Người trong cuộc: Khi kinh tế bất ổn, người dân Hoa lục sử dụng các ngân hàng ở Hồng Kông như một phương thức chuyển tiền ra khỏi Trung Quốc
Do nền kinh tế trong nước suy yếu và giá trị đồng nhân dân tệ sụt giảm, người dân Hoa lục đang ngày càng mở nhiều tài khoản ngân hàng ở Hồng Kông hơn để tìm kiếm lãi suất tốt hơn và đầu tư vào các sản phẩm tài chính như một biện pháp phòng ngừa rủi ro.
Sau những hạn chế mới về ngoại hối của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ), nhiều người đã tham gia hoạt động “kiến dời tổ” (chuyển tiền ra ngoại quốc vượt quá hạn mức 50,000 USD bằng cách sử dụng nhiều cá nhân mua ngoại hối trong cùng một ngày hoặc cách ngày rồi chuyển tiền cho cùng một tài khoản hoặc tổ chức ngoại quốc, hoặc một cá nhân rút gần 10,000 USD hơn năm lần trong cùng một ngày, từ cùng một tài khoản tiết kiệm ngoại hối). Hoạt động này bao gồm việc vượt qua các kênh chính thức bằng nhiều phương pháp khác nhau, kể cả trao đổi tiền không chính thức, để chuyển vốn vào Hồng Kông. Những người trong cuộc tiết lộ rằng các kênh không chính thức này thường có sự chấp thuận ngầm từ các quan chức cao cấp của ĐCSTQ.
Chuyên gia ngân hàng kỳ cựu Ngô Minh Đức (Victor Ng Ming-tak) khẳng định rằng những dòng tiền chảy ra Trung Quốc vào Hồng Kông như vậy sẽ không thể xảy ra nếu không có sự tham gia của ĐCSTQ ở một mức độ nào đó, đồng thời tuyên bố rằng các quan chức đã “bật đèn xanh” một cách có chọn lọc cho các giao dịch này.
Nhà phân tích kinh tế La Gia Thông (Law Ka-chung) dự đoán những hạn chế trong tương lai đối với dòng vốn giữa Hoa lục và Hồng Kông, khiến việc chuyển tiền vốn ra ngoại quốc ngày càng khó khăn.
Tăng phụ thuộc vào các ngân hàng Hồng Kông để bảo đảm an ninh tài chính
Đầu tháng này, các phóng viên của chúng tôi đã ghi nhận một lượng lớn du khách đại lục bên ngoài chi nhánh Ngân hàng Trung Quốc ở khu Trùng Khánh Đại Hạ (Chungking Mansions), trên đường Nathan, Tiêm Sa Chủy (Tsim Sha Tsui), Hồng Kông. Ngay cả trước khi ngân hàng này mở cửa, đã có những hàng chờ, thường là gồm các nhà môi giới bảo hiểm xếp hàng thay mặt khách hàng của họ.
Bà Chu (Zhu), một người đến sớm từ Tây An, đã giải thích rằng bà đặc biệt đến Hồng Kông để mở một tài khoản với hy vọng gửi 100,000 HKD để được hưởng lãi suất cao hơn. Bà chọn chi nhánh đặc biệt này do hệ thống số thứ tự đến trước được phục vụ trước. Bà lưu ý: “Có khoảng 40 người xếp hàng ở đây mỗi ngày.”
Bà Chu nói thẳng rằng do lãi suất thấp ở các ngân hàng Hoa lục và sự mất giá của đồng nhân dân tệ, bà đang tìm cách đa dạng hóa danh mục tài chính của mình. Các quy định hiện hành giới hạn mỗi công dân Trung Quốc ở mức hạn ngạch ngoại hối 50,000 USD mỗi năm và 20,000 nhân dân tệ tiền mặt để đi lại. Bà nói: “Trong bối cảnh kinh tế suy thoái, đã đến lúc phải thực hiện các biện pháp chủ động.”
Ông Kwok, một du khách thường xuyên đến Hồng Kông, cũng xếp hàng cùng gia đình và nói rằng các chính sách bảo hiểm hiện tại của ông ở Hồng Kông đã tạo thuận lợi cho ông khi mở tài khoản ngân hàng ở đó. Ông nói, “Do nền kinh tế bất ổn, tôi đang tạm dừng các khoản đầu tư khác và gửi tiền của mình vào một ngân hàng Hồng Kông.”
