Tại sao có tiền nhưng không thể hạnh phúc? Có ba điều quan trọng
Hạnh phúc tương đương với thực tế trừ đi những kỳ vọng, khi bạn sống một cuộc sống tốt đẹp hơn so với mộng tưởng, bạn thường sẽ trân quý những gì mình có trước mắt.
Tôi từng đến Penang du lịch khi còn học trung học ở Malaysia, kết quả là bị từng đoàn người ăn xin vây lấy, mặc dù tôi không có bất cứ thứ gì để bố thí cho họ, họ vẫn kéo quần áo của tôi và khẩn cầu tôi. Cảnh tượng đó khiến tôi khiếp sợ, và tôi nhận ra rằng không phải ai cũng có một chiếc giường ấm áp để ngủ, vì vậy thay vì mong đợi một chiếc ván trượt cao cấp trong dịp Giáng sinh năm đó, tôi quyết định không mong chờ gì nữa. Cuối cùng, khi tôi nhận được một chiếc áo thun từ ba mẹ, tôi đã thực sự hạnh phúc hơn bao giờ hết.
Tục ngữ nói rằng tiền không mua được hạnh phúc, quả đúng là như vậy. Khi bạn kiếm đủ tiền để sống và không phải lo lắng gì – cho dù đó là 75,000 USD một năm ở thành phố Kansas, hay 250,000 USD ở San Francisco – sở hữu nhiều tiền hơn hiếm khi cải thiện rõ rệt cảm giác hạnh phúc của bạn.
Báo cáo Hạnh phúc Thế giới (World Happiness Report) được công bố gần đây đã xếp Phần Lan là quốc gia hạnh phúc nhất thế giới. Báo cáo này đo lường mức độ hạnh phúc bằng các tiêu chí: GDP bình quân đầu người, hỗ trợ xã hội trong thời điểm khó khăn, tuổi thọ trung bình, mức độ tự do lựa chọn cuộc sống, nhiệt tình quyên góp phúc lợi công cộng để trợ giúp người khác, tham nhũng thấp và độ tín nhiệm cao.
Mặc dù cho đến nay Hoa Kỳ có chỉ số GDP danh nghĩa cao nhất thế giới và GDP bình quân đầu người cao thứ chín, nhưng Hoa Kỳ chỉ đứng thứ 18 trong cuộc khảo sát. Rõ ràng là một quốc gia giàu có như thế, nhưng thứ hạng hạnh phúc chỉ ở mức bình thường, điều này quả thực khiến nhiều người không hiểu.
Hạnh phúc là một loại cảm thụ chủ quan và rất khó định lượng, nhưng xét từ các dữ liệu, rõ ràng tiền tài chỉ là một phần trong phương trình hạnh phúc.
Đối với tôi, tiền chỉ chiếm nhiều nhất 40% hạnh phúc, chỉ cần tài sản của bạn đủ để bạn làm được điều bản thân mình mong muốn, thì bạn đã phát huy được tác dụng lớn nhất của tiền rồi.
Thứ quyết định bạn có hạnh phúc hay không là 60% còn lại, chúng thường liên quan đến gia đình, bạn bè, thành tựu, tín ngưỡng và sứ mệnh cuộc đời. Nếu tiền là chỉ số chính của hạnh phúc, thì các tỷ phú chẳng phải sẽ không bao giờ khóc, không bao giờ đau khổ, hơn nữa sẽ không bao giờ ly hôn.
Nếu bảo tôi định nghĩa hạnh phúc trong một từ, vậy tôi sẽ chọn từ “tiến bộ.”
Tôi tin rằng cảm giác hạnh phúc có liên quan chặt chẽ đến sự tiến bộ không ngừng của bạn trong các phương diện sau: Mối liên kết của bạn với bạn đời, mối liên kết của bạn với con cái, thể lực, tình hình tài chính, nghề nghiệp, kỹ năng thể thao, và số người mà bạn đã sẵn lòng trợ giúp.
Giả sử rằng tình hình tài chính của bạn khá ổn định, có thể phát huy đầy đủ để bạn có một cuộc sống mỹ mãn, vậy bạn làm thế nào để bù đắp 60% hạnh phúc còn lại? Tôi đề nghị rằng khi bạn nghĩ về những điều gì làm cho bạn hạnh phúc, hãy tập trung vào ba điều quan trọng sau:
Bạn muốn có tự do về phương diện nào?
Có thể độc lập tự chủ làm những gì mình muốn là một yếu tố quan trọng góp phần tạo nên hạnh phúc: bạn càng có nhiều quyền tự chủ, bạn sẽ càng hạnh phúc. Bị buộc phải kiếm sống bằng công việc mà bạn chán ghét, không bao giờ là sự lựa chọn tốt nhất. Trên đời này có vô số công việc toàn thời gian và công việc tự do (freelance) có thể mang lại thu nhập và cảm giác hứng thú. Mỗi chúng ta đều có thể tìm được một công việc khiến mình cảm thấy vui vẻ hạnh phúc.
Bạn muốn dành thời gian tốt đẹp cùng ai?
Kết thân với những người tôn trọng và yêu quý bạn, có thể mang lại cho bạn niềm hạnh phúc lớn lao. Con cái sẽ tạo ra một mục tiêu to lớn cho cha mẹ: Cha mẹ sẽ hết lòng mang đến cho con những điều tốt đẹp nhất. Điều này có nghĩa là cha mẹ sẽ làm việc chăm chỉ để kiếm tiền, cung cấp chỗ ở và giáo dục tốt cho con, đồng thời chăm sóc sức khỏe cho các con. Nếu như bạn không có ý định sinh con, bạn muốn chia sẻ tự do của mình với ai? Bạn bè, cha mẹ, anh chị em? Tất cả đều do bạn quyết định!
Bạn muốn sống một cuộc sống tự do tự tại ở đâu?
Bạn muốn sống ở đâu là tùy bạn, nó phụ thuộc vào túi tiền của bạn rủng rỉnh đến mức nào. Chúng ta sẽ tìm hiểu sâu về vấn đề này trong Phần 2; mặc dù một số người không tán đồng, nhưng việc chọn nơi ở thực sự rất quan trọng.
Khi nghĩ tới bức tranh toàn cảnh về hạnh phúc, bạn sẽ có thể nhận ra điều gì khiến bản thân không hài lòng và cố gắng loại bỏ chúng đi.
Tính toán rõ ràng cái giá của hạnh phúc
Một khi bạn đã biết rõ bản thân mình đang theo đuổi một cuộc sống như thế nào, bạn sẽ có thể tính ra cần bao nhiêu tiền để đạt được mục tiêu ấy. Không nên đánh giá thấp phần này, như bạn sẽ thấy trong Phần 2, để phương pháp “Mua cái này, không phải cái kia” (Buy This, Not That, BTNT) của tôi có thể hiệu quả, bạn phải thành thật về những gì mình muốn, và những gì bạn sẵn sàng làm để đạt được mục tiêu của mình. Nếu bạn chưa thể thành thật với chính mình, vậy hãy nhanh chóng làm quen với điều đó.
Như đã thảo luận trước đó, bởi vì mong muốn, nhu cầu và cách sắp xếp cuộc sống của mỗi người là khác nhau, cho nên mỗi người đều có thể dựa theo mức thu nhập của mình để có được hạnh phúc lớn nhất. Vì vậy, mong bạn hãy nghiêm túc tính toán mức thu nhập tối ưu của mình.
