SoftBank chia tay Alibaba, đánh dấu sự kết thúc của kỷ nguyên Jack Ma
Đại công ty đầu tư công nghệ Nhật Bản SoftBank Group và đại công ty thương mại điện tử Trung Quốc Alibaba sắp kết thúc mối quan hệ hợp tác lâu dài. Giám đốc tài chính của SoftBank, ông Yoshimitsu Goto, nói với các phóng viên sau khi tập đoàn này công bố kết quả hoạt động hôm 11/05 rằng, SoftBank đã chính thức bán hoặc tài trợ toàn bộ số cổ phần còn lại của mình tại Alibaba.
Đối với phần cổ phần của Alibaba mà SoftBank vẫn nắm giữ trước đây, ông Goto cho biết công ty đã tài trợ cho số cổ phần này bằng tiền mặt thông qua các công cụ tài chính như “hợp đồng kỳ hạn trả trước” và các phương tiện khác. Việc này có nghĩa là SoftBank đã thực sự bán số cổ phiếu này nhưng có quyền mua lại chúng vào một ngày nào đó trong tương lai.
Theo SoftBank, trong hơn 23 năm, khoản đầu tư 7.4 tỷ yên của họ vào Alibaba đã biến thành 9.7 ngàn tỷ yên. Theo tỷ giá hối đoái hiện tại, khoản đầu tư 54.5 triệu USD đã biến thành 71.5 tỷ USD.
Khi Alibaba chưa được biết đến
Sự ủng hộ của SoftBank dành cho Alibaba trong hơn hai thập niên đã tạo ra một kỷ nguyên cho Alibaba và internet Trung Quốc.
Ông Masayoshi Son, giám đốc điều hành của SoftBank, ủng hộ Alibaba vào năm 2000 lần đầu tiên khi tập đoàn SoftBank đầu tư 20 triệu USD vào công ty này khi Alibaba còn là một công ty nhỏ, vô danh chưa đầy một năm tuổi.
Có tin đồn rộng rãi rằng ông Son đã đưa ra quyết định trong vòng vài phút sau khi gặp ông Jack Ma, người sáng lập Alibaba.
Năm 2004, SoftBank đã đầu tư thêm vào Alibaba. Sau nhiều vòng điều chỉnh, SoftBank nắm giữ tới 34.4% cổ phần của Alibaba. Với sự ủng hộ lâu năm của SoftBank, Alibaba đã không chỉ trở thành công ty thương mại điện tử hàng đầu Trung Quốc mà còn là một trong những công ty công nghệ lớn nhất thế giới.
Alibaba đã được niêm yết trên Sở Giao dịch Chứng khoán New York hôm 19/09/2014, với giá mở cửa là 92.7 USD. Vào thời kỳ đỉnh cao vào năm 2020, cổ phiếu của Alibaba đạt mức cao nhất mọi thời đại là 317 USD một cổ phiếu, và cổ phần của SoftBank đã có giá trị là hơn 200 tỷ USD. SoftBank đã chỉ giảm một phần cổ phần kể từ khi Alibaba lên sàn.
Cuộc đàn áp các công ty công nghệ của Trung Quốc
Do cuộc đàn áp của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đối với các công ty công nghệ Trung Quốc trong những năm gần đây, cổ phiếu công nghệ đã rơi vào thị trường giá xuống. Giá cổ phiếu của Alibaba đã trượt dốc kể từ cuối năm 2020 sau khi kế hoạch niêm yết của công ty liên kết Ant Group bị các cơ quan quản lý của ĐCSTQ tạm dừng.
Hồi giữa tháng Tư, một hồ sơ của Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ cho thấy cổ phần còn lại của SoftBank trong Alibaba chỉ là 3.8%. SoftBank đã bán bớt cổ phần của mình tại Alibaba theo kiểu gần như thanh lý. Các tài liệu được cung cấp cho The Financial Times bởi The Washington Service, một nhà cung cấp dữ liệu, cho thấy trong 14 tháng qua, SoftBank đã thu về trung bình 92 USD/cổ phiếu từ việc bán kỳ hạn 389 triệu cổ phiếu Alibaba.
Mức thu nhập trung bình trên mỗi cổ phiếu không chỉ thấp hơn nhiều so với mức cao nhất mọi thời đại của giá cổ phiếu Alibaba mà còn thấp hơn giá mở cửa hôm phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng vào năm 2014. Nói cách khác, lợi tức đầu tư của SoftBank vào Alibaba hơn tám năm gần bằng không.
SoftBank cho biết vụ việc với Alibaba đã phản ánh việc họ chuyển sang “chế độ phòng thủ” để ứng phó với một môi trường kinh doanh bất ổn hơn.
“Chúng tôi đang củng cố sự ổn định tài chính của mình bằng cách tăng tính thanh khoản trong tay bằng cách huy động tiền mặt.”
Việc SoftBank bán tháo diễn ra vào thời điểm quan trọng đối với tập đoàn Nhật Bản này khi họ chuẩn bị niêm yết một khoản đầu tư khác của mình, Arm, một công ty thiết kế vi mạch của Vương quốc Anh.
Trong khi đó, hôm 11/05, SoftBank đã báo cáo khoản lỗ đầu tư hàng năm kỷ lục 5.3 ngàn tỷ yên (39 tỷ USD) vào Quỹ Tầm Nhìn của họ.
Thời đại đã thay đổi
Alibaba của ngày hôm nay rất khác so với Alibaba của thời ông Jack Ma. Hôm 28/03, Alibaba thông báo kế hoạch tách thành sáu nhóm kinh doanh, mỗi nhóm sẽ hoạt động độc lập và có thể niêm yết cổ phiếu.
Mỗi nhóm kinh doanh sẽ có CEO và hội đồng quản trị riêng, thực hiện một hệ thống trách nhiệm của CEO dưới sự lãnh đạo của một hội đồng quản trị.
Tập đoàn Alibaba sẽ trở thành công ty cổ phần do ông Trương Dũng (Zhang Yong) phụ trách. Hành động này đánh dấu sự sụp đổ cuối cùng của một đế chế kinh doanh mà ông Ma đã dành hơn hai thập niên để xây dựng.
Giấc mơ về một ‘nền kinh tế Alibaba’
Ông Ma từng hình dung về một “nền kinh tế Alibaba”, trong đó các công ty con và chi nhánh hợp tác chặt chẽ với nhau. Tuy nhiên, kể từ khi Ant Group bị tạm dừng niêm yết, khái niệm này hầu như không còn được đề cập đến nữa trong Alibaba.
Ông Ma thôi giữ chức chủ tịch Alibaba vào năm 2019 và tiếp tục là thành viên hội đồng quản trị. Một năm sau, ông thậm chí không còn là một giám đốc tập đoàn bình thường nữa.
Trong nhiều năm ĐCSTQ đàn áp các công ty internet của Trung Quốc, ông Ma phần lớn giữ kín tiếng, dành phần lớn thời gian ở ngoại quốc.
Trong báo cáo thường niên gần đây nhất của tập đoàn Alibaba phát hành vào tháng 07/2022, ông Ma đã chỉ được liệt kê như một đối tác của Alibaba.
Ông Ma từng có lần nói rằng thành lập Alibaba là sai lầm lớn nhất mà ông từng mắc phải.
Ông Ma, khi đó là CEO của Alibaba, cho biết tại Diễn đàn Kinh tế Quốc tế ở St. Petersburg, Nga, vào tháng 06/2016: “Sai lầm lớn nhất của tôi là đã tạo ra Alibaba. Tôi chưa bao giờ nghĩ điều này sẽ thay đổi cuộc đời mình.”
Vân Du biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