Một nhà môi giới bảo hiểm địa phương chia sẻ rằng do môi trường đầu tư đầy thách thức ở Hoa lục, lượng khách hàng Trung Quốc mua bảo hiểm và các sản phẩm tài chính khác ở Hồng Kông đã tăng vọt. Hoạt động kinh doanh của công ty bà không chỉ phục hồi sau đại dịch mà còn vượt mức trước đại dịch.
Các nhà phân tích: Quy định chưa thắt chặt cho phép các nhà đầu tư nhỏ lẻ tìm kiếm các giải pháp thay thế ở Hồng Kông
Nói trên chương trình web “Trân Ngôn Chân Ngữ” (Precious Dialogues), nhà phân tích kinh tế La Gia Thông (Law Ka-chung) nói rằng ĐCSTQ đang thận trọng cho phép người dân đại lục mở tài khoản ở Hồng Kông thông qua các ngân hàng nhà nước. Ông lưu ý: “Hồng Kông thuộc chủ quyền của Trung Quốc và dòng vốn được kiểm soát có thể được quản lý theo quan điểm của ĐCSTQ.”
Ông La suy đoán rằng ĐCSTQ sẽ không cho phép dòng vốn chảy ồ ạt sang Hồng Kông. “Nhiều người mở tài khoản là các nhà đầu tư nhỏ lẻ; khối lượng không đủ đáng kể để gây lo ngại,” ông nói. Ông nói thêm rằng các khoản tiền gửi nhỏ vào tài khoản lãi suất cao hoặc đầu tư vào các sản phẩm tài chính địa phương có thể gián tiếp củng cố thị trường nhân dân tệ ở Hồng Kông.
Trong khi chính phủ Trung Quốc có vẻ khoan dung trong việc cho phép mở tài khoản cá nhân, ông La lại cảnh báo rằng tài khoản doanh nghiệp sẽ phải đối mặt với sự giám sát chặt chẽ hơn.
Chuyên gia ngân hàng kỳ cựu Ngô Minh Đức cũng xuất hiện trên chương trình kể trên, tuyên bố rằng các công dân Hoa lục xếp hàng để mở tài khoản ở Hồng Kông chỉ đơn thuần là hành động vì lợi ích cá nhân của họ. Họ hành động trong khuôn khổ “Một Quốc gia, Hai Chế độ” (Nhất Quốc Lưỡng Chế) của ĐCSTQ và tìm cách chuyển càng nhiều tiền vốn càng tốt khi có cơ hội.
Ông Ngô nhận xét: “Sự kiểm soát của ĐCSTQ đối với Hồng Kông là chưa hoàn thiện và có thể mất thêm 3-5 năm nữa để thắt chặt, mang lại thời gian ân hạn để người dân đa dạng hóa tài sản của mình.”
Ông Ngô nói thêm rằng ĐCSTQ hiện dường như đang “bật đèn xanh” một cách hạn chế cho hoạt động này. “Tuy nhiên, nếu hoàn cảnh thay đổi, ĐCSTQ có thể dễ dàng giảm số lần mở tài khoản hàng ngày xuống còn 150 và yêu cầu giải thích, cung cấp thêm một ‘nguồn thu’ khác cho các quan chức,” ông kết luận.
Các quan chức cao cấp của ĐCSTQ được cho là đang hậu thuẫn các kênh tài chính bí mật
Ông Leung (bí danh), một cư dân ngoại quốc có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực dịch vụ tài chính ở Hồng Kông, đã xác nhận việc người Trung Quốc sử dụng các sàn giao dịch tiền ngầm để chuyển tiền là khá phổ biến. Ông trích dẫn các trường hợp trong đó các kênh này được sử dụng để né tránh giới hạn ngoại hối 50,000 USD hàng năm của Trung Quốc để gửi học phí ra ngoại quốc cho trẻ em hoặc đầu tư ra ngoại quốc.
