Nghiên cứu của Microsoft: Mô hình AI mới nhất cho thấy dấu hiệu của trí thông minh ‘ngang với con người’
Trí tuệ nhân tạo tổng hợp có thể nhận thức được phản ứng từ các khái niệm, kinh nghiệm và hướng dẫn, cho thấy các khả năng ngang với con người
Theo một bài báo nghiên cứu của Microsoft Research, hệ thống trí tuệ nhân tạo GPT-4 của OpenAI đã cho thấy “những đốm sáng của trí tuệ nhân tạo tổng hợp (artificial general intelligence, AGI)” khi thể hiện các khả năng trong nhiều lĩnh vực kiến thức với một hiệu quả gần như “ngang với con người.”
Một AGI sẽ có thể nhận thức về thế giới này như con người và sở hữu một khả năng tương tự để học hỏi cách thực hiện các nhiệm vụ khác nhau. Theo bài báo ngày 22/03 (pdf), phiên bản đầu tiên của GPT-4 được các nhà nghiên cứu của Microsoft thử nghiệm cho thấy “trí thông minh tổng quát hơn so với các mẫu AI trước đó.” “Ngoài khả năng thông thạo ngôn ngữ, GPT-4 còn có thể giải quyết các nhiệm vụ khó và mới lạ như toán học, viết code, tầm nhìn, y học, luật, tâm lý học, v.v. mà không cần bất kỳ chỉ dẫn đặc biệt nào. Ngoài ra, trong tất cả các nhiệm vụ này, hiệu quả của GPT-4 gần như ngang bằng với hiệu quả của con người một cách đáng chú ý và thường vượt xa các mô hình trước đó như ChatGPT.”
“Với độ sâu rộng của các khả năng mà GPT-4 sở hữu, chúng tôi tin rằng GPT-4 có thể được nhìn nhận một cách vừa phải như một phiên bản ban đầu (nhưng vẫn chưa hoàn thiện) của hệ thống trí tuệ nhân tạo tổng hợp (AGI).”
GPT-4 được phát hiện là có thể viết code ở một “cấp độ rất cao” cả về viết code theo hướng dẫn cũng như hiểu được code hiện có. Mặc dù AI “chưa hoàn hảo trong việc viết code” vì nó tạo ra code không hợp lệ về mặt ngữ nghĩa hoặc cú pháp, nhưng GPT-4 có thể cải thiện code bằng cách phản ứng lại với nhận xét của con người.
Về toán học, GPT-4 có thể diễn đạt các khái niệm toán học và giải các bài toán liên quan. AI có thể áp dụng lý luận định lượng khi gặp các vấn đề đòi hỏi tư duy toán học và xây dựng mô hình. Tuy nhiên, nghiên cứu này thừa nhận rằng, GPT-4 vẫn “còn cách khá xa trình độ chuyên gia” vì nó không có khả năng thực hiện nghiên cứu toán học.
Một khía cạnh then chốt của trí thông minh là tính tương tác, về cơ bản là khả năng mà một thực thể thông minh giao tiếp và phản ứng với nhận xét từ các thực thể, môi trường, và công cụ khác. “Khả năng tương tác đòi hỏi một tác nhân phải hiểu những ý tưởng phức tạp, học hỏi nhanh chóng, và rút kinh nghiệm, và do đó khả năng này gắn chặt với định nghĩa của chúng ta về trí thông minh.”
GPT-4 đã có thể sử dụng các công cụ, chẳng hạn như các API hoặc các công cụ tìm kiếm, để khắc phục một số hạn chế của chính mình. Nó sử dụng các công cụ với “hướng dẫn tối thiểu” và tạo ra kết quả “một cách phù hợp.” Trong một kết quả tìm kiếm chứa thông tin có khả năng mâu thuẫn, AI vẫn có thể suy luận ra câu trả lời đúng.
