nơi ở luôn có độ trễ.
Ông McBride nói: “Có một độ trễ, nhưng khi quý vị nhìn vào bối cảnh, thì thực sự rất khó để xác định chính xác khi nào thì thành phần nơi ở mới góp phần vào sự suy giảm trong chỉ số lạm phát vì phần đó còn phụ thuộc vào giá thuê nhà.”
Ông McBride và những người khác lập luận rằng nơi ở có thể là yếu tố cuối cùng làm giảm lạm phát. Thành phần này chiếm hơn ⅓ chỉ số CPI.
Tin tốt là các mức giá chào thuê hàng năm đã giảm nhanh hơn trong tháng Mười Một, giảm hơn 2% so với cùng thời kỳ năm trước, theo ông Jon Leckie của Rent Research. Dữ liệu cho thấy, tốc độ tăng trưởng giá giảm đã được kích hoạt nhờ nhu cầu dưới mức trung bình, lượng nhà ở có sẵn ngày càng tăng, và sự quay trở lại xu hướng giá theo mùa.
Thách thức đối với nhiều người thuê nhà là mức giá thuê trước đại dịch rất khó nắm bắt.
“Xét theo xu hướng lâu dài, giá thuê nhà vẫn đang tăng cao. Kể từ tháng 11/2019, nhiều tháng trước đại dịch, giá đã tăng hơn 22%, khiến hóa đơn thuê nhà hàng tháng tăng thêm 355 USD,” ông Leckie cho biết trong báo cáo gần đây.
Các nhà kinh tế của Deutsche Bank cho là khó có thể đạt được kỳ vọng rằng “lạm phát đang trên con đường bền vững trở lại mục tiêu của Fed” cho đến khi có nhiều tiến bộ hơn về lạm phát giá thuê nhà.
Giảm lạm phát là một quá trình chậm
Lạm phát căn bản, loại trừ các thành phần năng lượng và thực phẩm dễ biến động, đã giảm xuống 3.9% trong tháng Mười Hai, cao hơn một chút so với mức ước tính đồng thuận 3.8%.
Lạm phát dịch vụ cốt lõi ngoài nhà ở, còn được gọi là lạm phát siêu cốt lõi, đã không thay đổi ở mức 3.9% so với cùng thời kỳ năm ngoái. Trên cơ sở hàng tháng, thì tỷ lệ này không đổi ở mức 0.4%, “gợi ý rằng dữ liệu (về giá cả) có một chút cứng nhắc,” theo bà Seema Shah, chiến lược gia trưởng toàn cầu tại Principal Asset Management.
Bà Shah nói trong một ghi chú: “Tiến trình lạm phát đã chậm lại trong những tháng gần đây, củng cố quan điểm rằng việc hướng tới mục tiêu 2% sẽ là một con đường đầy gian khổ chông gai, và do đó, chính sách xoay trục của Fed có thể sẽ đến muộn hơn một chút so với thời điểm mà thị trường đang dự đoán hiện nay.”
“Đây không phải là những số liệu tồi, nhưng những con số này cho thấy tiến trình giảm phát vẫn còn chậm và khó có thể giảm đều xuống mức 2%.”
Các nhà kinh tế của Deutsche Bank cho biết, mặc dù có thể có một số rào cản trên con đường đạt được mục tiêu 2% của Fed, nhưng dữ liệu mới nhất ủng hộ câu chuyện của ngân hàng trung ương xung quanh lạm phát.
Họ viết trong một ghi chú: “Lạm phát hàng hóa dường như đã được ‘giải quyết’ hầu hết, và việc thị trường lao động trở nên cân bằng hơn sẽ trấn an Fed rằng các dịch vụ cốt lõi ngoài nhà ở có thể sẽ hạ nhiệt.”
Cuối cùng, ông McBride cho rằng cách hành xử thận trọng là nhìn xa hơn những nhiễu loạn trong dữ liệu để thấy rằng áp lực lạm phát đang giảm bớt.
“Chúng tôi tiếp tục nhận thấy có xu hướng tăng giá nhẹ này,” ông nói. “Chúng tôi vẫn thấy nhiều điều tích cực; điều đó cho thấy chỉ báo đang đi đúng hướng.”
Theo mô hình Inflation Nowcasting của Ngân hàng Dự trữ Liên bang Cleveland, chỉ số CPI và CPI căn bản dự kiến sẽ giảm lần lượt xuống còn 3% và 3.8%.
Tất nhiên, nền kinh tế toàn cầu vẫn dễ bị tổn thương trước các mối đe dọa lạm phát, đặc biệt là trên phương diện địa chính trị. Căng thẳng ở Trung Đông đã lên đến đỉnh điểm trong bối cảnh hỗn loạn ở Hồng Hải khiến chi phí vận chuyển và năng lượng tăng cao, có thể khiến lạm phát tạm thời khôi phục trên toàn thế giới.
“Lạm phát sẽ được chứng kiến trên toàn thế giới đối với những sản phẩm đang được vận chuyển,” nhà kinh tế năng lượng Anas Alhajji cho biết trong một phiên họp trên trình Spaces của X. “Đây là một vấn đề lớn, rất lớn.”
Nhật Thăng biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
