TT Putin: ‘Không có vấn đề gì’ nếu Phần Lan, Thụy Điển gia nhập NATO
Tuần trước Tổng thống (TT) Nga Vladimir Putin cho biết Moscow “không có vấn đề gì” nếu Phần Lan và Thụy Điển gia nhập NATO, nhưng ông cảnh báo rằng Điện Kremlin sẽ đáp trả tương tự nếu quân đội và cơ sở hạ tầng được triển khai ở hai nước Bắc Âu này.
TT Putin nói trong một cuộc họp báo hôm 29/06 tại thủ đô Ashgabat của Turkmenistan sau khi hoàn thành các vòng đàm phán với các nhà lãnh đạo khu vực ở nhà nước thuộc Xô Viết cũ thuộc Trung Á, “Liên quan đến Phần Lan và Thụy Điển, chúng tôi không có vấn đề với Phần Lan và Thụy Điển, thật không may, chúng tôi có vấn đề với Ukraine.”
“Xin hãy tiếp tục,” Tổng thống Nga nói khi đề cập đến việc hai quốc gia đang nỗ lực trở thành thành viên NATO, đồng thời nói thêm rằng Moscow không “có những bất đồng về lãnh thổ.”
Tuy nhiên, TT Putin lưu ý rằng Helsinki và Stockholm nên minh bạch một điều rằng họ không phải đối mặt với bất kỳ mối đe dọa nào trước khi gia nhập liên minh quân sự này. Tuần trước, ông cảnh báo rằng Moscow sẽ đáp trả bất kỳ loại hành động nào khiến Nga cảm thấy bị đe dọa.
Tổng thống Nga nói, “Nếu NATO khai triển quân đội và cơ sở hạ tầng, thì chúng tôi sẽ buộc phải đáp trả và tạo ra các mối đe dọa theo cách tương tự đối với các vùng lãnh thổ nào gây ra các mối đe dọa cho chúng tôi.”
“Mọi thứ giữa chúng tôi đang diễn ra tốt đẹp, nhưng bây giờ sẽ có căng thẳng, chắc chắn sẽ có,” ông nói thêm. “Đây là điều hiển nhiên và không thể tránh khỏi, tôi nhắc lại, nếu có một mối đe dọa đối với chúng tôi.”
TT Putin đưa ra bình luận của mình một ngày sau khi thành viên NATO Thổ Nhĩ Kỳ rút quyền phủ quyết của nước này đối với việc Phần Lan và Thụy Điển đề nghị gia nhập liên minh sau khi ba quốc gia đồng ý bảo vệ an ninh lẫn nhau.
Hành động này có nghĩa là Helsinki và Stockholm có thể tiến hành thủ tục gia nhập NATO, đánh dấu bước chuyển mình lớn nhất về an ninh ở Âu Châu trong nhiều thập niên.
Hôm 05/07, các đại sứ NATO đã ký một nghị định thư gia nhập cho Phần Lan và Thụy Điển cho phép họ tham gia liên minh vũ trang hạt nhân này ngay khi các nghị viện thông qua nghị quyết, sự mở rộng quan trọng nhất của khối này kể từ những năm 1990.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cho biết đây là một ngày lịch sử “đối với Phần Lan, đối với Thụy Điển, đối với NATO, và đối với an ninh khu vực Âu Châu-Đại Tây Dương.”
“Phần Lan và Thụy Điển sẽ đóng góp mạnh mẽ và quan trọng cho liên minh của chúng ta,” ông Stoltenberg nói sau buổi lễ hôm thứ Ba (05/07). “Tôi tán dương tất cả các đồng minh vì đã tiến rất nhanh trong việc chấp nhận đơn ghi danh làm thành viên của Phần Lan và Thụy Điển, đồng thời tôi muốn gửi lời cảm ơn đến Thổ Nhĩ Kỳ, Phần Lan, và Thụy Điển vì cách tiếp cận mang tính xây dựng của họ.”
Nghi thức ngoại giao này có nghĩa là Helsinki và Stockholm có thể tham gia các cuộc họp của NATO và tiếp cận nhiều hơn với thông tin tình báo nhưng sẽ không được điều khoản quốc phòng của NATO bảo vệ — rằng một cuộc tấn công vào một đồng minh là một cuộc tấn công chống lại tất cả — cho đến khi được chấp thuận [tư cách thành viên]. Điều đó có thể mất đến một năm.
Việc đưa Helsinki và Stockholm trở thành thành viên của liên minh được đẩy nhanh sau cuộc tấn công của Nga vào Ukraine, khiến hai nước láng giềng này của Nga kêu gọi sự bảo đảm an ninh bổ sung của NATO.
Phần Lan, quốc gia có dân số 5.5 triệu người, có đường biên giới dài nhất trong Liên minh Âu Châu với Nga, một đường biên giới dài 833 dặm. Từ xưa đến nay, hai nước Bắc Âu này không có liên kết quân sự, nhưng cuộc chiến đang diễn ra ở Ukraine đã gây ra một làn sóng ủng hộ việc nước này gia nhập khối NATO.
Về phần mình, trước đó Nga đã cảnh báo hai quốc gia này không nên gia nhập NATO, trong đó các quan chức Điện Kremlin cho rằng hành động này sẽ không đóng góp vào sự ổn định ở Âu Châu. Trước đây, Moscow cho biết họ sẽ đáp trả hành động như vậy bằng các biện pháp trả đũa có thể gây ra “các hậu quả quân sự và chính trị” cho Helsinki và Stockholm.
