Khám phá tâm hồn âm nhạc của nước Áo
Bạn rất có thể được nghe một nhạc công diễn tấu ngay tại nhà của họ, nếu không muốn mua vé đến xem Dàn nhạc giao hưởng Vienna Philharmonic biểu diễn.
Những người yêu âm nhạc luôn tìm thấy những thú vui đặc biệt ở Áo. Trong khách sạn yêu thích của mình ở thành phố Salzburg, tôi nằm trên chiếc giường cách nơi an nghỉ của phụ thân nhà soạn nhạc Mozart chỉ một trăm mét. Ông an nghỉ trong nghĩa trang của Nhà thờ St. Sebastian, ngay bên ngoài cửa sổ phòng tôi. Khi ở trong thị trấn, tôi thích nghỉ ngơi ở những nơi mà vẫn nghe được tiếng chuông của nhà thờ này. Tiếng chuông ở Salzburg vang lên rộn rã niềm vui. Nhà thờ sẽ không thể làm vậy nếu người dân ở đây không ủng hộ điều đó.
Theo lịch trình một ngày Chủ Nhật ở Salzburg, tôi được trải nghiệm một Thánh lễ tràn đầy âm nhạc trong nhà thờ chính tòa nơi đây — Nhà thờ mang phong cách Baroque lớn đầu tiên ở phía bắc dãy Alps. Và hơn thế, đây không chỉ là âm nhạc nhà thờ. Thánh lễ buổi sáng thường có ca đoàn và dàn nhạc. Họ sắp xếp gác đàn, biến bức tường phía sau nhà thờ thành bức tường âm thanh. Trong chuyến tham quan mới đây của mình, tôi đã kiếm được một chỗ ngồi đủ cao ở bên cạnh để thưởng thức góc nhìn toàn cảnh về hoạt động âm nhạc này. Xa xa phía dưới tôi, hàng ngàn người đang hướng về lễ đài. Tôi ngồi đối diện với gác đàn, nơi nhà soạn nhạc Mozart từng chơi đại phong cầm ở đây vào các ngày Chủ nhật trong hai năm. Tôi tưởng tượng thiên tài Mozart bên phím đàn đó, bao quanh ông là những họa tiết cuộn phong cách Baroque, những bức bích họa kiểu Ý, và những vị thần cupid đang nhảy múa. Chiếc đũa chỉ huy của vị nhạc trưởng vung lên mạnh mẽ trong Thánh lễ đã tạo nên một bức tranh hoàn chỉnh cho ngày hôm đó. Hơn 200 năm sau khi qua đời, thiên tài âm nhạc Mozart vẫn đang tiếp sức cho việc thờ phượng.
Thành phố Salzburg là điểm đến đẳng cấp thế giới cho những buổi biểu diễn âm nhạc trực tiếp. Vào mỗi dịp hè, thành phố này sẽ tổ chức Lễ hội Salzburg nổi tiếng, nhưng cũng có những lễ hội nhỏ hơn, ít tốn kém hơn vào những thời điểm khác. Suốt cả năm, bạn có thể thưởng thức các buổi hòa nhạc thú vị được tổ chức tại các địa điểm lịch sử khắp thị trấn, dù mang đậm tính du lịch — hoặc một Thánh lễ âm nhạc vào sáng Chủ nhật. Tôi chưa bao giờ trù tính trước, và tôi luôn thưởng thức những buổi hòa nhạc tuyệt vời mỗi lần ghé thăm nơi đây.
Nếu bạn không thể chi trả cho những buổi biểu diễn đẳng cấp, thì hãy lắng nghe các nhạc công đang luyện tập gần những ô cửa sổ đang mở.
Khi tôi dạo bước đi ăn trưa sau Thánh lễ, một người phụ nữ đạp xe ngang qua tôi, khéo léo kéo theo một toa xe nhỏ bên dưới những tòa tháp. Trên đó là một chiếc bao da màu đen cao, hình tam giác. Tôi nói, “Chà, chỉ có ở Salzburg … một chiếc xe đạp kéo theo cây đàn hạc.” Cô ấy nhìn tôi và đáp, “Một cây hạc cầm Celtic.” Vài phút sau, ở chỗ máy rút tiền tự động, tôi gặp một phụ nữ trong dàn hợp xướng Sweet Adelines. Cô chia sẻ, “Chúng tôi đã đi suốt chặng đường từ tiểu bang Virginia (Hoa Kỳ) để tới hát ở Salzburg … ở đây mọi người đều yêu mến chúng tôi.”
Nước Áo dường như tràn ngập các ban nhạc và các nhóm hợp xướng ghé thăm. Họ lũ lượt đến với hy vọng đơn giản là, chơi nhạc ở những nơi mà rất nhiều nghệ sĩ [vĩ đại] đã tạo nên âm nhạc tuyệt đẹp qua nhiều thế hệ. Có được bất cứ kiểu khán giả nào cũng đều là phần thưởng.
Ngay cả ở những thị trấn nhỏ bé của Áo, bạn cũng cảm nhận được niềm đam mê đặc biệt đối với âm nhạc. Về sau, trong cùng chuyến đi đó, tôi đã nán lại một nhà thờ làng khiêm tốn và cảm thấy thiếu sức sống. Đột nhiên, hàng chục khách du lịch tản mát xung quanh tôi bật lên một bài Thánh ca Slavic giàu âm điệu — tiếp thêm sức sống cho nhà thờ này. Họ là một nhóm nhạc dân gian đến từ Slovakia, họ giải thích rằng “không thể vào nhà thờ mà không ca hát.”
Mặc dù người dân thành phố Salzburg không muốn thừa nhận, nhưng suốt nhiều thế kỷ, thành phố Vienna đã và vẫn là thủ phủ âm nhạc của thế giới. Tôi còn suýt cãi nhau với người hướng dẫn viên Salzburg yêu quý, vì tôi muốn viết trong cuốn sách hướng dẫn của mình rằng, “ở tuổi 25, nhà soạn nhạc Mozart đã sẵn sàng cho thời khắc quan trọng nhất và chuyển từ Salzburg để đến Vienna.” Nhưng nữ hướng dẫn viên lại khăng khăng rằng, nhiều nhất thì, đó chỉ là một hướng đi ngang của vị nhạc sĩ triển vọng khi đó.
Tất nhiên, thủ đô Vienna có nhạc kịch opera, Dàn nhạc giao hưởng Philharmonic Orchestra đồ sộ, và Dàn hợp xướng nam được nhiều người mến mộ. Nhưng tất cả các chương trình này thường không được nghe thấy ở bất kỳ đâu trong tháng Bảy và tháng Tám. Những nghệ sĩ này cũng đi nghỉ dưỡng hoặc đang rong ruổi trên đường, giống như rất nhiều du khách muốn tham dự buổi biểu diễn [âm nhạc]. Khi họ ở trong thị trấn và biểu diễn, có thể sẽ rất khó để mua được vé. Nhưng ở Vienna, luôn có rất nhiều cách để thưởng thức âm nhạc tuyệt vời … với bất kỳ ngân sách nào.
Có lẽ, trải nghiệm âm nhạc sống động nhất ở Vienna là hoàn toàn miễn phí. Lúc trời chạng vạng tối (hằng đêm trong suốt cả mùa hè), công viên trước Tòa thị chính sẽ chật kín hàng ngàn người đến thưởng thức bữa tiệc ẩm thực với các quầy hàng đầy màu sắc, gồm cả quầy hàng của một số nhà hàng nổi tiếng nhất ở Vienna — và những hoạt động giải trí cao cấp mở cửa cho tất cả mọi người.
Vào ban ngày, màn hình TV rộng hơn 18 mét đối diện mặt tiền mang phong cách tân Gothic của Tòa thị chính sẽ trống trơn, nhưng khi mặt trời lặn, mọi người bắt đầu ngồi xuống những băng ghế dài thoải mái. Sau đó, bóng tối buông xuống, và những buổi biểu diễn đã ghi hình trước đó sẽ được chiếu trên màn hình này — mỗi đêm, các chương trình có thể là buổi hòa nhạc của Dàn nhạc giao hưởng Vienna Philharmonic, các tiết mục của Nhà hát Vienna State Opera, các vở ba lê, nhảy hiện đại, âm nhạc dân gian cổ điển, nhạc R&B, hay thậm chí là nhạc punk hoang dã, mặc dù âm nhạc cổ điển vẫn chiếm ưu thế.
Trong hơn 30 năm, thành phố này đã chi trả cho hơn 60 chương trình khác nhau vào mỗi mùa hè. Vì sao vậy? Câu trả lời là để quảng bá văn hóa. Các quan chức biết rằng những buổi Liên hoan phim ở Tòa thị chính chủ yếu là “nơi tìm kiếm bạn tình,” nơi giới trẻ đến để gặp gỡ nhau. Nhưng họ tin rằng nhiều người trong số này sẽ dần đánh giá cao nền âm nhạc cổ điển cũng như tình yêu của nước Áo dành cho văn hóa đẳng cấp này.
Ở Áo, âm nhạc cổ điển dường như đã vượt qua những cơn bão của sự canh tân một cách dễ dàng. Và, sẽ không thể như vậy nếu những người dân nơi đây không ủng hộ điều đó.
Lê Đào biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
