Úc: Đảng Lao Động thắng cử, phe trung hữu bị các ứng viên độc lập hành động vì khí hậu chia rẽ
Lãnh đạo Đảng Lao Động Anthony Albanese sẽ trở thành thủ tướng thứ 31 của Úc và là người thứ tư lãnh đạo Đảng Lao Động tham gia chính phủ từ phe đối lập kể từ Đệ nhị Thế Chiến, sau khi Thủ tướng sắp mãn nhiệm Scott Morrison thừa nhận thất bại hôm 21/05.
Với 69.9% số phiếu được kiểm đếm trước 5 giờ chiều hôm Chủ Nhật (22/05), 72 trong số 151 ghế Hạ viện đã được tính cho Đảng Lao Động, 52 ghế cho Liên Minh, 14 ghế cho các đảng nhỏ và các ứng viên độc lập, theo bản tóm tắt kết quả bầu cử của ABC.
Cả hai đảng lớn, Đảng Lao Động trung tả và Đảng Tự Do trung hữu, đều giành được ít phiếu bầu hơn so với cuộc bầu cử năm 2019, mặc dù Đảng Lao Động có mức dao động dự kiến nhỏ hơn là 0.5%, trong khi Đảng Tự Do có mức dao động dự kiến là 5.5% chống lại họ. Thay vì bầu cho họ, những phiếu bầu này đã về tay các đảng phái nhỏ và các ứng viên độc lập, với các ứng viên độc lập “Climate 200” được tài trợ ẩn danh, Đảng Một Quốc Gia theo phái bảo tồn truyền thống, cùng Đảng Xanh cấp tiến là những người giành được nhiều phiếu nhất.
Mặc dù Đảng Lao Động được dự đoán sẽ giành được chính phủ, nhưng vẫn chưa rõ liệu họ có đạt được 76 ghế cần thiết để cầm quyền theo ý mình hay không, hay liệu họ sẽ phải thành lập một chính phủ thiểu số.
Đến 5 giờ chiều hôm Chủ Nhật, đảng trung tả chỉ giành được 32.9% số phiếu bầu sơ bộ, trong khi Liên Minh giành được 35.6%. Các đảng nhỏ và các ứng viên độc lập đã giành được 31.5%. Đảng Tự Do đã mất ít nhất 15 ghế, bao gồm bảy ghế thuộc về Đảng Lao Động tính cả phiếu ưu tiên và tám ghế thuộc về các đảng nhỏ hoặc các ứng viên độc lập, trong đó có một ghế thuộc Đảng Xanh. Các thành viên Đảng Một Quốc Gia, từng chia sẻ chính phủ với các thành viên Đảng Tự Do, đã giữ được toàn bộ chín ghế của mình trong Hạ viện.
‘Không ai bị bỏ lại phía sau, không ai bị cản lại’
Nói chuyện với những người ủng hộ tại sự kiện đêm bầu cử của Đảng Lao Động ở phía tây nội thành Sydney sau khi ông Morrison thừa nhận thất bại, ông Albanese cho biết người dân Úc đã “bỏ phiếu cho sự thay đổi”.
Ông nói: “Tôi muốn Úc tiếp tục là một quốc gia mà bất kể quý vị sống ở đâu, tôn thờ ai, yêu ai hay họ của quý vị là gì, đều không có giới hạn nào đối với hành trình của quý vị trong cuộc đời.”
Ông Albanese, người đứng đầu phe cánh tả của Đảng Lao Động, tuyên bố sẽ tăng lương tối thiểu, tăng cường chăm sóc sức khỏe toàn dân thông qua Medicare, thu hẹp khoảng cách giới trong thị trường lao động, thành lập ủy ban chống tham nhũng quốc gia, bảo vệ trợ cấp phổ quát cho hưu trí và chăm sóc trẻ em, và “chấm dứt các cuộc chiến khí hậu” bằng cách đưa Úc trở thành một “cường quốc năng lượng tái tạo.”
“Không ai bị bỏ lại phía sau vì chúng ta phải luôn chăm sóc những người thiệt thòi và dễ bị tổn thương. Nhưng cũng không ai bị cản lại, vì chúng ta nên luôn ủng hộ khát vọng và cơ hội. Đó là những gì chính phủ của tôi sẽ làm,” ông nói.
Trong tràng pháo tay của những người ủng hộ, ông Albanese cũng đã tuyên bố rằng, chính phủ của ông sẽ thúc đẩy ‘Tuyên ngôn Từ Trái Tim Uluru’ đã gây tranh cãi từ lâu, một đề nghị thiết lập ‘Tiếng nói của Thổ Dân” dựa trên bản sắc trong Hiến Pháp Úc. Ông hứa sẽ thực hiện Tuyên ngôn Từ Trái Tim Uluru “một cách trọn vẹn,” mặc dù vẫn còn phải xem liệu đề nghị này có nhận được sự ủng hộ đủ rộng rãi để kêu gọi một cuộc trưng cầu dân ý hay không.
Lãnh đạo Đảng Lao Động dự kiến sẽ tuyên thệ nhậm chức thủ tướng vào thứ Hai (23/05) và đến Tokyo để tham dự cuộc họp của các nhà lãnh đạo Đối thoại An ninh Tứ giác vào thứ Ba (24/05).
