Nội chiến Miến Điện đe dọa đến lợi ích của Bắc Kinh
Miến Điện là nhân tố chủ chốt trong Sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc.
Kể từ khi Liên minh Three Brotherhood Alliance (gọi tắt là ‘‘3BTA’’) (tạm dịch: Liên minh Ba Anh Em) gần đây phát động cuộc tấn công chống lại chính quyền quân sự cầm quyền ở Miến Điện (còn gọi là Myanmar), ngày càng có nhiều nhóm vũ trang tham gia cuộc chiến. Trong khi đó, Trung Quốc lo ngại về cuộc xung đột đang diễn ra do họ đầu tư đáng kể vào cơ sở hạ tầng ở Miến Điện.
Trong tuyên bố hành động hôm 27/10, Liên minh Ba Anh em — bao gồm Quân đội Liên minh Dân chủ Quốc gia Miến Điện (MNDAA, còn được gọi là Quân đội Liên minh Kokang), Quân đội Giải phóng Quốc gia Ta’ang (TNLA), và Quân đội Arakan (AA) — nói rằng họ sẽ hợp nhất toàn bộ các tổ chức cách mạng lại để lật đổ sự cai trị độc tài của chính quyền quân sự Miến Điện và xóa sổ hoàn toàn những kẻ lừa đảo viễn thông, bao gồm các trung tâm lừa đảo và những người bảo vệ cho họ, cả ở các khu vực biên giới Trung Quốc-Miến Điện và trên toàn quốc.
Một báo cáo của Liên Hiệp Quốc công bố hồi tháng Tám ước tính rằng hàng trăm nghìn người từ khắp nơi trên thế giới đã bị lừa bán sang Đông Nam Á và bị ép tham gia vào các hoạt động lừa đảo trực tuyến.
Báo cáo tiết lộ rằng những nạn nhân này, nhiều người trong số họ bị lừa đảo hoặc bị bắt cóc từ các quốc gia lân bang, trong đó có cả Trung Quốc, bị giam hãm trong các trung tâm lừa đảo của Miến Điện, chịu đựng sự tra tấn, giam giữ tùy tiện, bạo lực tình dục, lao động cưỡng bức, và nhiều hành vi vi phạm nhân quyền khác.
MNDAA, lực lượng dẫn đầu chiến dịch tấn công đang diễn ra — được gọi là “Chiến dịch 1027”—tuyên bố thêm trong “Thư gửi Nhân dân” hôm 27/10 rằng họ có mục đích đưa nước này trở lại con đường dân chủ và pháp quyền, thành lập một nhà nước liên bang mới có quyền tự trị cao dành cho tất cả các nhóm người và chủ quyền của người dân.
Chính quyền quân sự đã mất quyền kiểm soát đối với hầu hết khu vực biên giới giáp Trung Quốc, cũng như một số thị trấn quan trọng ở khu vực phía Tây.
Các lực lượng của chính quyền quân sự đã rút lui trong hai tuần giao tranh. Theo nền tảng blog Kokang Information Network, tính đến hôm 10/11, các lực lượng đồng minh tuyên bố đã chiếm được ít nhất 133 căn cứ quân sự và 4 thị trấn, trong đó có Chinshwehaw và Hsenwi, những nơi có trạm kiểm soát biên giới.
Quân đội chính phủ không thể gửi quân tiếp viện chứ đừng nói đến việc lấy lại phần đất đã mất. Chỉ huy quân đội của tiểu bang Shan, ông Aung Kyaw Lwin, được cho là đã thiệt mạng. Ông là một trong hàng trăm sĩ quan, binh sĩ thiệt mạng và là sĩ quan cấp cao nhất thiệt mạng trong khi chiến đấu kể từ cuộc đảo chính quân sự.
Phấn chấn trước hàng loạt chiến thắng, Chính phủ Thống nhất Quốc gia (NUG), tổ chức chính phản đối sự cai trị của quân đội Miến Điện, hứa rằng một khi chính phủ quân sự sụp đổ, họ sẽ cho phép liên minh nổi dậy tham gia đàm phán về cơ cấu liên bang mới của Miến Điện.
Nội chiến Miến Điện đe dọa lợi ích của Bắc Kinh
Miến Điện là một phần của Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI, còn được gọi là “Một vành đai, Một con đường”) của ĐCSTQ, trong đó Hành lang Kinh tế Trung Quốc-Myanmar là thành phần chính của dự án này. Hành lang dài 1,056 dặm này bao gồm đường sắt, khu thương mại, và các dự án cơ sở hạ tầng quy mô lớn khác trị giá hàng tỷ dollar. Hành lang này rất quan trọng đối với chiến lược an ninh năng lượng của ĐCSTQ.
Hôm 26/10, Trung Quốc và Miến Điện đã tổ chức hội nghị chuyên đề BRI tại Yangon, có khoảng 100 người tham dự.
Ngay sau khi giao tranh nổ ra, hôm 31/10, Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đã cử Bộ trưởng Bộ Công an Vương Hiểu Hồng tới Miến Điện, vài ngày sau đó là Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao Nông Dung.
Mạng truyền hình nhà nước Miến Điện MRTV đưa tin rằng ông Vương đã gặp Thống tướng Min Aung Hlaing, người đứng đầu chính phủ Miến Điện, để thảo luận về các cuộc tấn công đồng thời xảy ra, được đài truyền hình này mô tả là nhằm mục đích phá hoại hòa bình và ổn định ở phía đông bắc Miến Điện.
Theo tạp chí thời sự của Hoa Kỳ The Diplomat, tầm quan trọng của Miến Điện đối với Trung Quốc nằm ở khả năng tiếp cận Vịnh Bengal và biển Ấn Độ Dương rộng lớn hơn. Bằng cách vận chuyển dầu mỏ và khí đốt đến tỉnh Vân Nam thông qua các đường ống chạy qua Miến Điện, Trung Quốc phần nào đã giảm bớt được những lo ngại về việc phụ thuộc nặng nề vào Eo biển hẹp Malacca. Eo biển này là tuyến đường quan trọng cho các chuyến hàng dầu khí từ Trung Đông đến Trung Quốc và rất dễ bị phong tỏa trên biển.
Theo một phân tích của Viện Hòa bình Hoa Kỳ (USPI) hồi tháng Bảy năm nay, ĐCSTQ đã mở rộng ảnh hưởng ở Miến Điện bằng cách hỗ trợ chính phủ quân sự nước này và một số nhóm vũ trang dân tộc hùng mạnh.
USPI cho biết mặc dù các nhà lãnh đạo quân sự của Miến Điện dựa vào sự trợ giúp của Trung Quốc, nhưng họ lại lo lắng về chiến lược lén lút của Bắc Kinh.