Một trường hợp liên quan đến một người bạn đã bán một tài sản trị giá 11 triệu nhân dân tệ. Bằng cách sử dụng một sàn giao dịch ngầm, ban đầu số tiền được gửi đến một tài khoản đã được lập ra sẵn ở Hồng Kông và sau đó được chuyển đến quốc gia nơi các con ông đang theo học.
Một người bạn khác thuê một nhà môi giới bảo hiểm có mối các quan hệ ở cả Hồng Kông và Hoa lục. Mua bảo hiểm như một công cụ chuyển giao tài sản, những người môi giới này đôi khi cộng tác với các sàn giao dịch tiền ngầm để tạo thuận lợi cho việc mở tài khoản và chuyển đổi tiền tệ.
Ông Leung nhấn mạnh rằng những hoạt động này cần giới thiệu và thường được thực hiện bởi những cá nhân đáng tin cậy — một số thậm chí còn được cho là được các quan chức cao cấp của ĐCSTQ hậu thuẫn. Các giao dịch có thể khác nhau tùy thuộc vào môi trường pháp lý, với việc tăng phí và giảm số lượng giao dịch khi việc tuân thủ được thắt chặt.
Ông Ngô nhấn mạnh rằng sự tham gia của các quan chức ĐCSTQ vào các hoạt động tài chính bí mật này gần như là điều hiển nhiên. Ông nói, “Các hoạt động này phức tạp hơn nhiều so với vẻ bề ngoài. Chúng được thiết kế để phục vụ các quan chức ở các cấp hành chính khác nhau.”
Nhà phân tích kinh tế La Gia Thông lưu ý rằng mặc dù những giao dịch như vậy ngày càng bị giám sát chặt chẽ và tốn kém hơn nhưng không phải là không thể thực hiện được. Ông đề cập rằng các quan chức cao cấp của ĐCSTQ đã bắt đầu chuyển tài sản sang Hồng Kông kể từ đầu năm 2013, với hoạt động cao điểm là từ năm 2015 đến năm 2017.
Tuy nhiên, ông La tin rằng môi trường pháp lý hiện hành khiến việc chuyển những khoản tiền lớn liên quan đến tham nhũng nghiêm trọng là không thể.
Những bất ổn ở Trung Quốc và Hồng Kông làm gia tăng việc di dời tài sản
Ông Leung, người quen thuộc với những người dân đại lục mong muốn chuyển tài sản ra ngoại quốc, cho biết rằng hầu hết những người này đều tìm cách tích trữ USD và mua hợp đồng bảo hiểm ở Hồng Kông. Những cá nhân này thường cho rằng chất lượng không khí kém, an toàn thực phẩm, và môi trường kinh tế và chính trị không thuận lợi là động cơ để di chuyển tài sản hoặc di cư.
Ông Leung nhận xét: “Đại dịch và các chính sách trong nước nghiêm ngặt chỉ làm tăng tính cấp bách khiến nhiều người phải cân nhắc việc rời khỏi Trung Quốc.”
Ông nhấn mạnh những quy định phức tạp và đầy thách thức mà người dân Hoa lục phải đối mặt trong việc chuyển nhượng tài sản. Mặc dù các chính sách của Trung Quốc về mặt kỹ thuật cho phép các giao dịch chuyển khoản một lần, nhưng quá trình xác minh trên thực tế là không thể thực hiện được đối với hầu hết mọi người.
Ông Leung nói, “Ví dụ, ngay cả việc chứng minh quyền sở hữu tiền trong tài khoản ngân hàng cũng có thể là một nhiệm vụ khó khăn, vì nhiều ngân hàng hiện đang hạn chế chuyển tiền nội trong giới hạn 50,000 USD hàng năm. Người dân đang cảm thấy thất vọng vì họ không thể tự do sử dụng số tiền mà họ kiếm được.”
Bất chấp sức hấp dẫn của Hồng Kông như một trung tâm trung chuyển tài chính, ông Leung cảnh báo rằng thuộc địa cũ của Anh không còn mang lại sự an toàn như trước đây. Ông khuyến nghị, “Tài sản thường được chuyển sang nước thứ ba càng sớm càng tốt.” Trong khi việc chuyển tiền thông qua các sàn giao dịch tiền ngầm cho phép có được thanh khoản chóng vánh hơn, thì việc chuyển tiền dựa trên bảo hiểm lại cần thời gian chuẩn bị lâu hơn trước khi các khoản cho vay có thể được thực hiện thông qua bảo hiểm.”