Nghiên cứu này cho biết, “GPT-4 có khả năng tự xác định và sử dụng các công cụ bên ngoài để cải thiện hiệu suất của nó. Nó có thể suy luận rằng nó cần công cụ nào, phân tích cú pháp đầu ra của các công cụ này một cách hiệu quả và phản ứng một cách thích hợp (nghĩa là tương tác với chúng một cách thích hợp), nó làm tất cả những điều này mà không cần bất kỳ sự đào tạo chuyên môn hay tinh chỉnh nào.”
Các khả năng có thể kết hợp
GPT-4 đã thể hiện khả năng kết hợp các kỹ năng và các khái niệm từ một số lĩnh vực kiến thức một cách suôn sẻ, thể hiện “một năng lực ấn tượng trong việc hiểu rõ các ý tưởng phức tạp.”
Ví dụ: GPT-4 có thể kết hợp nghệ thuật với lập trình bằng cách viết một đoạn code tạo ra hình ảnh ngẫu nhiên theo phong cách của họa sĩ Kandinsky. Sau đó, theo phong cách văn chương của Shakespeare, nó viết ra một bài chứng minh rằng có vô số số nguyên tố.
AI đã kết hợp kiến thức về lịch sử và vật lý bằng cách viết một lá thư ủng hộ một electron với tư cách là ứng cử viên tổng thống tiềm năng của Hoa Kỳ. Bức thư này được viết nhân danh Mahatma Gandhi gửi cho vợ ông.
GPT-4 cũng lập trình một chương trình chấp nhận tuổi, giới tính, cân nặng, chiều cao, và kết quả xét nghiệm máu của một người để cho biết liệu người đó có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường cao hơn hay không.
Nghiên cứu này cho biết: “Những ví dụ này cho thấy rằng GPT-4 không chỉ học được một số nguyên tắc và mẫu chung của các lĩnh vực và phong cách khác nhau mà còn có thể tổng hợp những thứ này theo cách sáng tạo và mới lạ.”
Khả năng luận giải tâm trí
Các nhà nghiên cứu đã tiến hành nhiều thử nghiệm để đánh giá các khả năng “Luận giải Tâm trí” (Theory of Mind) của GPT-4. Trong tâm lý học, Luận giải Tâm trí là một lĩnh vực nghiên cứu mô tả cách một thực thể gán trạng thái tinh thần cho các cá nhân và cách thực thể đó sử dụng các trạng thái đó để giải thích và dự đoán hành động của những cá nhân đó.
Trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, một AI được trang bị các đặc điểm của Luận giải Tâm trí sẽ có thể hiểu rõ hơn về những người mà nó tương tác.
Trong một thử nghiệm, GPT-4 được phát hiện có khả năng suy luận trạng thái tinh thần của nhiều nhân vật cũng như phân biệt những hiểu lầm và sai sót trong giao tiếp.
GPT-4 làm tốt hơn so với hai mô hình AI khác trong “cả các tình huống cơ bản và thực tế đòi hỏi phải suy luận về trạng thái tinh thần của người khác, và trong việc đề nghị các hành động hợp tác để đạt được các mục tiêu chung trong các hoàn cảnh xã hội.”
Nghiên cứu này cho biết, “Những phát hiện của chúng tôi cho thấy rằng GPT-4 có một mức độ luận giải tâm trí rất cao. Mặc dù ChatGPT cũng hoạt động tốt trong những thử nghiệm cơ bản, nhưng dường như GPT-4 linh hoạt hơn và có khả năng luận giải tốt hơn về nhiều nhân vật, cũng như cách các hành động khác nhau có thể tác động đến trạng thái tinh thần của họ, đặc biệt là trong các tình huống thực tế hơn,” nghiên cứu cho biết.
Bị quảng bá thổi phồng lên?
Mặc dù trình bày chi tiết những khả năng gây ấn tượng tốt của GPT-4 và tuyên bố rằng nó có thể được xem là một phiên bản đầu tiên của AGI, nhưng các nhà nghiên cứu thừa nhận trong bài báo kể trên rằng cách tiếp cận thử nghiệm GPT-4 của họ “có phần chủ quan và không chính thức, và cách tiếp cận này có thể không thỏa mãn các tiêu chuẩn khắt khe của đánh giá khoa học.”
