Vì sao ĐCSTQ cảm thấy bất an khi ông Putin dự định đến thăm Bắc Hàn?
Kể từ khi cuộc chiến giữa Nga và Ukraine bùng nổ, mối quan hệ giữa Nga và Bắc Hàn ngày càng thân cận hơn. Ông Putin không chỉ tiến hành cuộc gặp gỡ hiếm hoi với ông Kim Jong-un, mà còn tặng ông Kim một chiếc xe sang trọng. Phát ngôn viên điện Kremlin nói với hãng truyền thông lớn của Nga rằng họ đang sắp xếp để Tổng thống Putin đến thăm Bắc Hàn. Có đồn đoán cho rằng Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) lo lắng về mối quan hệ ngày càng thân thiết giữa hai quốc gia này.
Theo tin tức của Wall Street Journal, các nhà ngoại giao và quan chức cho biết, khi mối quan hệ giữa ông Putin và ông Kim Jong-un ngày càng thân thiết hơn, nhà lãnh đạo ĐCSTQ, ông Tập Cận Bình, cảm thấy ngày càng bất an. Ông Putin và ông Kim Jong-un là hai đối tác quốc tế quan trọng nhất, nhưng cũng là hai đối tác bất ổn nhất của nhà lãnh đạo ĐCSTQ.
Trong thực tế, trước chuyến thăm Hoa lục của ông Putin vào tuần trước, ĐCSTQ lo lắng rằng ông Putin có thể trực tiếp đến thăm Bắc Hàn sau khi rời khỏi Hoa lục. Các nhà ngoại giao và quan chức nói với tờ Wall Street Journal rằng nếu ông Putin làm như vậy, có thể làm tăng lo ngại của phương Tây về “trục chuyên chế ba bên,” dẫn đến việc Bắc Kinh sẽ bị cô lập hơn trong ngoại giao quốc tế.
Hiện nay, ĐCSTQ bị chỉ trích vì âm thầm viện trợ cho Nga trong cuộc chiến ở Ukraine, và không tham gia vào các chế tài của Liên Hiệp Quốc đối với Bắc Hàn. Hoa Kỳ và châu Âu là thị trường quan trọng của Trung Quốc. Sự căng thẳng trong mối quan hệ Mỹ-Trung hoặc Âu-Trung chỉ khiến doanh nghiệp Trung Quốc chịu thiệt hại, và làm suy yếu hơn nữa nền kinh tế Trung Quốc.
Tin tức trích dẫn từ lời của ông Tôn Vận (Sun Yun), Giám đốc Dự án Trung Quốc thuộc Trung tâm Stimson ở Hoa Thịnh Đốn, cho biết Bắc Kinh đang cố gắng tránh tạo ra ấn tượng rằng Trung Quốc, Nga, và Bắc Hàn đang hợp tác ba bên, với mục đích tránh bị ràng buộc bởi hai đối tác không ổn định này.
Mặc dù việc ông Putin không đi thẳng đến thăm Bắc Hàn sau chuyến thăm Hoa lục khiến chính quyền ĐCSTQ nhẹ nhõm tạm thời, nhưng điều này không có nghĩa là ông Putin không có kế hoạch đến thăm Bắc Hàn.
Hôm 18/05, phát ngôn viên điện Kremlin, ông Dmitry Peskov, nói với TASS, cơ quan thông tấn quốc gia của Nga, rằng việc sắp xếp cho ông Putin đến thăm Bắc Hàn đang diễn ra thuận lợi.
Ông Peskov nói rằng “Việc chuẩn bị cho chuyến thăm đang được tiến hành,” nhưng không công bố thời gian cụ thể của chuyến thăm.
Từ lúc ông Kim Jong-un tìm cách giảm sự phụ thuộc của Bắc Hàn vào ĐCSTQ, mối quan hệ ngoại giao giữa Trung Quốc, Nga, và Bắc Hàn trở nên phức tạp hơn. Bước đi lớn nhất của ông Kim Jong-un là công khai ủng hộ cuộc chiến của Nga, và cung cấp vũ khí, nhằm bày tỏ thiện chí với ông Putin.
Các nhân sĩ nội bộ nói với Wall Street Journal rằng Nga và Bắc Hàn chưa từng tiết lộ cho ĐCSTQ về những gì mà ông Putin và ông Kim Jong-un thảo luận tại cuộc họp cấp cao hiếm hoi của họ vào mùa thu năm ngoái. Điều này khiến các nhà ngoại giao ĐCSTQ phải dò hỏi các đồng nghiệp phương Tây về những thỏa thuận giữa hai nhà lãnh đạo này.
Những nhà ngoại giao này nói rằng chính quyền ĐCSTQ lo ngại việc Nga có thể giúp Bắc Hàn tăng cường năng lực hạt nhân.
Ông Chee Meng Tan, trợ lý giáo sư và là chuyên gia chính sách Trung Quốc thuộc trường Đại học Nottingham, Malaysia, trong một bài viết trên The Conversation, nói rằng ĐCSTQ thực sự lo lắng, nếu Bắc Hàn trở thành một quốc gia hoàn thiện vũ khí hạt nhân, thì họ có thể sẽ sử dụng trên lãnh thổ Hoa lục.
Điều này nghe có vẻ kỳ lạ, nhưng thực tế không phải là không thể xảy ra. Ông Chee Meng nói rằng Triều Tiên đã từng là một nước phụ thuộc của Trung Quốc. Do đó, khi ĐCSTQ can thiệp vào quá trình chiến tranh của Triều Tiên, thậm chí thiết lập mối quan hệ bình thường với địch thủ chính của Bắc Hàn, thì những hành động đó không chỉ khiến Bắc Hàn phẫn nộ, mà còn chạm vào vết thương lịch sử từng là nước phụ thuộc của quốc gia này.
Ông Chee Meng nói, nếu Bắc Kinh muốn duy trì tầm quan trọng của mình với Bắc Hàn, thì bằng mọi giá, họ phải chống lại sự ảnh hưởng của các nước không phải Trung Quốc xung quanh Bình Nhưỡng. Để làm được điều này, ĐCSTQ đã thực hiện một chiến lược song song. Đầu tiên, vào tháng trước, ĐCSTQ cử ông Triệu Lạc Tế (Zhao Yue Ji), Chủ tịch Ủy ban Thường vụ Quốc hội Trung Quốc, đến thăm Bắc Hàn, và cam kết ủng hộ ông Kim Jong-un. Thứ hai, ĐCSTQ cung cấp vũ khí và công nghệ cho Nga, nhằm giảm sự phụ thuộc của Nga vào vũ khí của Bắc Hàn.
Đối mặt với cáo buộc từ Hoa Kỳ và châu Âu, Trung Quốc luôn phủ nhận việc cung cấp vũ khí cho Nga.
