Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ không miễn truy tố cho một ngân hàng Thổ Nhĩ Kỳ vi phạm lệnh trừng phạt đối với Iran
Hôm 19/04, Tối cao Pháp viện đã ra phán quyết với 7 phiếu thuận và 2 phiếu chống rằng, một ngân hàng do chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ kiểm soát không tránh khỏi bị truy tố hình sự tại các tòa án Hoa Kỳ vì bị tình nghi giúp Iran chống lại các lệnh trừng phạt kinh tế của Hoa Kỳ.
Ngân hàng Turkiye Halk Bankasi A.S., hay còn gọi là Halkbank, có 75% cổ phần do Quỹ Đầu tư Quốc gia Thổ Nhĩ Kỳ (TWF) sở hữu. Về phần mình, bản thân quỹ này lại thuộc sở hữu của Cộng hòa Thổ Nhĩ Kỳ.
Halkbank có trụ sở tại Istanbul bị cáo buộc tham gia vào một âm mưu tội phạm liên quan đến rửa tiền, lừa đảo ngân hàng, và giúp đỡ nhà nước Iran vốn chuyên tài trợ cho khủng bố để họ trốn tránh các lệnh trừng phạt kinh tế của Hoa Kỳ.
Ngân hàng này bị cáo buộc rửa khoảng 20 tỷ USD tiền thu được từ việc bán dầu và khí đốt tự nhiên của Iran. Các công tố viên cho biết ngân hàng này đã sử dụng các giao dịch chuyển tiền khống và các công ty bình phong ở Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất (UAE), Iran, và Thổ Nhĩ Kỳ để vi phạm các lệnh trừng phạt.
Có hồ sơ tòa án số 21-1450, vụ án Turkiye Halk Bankasi A.S. kiện Hoa Kỳ đã khiến quan hệ của Hoa Kỳ với Thổ Nhĩ Kỳ, một đồng minh NATO, đôi khi trở nên khó khăn.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan trước đây từng nói rằng quyết định của chính phủ Hoa Kỳ trong việc truy tố ngân hàng trên là “xấu” và “bất hợp pháp.”
Hoa Kỳ đã truy tố ngân hàng này tại một tòa án quận liên bang ở New York vì âm mưu né tránh các lệnh trừng phạt đối với Iran.
Ngân hàng này lập luận rằng bản cáo trạng, được ban hành hồi năm 2019, nên bị bác bỏ vì luật liên bang không cho phép truy tố các tổ chức làm việc cho các chính phủ ngoại quốc như Halkbank.
Thay vào đó, ngân hàng này lập luận rằng Đạo luật Miễn trừ Chủ quyền Ngoại quốc (FSIA) năm 1976 trao cho các tổ chức làm việc cho các chính phủ ngoại quốc quyền miễn trừ tuyệt đối khỏi bị truy tố hình sự tại các tòa án Hoa Kỳ.
“Chúng tôi không đồng ý với Halkbank về cả hai điểm,” Thẩm phán Brett Kavanaugh viết khi chấp bút bản ý kiến cho phe đa số tại tòa án.
Tối cao Pháp viện cho rằng tòa án quận liên bang có thẩm quyền xét xử theo luật liên bang và FSIA không miễn truy tố hình sự.
“Theo quan điểm của Halkbank, một doanh nghiệp thương mại thuần túy đa phần do một chính phủ ngoại quốc sở hữu trực tiếp có thể tham gia vào hành vi phạm tội ảnh hưởng đến công dân Hoa Kỳ và đe dọa đến an ninh quốc gia của Hoa Kỳ trong khi không phải chịu bất kỳ trách nhiệm hình sự nào tại các tòa án Hoa Kỳ,” ông Kavanaugh viết.
“Không có gì trong FSIA ủng hộ kết quả đó.”
“[Các lập luận liên quan đến FSIA của ngân hàng này] tràn đầy ý tưởng rằng các thủ tục tố tụng hình sự của Hoa Kỳ chống lại các tổ chức làm việc cho các chính phủ ngoại quốc sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến an ninh quốc gia và chính sách ngoại giao của Hoa Kỳ.”
“Tuy nhiên, bổn phận của chúng tôi không phải là viết lại FSIA dựa trên những lo ngại được cho là về chính sách mà Quốc hội và tổng thống cảm thấy không phù hợp để công nhận.”
Tối cao Pháp viện cũng đã chỉ thị Tòa Phúc thẩm Khu vực 2 của Hoa Kỳ xem xét lại yêu cầu của ngân hàng này về việc bác bỏ vụ truy tố dựa trên một giả thuyết về quyền miễn trừ dựa trên thông luật.
Thẩm phán Neil Gorsuch không đồng ý một phần và đồng tình một phần với bản ý kiến đa số kể trên. Ý kiến của ông Gorsuch đã được Thẩm phán Samuel Alito ủng hộ.
Ông Gorsuch viết rằng phe đa số đã sai khi cho rằng các quy tắc của FSIA “chỉ áp dụng trong các vụ án dân sự.”
Nhã Đan biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