Trong một tweet hôm 23/03, ông Michael Timothy Bennett, một nhà nghiên cứu AGI làm việc tại Đại học Quốc gia Úc (ANU), nói rằng “có một lý do khiến họ không gửi những phát hiện của mình cho một tổ chức nào đó như hội nghị AGI.”
“Các tác giả đã chỉ ra trong bài báo rằng GPT-4 không thỏa mãn điều mà tôi xem là khái niệm thuyết phục duy nhất về trí thông minh tổng hợp: Đó là khả năng khái quát hóa từ thông tin hạn chế,” ông nói. “GPT-4 không thỏa mãn điều đó hoặc bất kỳ định nghĩa nào khác về AGI mà tôi cho là có ý nghĩa.”
“Trong trường hợp này tôi đặc biệt nghi ngờ, bởi vì tuyên bố này đi kèm với các lợi ích thương mại. Quý vị có đồng ý rằng chuyện Microsoft đang sử dụng nghiên cứu chưa qua bình duyệt này để quảng bá sản phẩm của họ và khiến người ta không chú ý nhiều đến đối thủ cạnh tranh ít ra cũng hợp lý không? Rằng có lẽ bài báo đó hoàn toàn có mục đích đó phải không?”
Sự tiến bộ của con người hay cạnh tranh công nghệ?
Gần đây, nhiều chuyên gia đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về sự tiến bộ nhanh chóng của AI. Ông Geoffrey Hinton, nhà khoa học máy điện toán được mệnh danh là “Cha đỡ đầu của AI” mới đây đã rời bỏ vị trí danh giá của mình tại Google để lên tiếng phản đối công nghệ này, điều mà ông thừa nhận là không thể làm được khi còn làm việc cho Google.
Ông Hinton nói với The New York Times trong một cuộc phỏng vấn: “Thật khó để mà biết được làm thế nào quý vị có thể ngăn chặn những kẻ xấu sử dụng công nghệ này cho những mục đích xấu.”
Ông Hinton đã cảnh báo rằng sự cạnh tranh giữa các đại công ty công nghệ về những tiến bộ của AI có thể vượt khỏi tầm kiểm soát và dẫn đến thiệt hại trên diện rộng. Cách AI đang phát triển và khả năng chưa từng có của công nghệ này trong việc tạo nội dung như hình ảnh và văn bản sẽ đạt đến một mức mà một người bình thường sẽ không thể phân biệt được “điều gì là thật nữa.”
Tiến xa hơn một chút, AI sẽ thay thế con người trong nhiều nhiệm vụ, cũng như có thể tạo ra các vũ khí hoàn toàn tự động.
“Ý tưởng rằng thứ này thực sự có thể trở nên thông minh hơn con người — một vài người tin vào điều đó,” ông Hinton nói. “Nhưng hầu hết mọi người nghĩ rằng điều đó còn lâu mới xảy ra. Và tôi đã nghĩ rằng nó còn lâu mới xảy ra. Tôi đã nghĩ rằng phải 30 đến 50 năm nữa hoặc thậm chí lâu hơn. Rõ ràng là tôi không còn nghĩ như vậy nữa.”
Trong khi đó, công ty mẹ của Google là Alphabet đang kết hợp hai đơn vị nghiên cứu AI của mình — DeepMind và Google Brain — để nỗ lực “đẩy nhanh đáng kể” tiến độ của công ty trong lĩnh vực này.
Tổng giám đốc của Alphabet Sundar Pichai cho biết: “Việc kết hợp tất cả những tài năng này vào một nhóm tập trung, với sự trợ giúp của các tài nguyên máy điện toán của Google, sẽ đẩy nhanh đáng kể tiến độ của chúng tôi trong lĩnh vực AI.”
Thanh Nhã biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