Ông Leung cũng cảnh báo về việc vi phạm các dấu hiệu cảnh báo có thể dẫn đến việc đóng tài khoản. “Nếu quý vị chuyển tiền ra ngay khi tiền vào tài khoản Hồng Kông của quý vị, thì việc chuyển tiền đó có thể gây nghi ngờ. Duy trì một số dư trên danh nghĩa và duy trì hồ sơ trong sạch là điều nên làm,” ông nói thêm.
Ông cũng đã lưu ý sự thận trọng ngày càng tăng trên toàn cầu đối với người dân Hoa lục tìm cách mở tài khoản ở ngoại quốc. Ông Leung kết luận: “Trước những khó khăn ngày càng gia tăng ở châu Âu và Hoa Kỳ, việc mở tài khoản ở Hồng Kông có thể vẫn là lựa chọn khả thi nhất.”
Lợi ích và rủi ro: Hồng Kông với tư cách là một trung tâm tài chính chuyển tiếp
Ông Ngô, chuyên gia ngân hàng kỳ cựu, làm sáng tỏ lý do tại sao người dân Hoa lục e ngại về việc chuyển tài sản sang Hồng Kông, đặc biệt là sau khi Luật An ninh Quốc gia được ban hành. Ông lưu ý: “Trước khi có luật, Hồng Kông được xem như là một nơi an toàn để chuyển tiền quốc tế.”
Giải thích về động lực của việc sử dụng Hồng Kông làm trung tâm chuyển tiếp, ông Ngô nói rằng để chuyển tiền sang các quốc gia khác cho mục đích đầu tư địa ốc hoặc vì những lý do khác, người dân phải vượt qua các quy trình đánh giá Nhận biết Khách hàng của Quý vị (Know Your Customer, KYC) nghiêm ngặt bắt buộc theo những quy định về chống rửa tiền.
Ông giải thích thêm, “Những đánh giá này xem xét kỹ lưỡng nguồn tiền, và bất kỳ sự bất thường nào đều có thể dẫn đến một cuộc điều tra. Đây là lý do tại sao một số người chọn cách ‘làm sạch’ tiền trước tiên bằng cách mua các sản phẩm tài chính ở Hồng Kông.”
Ông Ngô cũng thảo luận về các chiến lược chuyển những số tiền lớn. Đối với số tiền hàng triệu hoặc hàng chục triệu, kỹ thuật “kiến dời tổ” được sử dụng, trong đó tiền được chuyển đến Hồng Kông theo nhiều đợt khác nhau. Đối với số tiền lớn hơn nữa, các kênh thương mại, như thành lập công ty thương mại, sẽ được sử dụng.
Ông chỉ ra: “Mặc dù cư dân Hồng Kông có thể mở tài khoản cá nhân một cách dễ dàng, nhưng tài khoản doanh nghiệp lại được kiểm tra chặt chẽ hơn do lo ngại về việc tạo thuận lợi cho các hoạt động bất hợp pháp, đặc biệt là ở các quốc gia như Nga và Bắc Hàn.”
Ông Ngô nhấn mạnh rằng mặc dù đã có 300-400 ngàn người rời khỏi Hồng Kông nhưng lãnh thổ này vẫn chứng kiến dòng vốn 300-400 tỷ nhân dân tệ đổ vào. Ông cho rằng số tiền chảy vào này là do các quốc gia như Nga và Bắc Hàn tham gia trao đổi tiền tệ và người dân Hoa lục chuyển đổi nhân dân tệ của họ sang HKD và sau đó là sang USD.
Về những hạn chế trong tương lai, nhà phân tích kinh tế La Gia Thông dự đoán sự thắt chặt kiểm soát tài chính ở Hồng Kông. Ông nói: “Mối quan tâm hiện tại của chính quyền Hồng Kông đối với việc phát triển tiền kỹ thuật số là dấu hiệu cho thấy xu hướng này.”
Vân Du biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