Trong khi đó, trong bài diễn văn thừa nhận thất bại của mình, ông Morrison cho biết ông hoàn toàn chịu trách nhiệm về những chiến thắng và thất bại, khi lưu ý rằng “đó là gánh nặng đồng thời cũng là trách nhiệm của vai trò lãnh đạo.” Ông nói thêm rằng ông sẽ từ chức lãnh đạo Đảng Tự Do, với Bộ trưởng Quốc phòng sắp mãn nhiệm Peter Dutton được cho là người có triển vọng thay thế ông Morrison.
Ông Morrison nói với những người trung thành với Đảng Tự Do ở Sydney: “Chúng ta đang chứng kiến nền chính trị của chúng ta có nhiều xáo trộn khi ngày nay người dân đã bỏ phiếu cho các đảng lớn với một trong những lượng phiếu sơ bộ thấp nhất mà chúng ta từng thấy.”
“Tôi biết về sự biến động đang diễn ra ở quốc gia chúng ta. Và tôi nghĩ điều quan trọng là đất nước chúng ta phải hàn gắn và tiến lên.”
Cựu thủ tướng cũng chúc mừng ông Albanese, nói rằng ông “tin tưởng vào người dân Úc và quyết định của họ.”
Các nhà bình luận của truyền thông nhà nước Trung Quốc đã ăn mừng trước thất bại của ông Morrison, bởi họ hy vọng đối thoại Bắc Kinh-Canberra sẽ nối lại sau hai năm.
Đảng Tự Do bị chia rẽ
Sự thất bại của chính phủ hiện thời diễn ra khi cử tri từ bỏ Đảng Tự Do hàng loạt để ủng hộ các đảng độc lập (của các ứng viên độc lập) vận động cho hành động cấp tiến vì khí hậu hoặc các nền tảng tự do cổ điển nhằm đáp lại sự quản lý COVID-19 mạnh tay của chính phủ.
Nhưng sự chia nhỏ số phiếu bầu này có hậu quả là những tổn thất đáng kể của Đảng Tự Do ở các vùng ngoại ô giàu có của thành phố Melbourne và Sydney, nơi những chiếc ghế xanh lam từng một thời an toàn đã bị các ghế độc lập “xanh mòng két” do các ứng cử viên Climate 200 hậu thuẫn nắm giữ, hầu hết trong số họ là những phụ nữ vận động cho hành động vì khí hậu, tính liêm chính, và bình đẳng giới.
Các kết quả ban đầu cho thấy các ứng viên độc lập có thể đã giành được tới năm ghế từ các nghị viên Đảng Tự Do đương nhiệm, bao gồm ông Tim Wilson, ông Trent Zimmerman, ông Jason Falinski, ông Dave Sharma, và Bộ trưởng Ngân khố sắp mãn nhiệm Josh Frydenberg. Trong khi đó, nghị viên độc lập Zali Steggall, một ứng cử viên được Climate 200 ủng hộ, đã thắng chiếc ghế ở Warringah mà nhà vận động giới tính sinh học Katherine Deves cũng đang tranh cử.
Các nền tảng tự do bao gồm Đảng Một Quốc Gia, Đảng Dân Chủ Tự Do, Đảng Thống Nhất Úc, và Đảng Đại Úc — mặc dù đạt được số cử tri dao động ít nhất là 4.6% — nhưng không bảo đảm được một ghế trong Hạ viện. Một cuộc khảo sát trước đó của Spectator với 9,861 người Úc đã chỉ ra rằng nhiều cử tri từng là trung hữu sẽ quay lưng lại với Liên Minh do các quy định về COVID-19 của họ.
Hôm Chủ Nhật, người đứng đầu Đảng Lao Động Tanya Plibersek cho biết nhiều cử tri Đảng Tự Do đã lựa chọn các ứng cử viên độc lập hoặc thậm chí là Đảng Xanh trong nỗ lực “gửi một thông điệp rằng biến đổi khí hậu là quan trọng đối với họ, một ủy ban liêm chính quốc gia đối lập là quan trọng đối với họ, cũng như sự bình đẳng cho phụ nữ.”
Trước ngày bầu cử, thủ tướng tại chức lâu nhất của Úc John Howard đã cảnh báo các cử tri về phong trào “xanh mòng két”, mô tả họ là “những người trẻ nhiệt tình chống Đảng Tự Do” muốn phá vỡ đảng này.
Hôm Chủ Nhật (23/05), Phó Thủ tướng sắp mãn nhiệm Barnaby Joyce đã chỉ trích phong trào này vì đã “loại những người ôn hòa ra khỏi Đảng Tự Do.”
“Tôi hy vọng họ hài lòng với công việc của mình,” ông Joyce nói. “Họ đã loại được ba người đồng tính, một thổ dân bản địa Úc, và một người gốc Á. Đó có phải là chiến lược của họ không?”
Tại Thượng viện, con số chiếm 39.6% cho thấy Đảng Xanh đang trên đà giành được tới 12 ghế, điều này sẽ khiến đảng này trở thành đảng quyền lực thứ ba trong nghị viện.
Cô Nina Nguyen là một phóng viên tại Sydney. Cô đưa tin về Úc với trọng tâm là các vấn đề xã hội và văn hóa. Cô thông thạo tiếng Việt. Quý vị có thể liên lạc với cô tại [email protected]
Bản tin có sự đóng góp của Melanie Sun
Thanh Nhã biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
Xem thêm:
