Biệt tài của những người đa ngôn ngữ
“Hiểu được một loại ngôn ngữ không giống như sống cùng nó,” cô Clarisa M., người thừa nhận rằng mình gặp khó khăn khi nhớ lại tiếng mẹ đẻ, đã giải thích như vậy. Sinh ra ở Chile, nhưng hiện đang định cư ở Úc, cô Clarisa xác nhận rằng cô cảm thấy hơi ngần ngại khi cố gắng nói tiếng mẹ đẻ của mình. Trải qua 35 năm xa quê hương, cô đã phải học lại một phần ngôn ngữ Tây Ban Nha, mà theo cô, nó chỉ còn tồn tại “trong sâu thẳm tiềm thức của cô.”
Học một ngôn ngữ không phải chuyện dễ dàng, và việc duy trì khả năng nói trôi chảy ngôn ngữ đó là sự nỗ lực không ngừng đối với hầu hết mọi người. Tuy nhiên, một số người lại có khả năng tuyệt vời khi nói thông thạo vài ngôn ngữ. Đó là những nhà đa ngôn ngữ.
Một trong những trường hợp đáng kinh ngạc của hiện tượng siêu đa ngôn ngữ trong thời gian gần đây là của chàng trai người Đức Sebastian Heine, người được mệnh danh là “Người Tháp Babel”. Năm 22 tuổi, anh sinh viên ngữ văn Ấn-Đức này có thể giao tiếp bằng 35 ngôn ngữ khác nhau, trong đó anh thích tiếng Pashto, ngôn ngữ của một dân tộc thiểu số vùng Trung Đông.
Trong khi nhiều người cho rằng anh là một thần đồng, Sebastian khẳng định rằng anh không phải thiên tài mà chỉ là một cá nhân chuyên tâm vào việc nghiên cứu ngôn ngữ. Niềm yêu thích ngôn ngữ của anh bắt đầu từ năm 7 tuổi khi được làm quen với tiếng Hy Lạp, anh đã tiếp cận nó giống như một món đồ chơi. Hiện tại Heine đã đặt ra một mục tiêu “khiêm tốn” cho bản thân: học hai ngôn ngữ mới mỗi năm.
Trường hợp của Jorge Fernandez, dù không thông thạo nhiều ngôn ngữ như Heine nhưng đây vẫn là một trường hợp khó tin. Anh chàng người Peru mới 18 tuổi này có thể nói và viết thành thạo hàng chục thứ tiếng, bao gồm tiếng Tây Ban Nha, tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Đức, tiếng Thụy Sĩ, tiếng Romania, tiếng Ý, tiếng Bồ Đào Nha, tiếng Hà Lan, tiếng Catalan, tiếng Gallego và tiếng Quan Thoại.
Theo Jorge, nỗi ám ảnh về ngôn ngữ của anh bắt đầu từ khi bị mẹ phạt vì bị điểm kém ở trường trung học bằng cách không cho anh sử dụng điện thoại. Fernandez đột nhiên thấy mình có nhiều thời gian hơn – và mong muốn được giao tiếp.
Một khóa học tiếng Pháp bắt buộc đã đánh thức sự tò mò của Fernandez, sau đó anh tiếp tục học tiếng Ý và tiếng Rumani. Học thêm chín ngôn ngữ khác ngay sau đó, giờ đây, chàng trai trẻ Fernandez cho biết anh đặt mục tiêu một ngày nào đó sẽ thành thạo 25 ngôn ngữ.
Có thể thông thạo hơn 30 ngôn ngữ chắc hẳn là rất ấn tượng, nhưng ai mới là người biết nhiều ngôn ngữ nhất thế giới? Trí óc con người có thể thông thạo bao nhiêu ngôn ngữ? Hơn 40, hay thậm chí là hơn 50. Ông Ziad Youssef Fazah có hiểu biết cơ bản về ít nhất 60 ngôn ngữ riêng biệt. Tất nhiên, như cô Clarisa đã nói ở trên, “Hiểu được một loại ngôn ngữ không giống như sống cùng với nó.” Điều tương tự cũng áp dụng cho ông Fazah, người phải thường xuyên rèn luyện kỹ năng của mình với những ngôn ngữ đã học được để không bị quên mất chúng.
Những nhà đa ngôn ngữ vĩ đại trong lịch sử
Có vẻ như bất cứ khi nào chúng ta có một sự hiểu biết về giới hạn của trí óc con người thì sẽ luôn có vài người có thể vượt qua giới hạn đó. Khi nói đến việc thành thạo nhiều thứ tiếng, thì Đức Hồng Y Giuseppe Caspar Mezzofanti và nhà ngôn ngữ học John Bowring là hai cá nhân đã vượt xa những giới hạn mà người ta nghĩ là có thể đạt được.
Vị hồng y sinh ngày 17/9/1774. Ông có thể nói thông thạo 38 ngôn ngữ và gần 100 phương ngữ, và ông cũng có hiểu biết cơ bản về nhiều ngôn ngữ khác nữa. Người ta xác định rằng vị hồng y này biết khoảng 100 hình thức giao tiếp khác nhau.
Còn về Bowring thì có thể nói đây là một trong những nhà ngôn ngữ học uyên bác nhất từng được biết đến. Ông đã thể hiện sự hiểu biết cơ bản về hơn 200 ngôn ngữ và thông thạo khoảng 100. Bowring sinh năm 1792. Ông là thống đốc Hồng Kông, đồng thời là một tác giả và là người du hành khắp thế giới. Ông đã nhận được danh hiệu Quý ông của huân chương Bath và là thành viên của Hiệp hội Hoàng gia và Hiệp hội Địa lý Hoàng gia. Cho đến nay, không ai biết một thông dịch viên ngôn ngữ nào tốt hơn Bowring.
Mở rộng giao tiếp
Mặc dù có thể không thành thạo nhiều ngôn ngữ như những nhà đa ngôn ngữ lạ thường được đề cập trên đây, nhưng một số nhân vật lịch sử đương đại cũng có thể tự hào về khả năng thông thạo nhiều ngôn ngữ. Không có gì ngạc nhiên khi những người này cũng được biết đến như những người giao tiếp tuyệt vời.
Các Giáo hoàng cũng có một lịch sử lâu dài về khả năng đa ngôn ngữ, và truyền thống đó đã tiếp diễn cho đến ngày nay với các vị giáo hoàng gần đây nhất là John Paul II và Benedict XVI. Giáo hoàng John Paul II có thể nói trôi chảy tiếng Ba Lan, tiếng Hy Lạp cổ, tiếng Latinh, tiếng Ý, tiếng Pháp, tiếng Tây Ban Nha, tiếng Bồ Đào Nha, tiếng Anh, tiếng Esperanto và tiếng Đức, đồng thời có kiến thức cơ bản về tiếng Séc, tiếng Litva, tiếng Nga, tiếng Hungary, tiếng Nhật, tiếng Tagalog và một số ngôn ngữ châu Phi. Còn giáo hoàng Benedict XVI thì thông thạo ít nhất mười hai ngôn ngữ.
Các nhà văn đa ngôn ngữ như James Joyce và J.R.R. Tolkien biết tới 13 ngôn ngữ.
Nhà khảo cổ học Jean-Francois Champollion – người cũng thông thạo 13 ngôn ngữ – đã giúp giải mã các chữ tượng hình Ai Cập cổ đại bằng cách dịch Rosetta Stone vào năm 1822, nhờ có kiến thức sâu rộng về tiếng Copt (một ngôn ngữ phổ biến trong Giáo hội Ai Cập).
Trong số những thần đồng ngôn ngữ vĩ đại khác có nhà ngôn ngữ học Kenneth Locke Hale, người đã thể hiện một khả năng đáng kinh ngạc trong việc học ngôn ngữ một cách nhanh chóng và chính xác. Trong quá trình nghiên cứu cú pháp và từ vựng tại MIT, ông Hale đã quan tâm đến các ngôn ngữ chưa được nghiên cứu và có nguy cơ tuyệt chủng, chẳng hạn như tiếng Hopi, tiếng Navajo và tiếng Walpiri của Úc. Hale thông thạo tổng cộng 50 ngôn ngữ khác nhau.
Thế giới của các ngôn ngữ quả thật rất hấp dẫn, và người ta sẽ đạt được nhiều lợi ích khi họ có thể nói trôi chảy nhiều ngôn ngữ. Thực tế cho thấy trên thế giới có nhiều người đa ngôn ngữ hơn người đơn ngôn ngữ, và Hoa Kỳ là một trong số ít quốc gia trên thế giới không yêu cầu học ngôn ngữ thứ hai ở trường.
Việc học các ngôn ngữ mới không chỉ mang chúng ta tới gần hơn với phần còn lại của thế giới; nó cũng có thể cung cấp những hiểu biết sâu sắc về ngôn ngữ mà có thể không bao giờ tìm thấy trong tiếng mẹ đẻ của chúng ta. Tuy nhiên, nếu muốn học một ngôn ngữ mới thì tốt nhất là bạn nên bắt đầu sớm. Các nghiên cứu cho thấy rằng khi bạn càng trẻ, thì bạn càng dễ dàng tiếp thu một ngôn ngữ mới hơn.
Phóng viên của The Epoch Times
Ngọc Anh biên dịch
Xem thêm:
