Các chuyên gia: Việc BRICS mở rộng sẽ ‘thay đổi thế giới’ và làm xói mòn nghiêm trọng quyền lực của phương Tây
JOHANNESBURG — Các nhà phân tích cho rằng, việc khối các quốc gia BRICS hình thành một “Trật tự thế giới mới” nhằm làm suy yếu và đối đầu với các cường quốc phương Tây trên nhiều mặt, bao gồm cả kinh tế và quân sự, chỉ còn là vấn đề thời gian.
Hội nghị thượng đỉnh lần thứ 15 của các quốc gia BRICS — Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc, và Nam Phi — bắt đầu tại Johannesburg hôm 22/08, với việc mở rộng tổ chức có khả năng xảy ra sẽ là ưu tiên hàng đầu trong nghị trình.
BRICS vốn đã đại diện cho 42% dân số thế giới và gần ⅓ nền kinh tế toàn cầu. Nhưng họ muốn nhiều hơn nữa.
“Việc mở rộng BRICS chắc chắn sẽ được đưa ra thảo luận và các bộ trưởng ngoại giao BRICS đang họp để đề ra con đường phía trước liên quan đến việc mở rộng. Một tuyên bố chắc chắn về việc mở rộng sẽ được đưa ra vào cuối hội nghị thượng đỉnh này,” bà Naledi Pandor, Bộ trưởng Quan hệ Quốc tế Nam Phi cho biết.
Bà nói với The Epoch Times: “Chúng ta đang sống trong một thế giới đang phát triển và chúng tôi muốn BRICS đi đầu trong một phong trào mới để đại diện cho lợi ích của các quốc gia đang phát triển và của Nam Bán Cầu.”
“Các tổ chức đa phương tồn tại ngày nay chủ yếu hoạt động vì lợi ích của các quốc gia có đặc quyền. Đã đến lúc phải thay đổi. Chúng tôi muốn một thế giới công bằng và chính đáng.”
Trung Quốc, Nga, và Nam Phi rất ủng hộ việc bổ sung thêm thành viên mới để BRICS đại diện cho điều mà Tổng thống Nga Vladimir Putin gọi là “thế giới đa cực” nhằm “phá vỡ bá quyền của phương Tây.”
Các quan chức Nam Phi của BRICS đã nói với The Epoch Times rằng Ấn Độ đang chống lại việc mở rộng trong khi Brazil đang chần chừ chưa quyết định.
“Chúng tôi không ngạc nhiên khi Ấn Độ không muốn một BRICS lớn hơn vì Ấn Độ hiện là đồng minh của Mỹ, và Ấn Độ cũng có nhiều vấn đề với Trung Quốc, chúng tôi thấy điều đó qua những tranh chấp biên giới liên tục giữa hai quốc gia này,” một trong các quan chức cho biết.
“Đã đến lúc Ấn Độ phải quyết định xem mình sẽ đứng về phía nào.”
Giáo sư Danny Bradlow, nghiên cứu viên cao cấp tại Trung tâm Thúc đẩy Học bổng (Center for the Advancement of Scholarship) tại Đại học Pretoria, đã thường xuyên nói chuyện với các quan chức cao cấp của BRICS trong năm qua về việc mở rộng nhóm này.
Ông nói với The Epoch Times: “Những gì tôi nghe được là một BRICS được cải tổ sẽ cách mạng nền kinh tế toàn cầu và mang lại cho nhóm này một thế đòn bẩy đáng kể đối với các cường quốc truyền thống như Hoa Kỳ và Tây Âu.”
Một số chuyên gia BRICS, bao gồm cả nhà kinh tế học Congo Patrick Lukusa, người tham dự hội nghị thượng đỉnh này, nói với The Epoch Times rằng họ dự kiến nhóm thành viên mới đầu tiên sẽ được chọn dựa trên “giá trị chiến lược” và khả năng đại diện cho “các khu vực” của Nam Bán Cầu.
Trên cơ sở này, ông Lukusa cho biết, các ứng cử viên nặng ký cho vị trí thành viên bao gồm Argentina, quốc gia mà cùng với Brazil sẽ đại diện cho Mỹ Latinh; Nicaragua ở Trung Mỹ; Algeria, Ai Cập, Iran, Saudi Arabia, và Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất đại diện cho “người Ả Rập” ở Bắc Phi và Trung Đông; Nigeria và Senegal — cùng với Nam Phi sẽ đại diện cho vùng châu Phi cận Sahara; Afghanistan, Kazakhstan và Nga ở Trung Á, và Indonesia và Thái Lan, cùng với Ấn Độ sẽ đại diện cho Đông Nam Á.
Ông Lukusa cho biết: “Điều quan trọng là tất cả các quốc gia này đều là thành viên của Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI) của Trung Quốc và tất cả đều đang xây dựng mối quan hệ chặt chẽ hơn với Trung Quốc và Nga, một số quốc gia còn thậm chí có mối quan hệ chặt chẽ về mặt quân sự với hai quốc gia nói trên.”
“Trung Quốc tất nhiên sẽ đại diện cho Đông Á trong một BRICS kiểu mới.”
Ông Bradlow cho biết khối BRICS mở rộng có thể sở hữu chung gần 50% tổng trữ lượng dầu đã biết, và 60% tổng trữ lượng khí đốt đã biết.
Ông nói thêm: “Nhóm này sẽ đại diện cho hơn một nửa dân số thế giới.”
Ông Chris Devonshire-Ellis, nhà kinh tế tại Dezan Shira and Associates, một tập đoàn đa quốc gia cung cấp dịch vụ cho các nhà đầu tư ở châu Á, cho biết một tổ chức BRICS gồm các thành viên hiện tại cùng với các quốc gia như ông Lukusa đề cập sẽ là rất “đáng gờm.”
Ông Devonshire-Ellis nói với The Epoch Times rằng: “Tổng GDP của nhóm này tính đến ngày hôm nay sẽ lên tới khoảng 30 ngàn tỷ USD, lớn hơn đáng kể so với nền kinh tế Hoa Kỳ và gấp đôi so với 14.5 ngàn tỷ USD của Liên minh Âu Châu.”
Quan chức BRICS hàng đầu của Nam Phi, ông Anil Sooklal, nói với The Epoch Times rằng các ngoại trưởng BRICS sẽ thảo luận về các tiêu chí được áp dụng để xác định việc lựa chọn các thành viên bổ sung trong tuần này (21-27/08).
Ông Devonshire-Ellis kỳ vọng một “tiêu chí chính” là sở hữu một lượng lớn tài nguyên thiên nhiên.
“Dĩ nhiên là dầu khí, nhưng có khả năng BRICS sẽ trở thành nhóm các quốc gia sở hữu phần lớn hầu hết các nguồn tài nguyên toàn cầu. Nguồn tài nguyên đó bao gồm các kim loại quý, các khoáng sản quý hiếm, tài nguyên năng lượng như than đá và năng lượng mặt trời, đất nông nghiệp, gỗ, thủy sản, và nước ngọt,” ông nói.
Ông Lukusa cho biết dựa trên các quốc gia đã ký thỏa thuận Vành đai và Con đường, đồng thời có mối quan hệ rất chặt chẽ với Trung Quốc và Nga, các ứng cử viên tiềm năng trong tương lai để đưa vào “trật tự thế giới mới” có thể là Costa Rica, El Salvador, Guatemala, Honduras, và Panama ở Nam Mỹ; Bolivia, Chile, Cuba, Ecuador, Peru, Uruguay, và Venezuela ở Trung Mỹ; Azerbaijan ở vùng Kavkaz; Mông Cổ, Tajikistan, Turkmenistan, và Uzbekistan ở Trung Á; và Pakistan, Sri Lanka, và Việt Nam ở Đông Nam Á.
“Điều này sẽ có tác động không thể tưởng tượng nổi đối với thương mại và kinh tế thế giới,” ông Bradlow cho biết. “Chưa kể đến chuỗi cung ứng. Điều này có nghĩa là thay đổi lớn trong mọi thứ. Dù tốt hơn hay tệ đi, thì thế giới này sẽ trở thành một thế giới khác theo đúng nghĩa trên mặt chữ.”
Ông Sooklal cho biết BRICS không phải và “sẽ không bao giờ” là một “liên minh chống phương Tây.”
Tuy nhiên, ông Bradlow cho biết, trong số các quốc gia muốn tham gia vào BRICS thì với Belarus, Cuba, Iran, Syria, và Zimbabwe, đây là “một nhận thức khó vượt qua.”
“Đặc biệt, Trung Quốc và Nga, và đôi khi là Nam Phi, đã không giấu giếm rằng BRICS nên là hình mẫu cho cuộc nổi dậy chống lại những gì họ coi là bá quyền phương Tây do Hoa Kỳ lãnh đạo, được các tổ chức như Liên Hiệp Quốc và Ngân hàng Thế giới đại diện,” ông nhận xét.
Ông Lukusa cho biết sự “miễn cưỡng” của Ấn Độ, và sự “do dự” của Brazil về việc mở rộng, có thể sẽ cản trở nỗ lực kết nạp thành viên mới.
Ông nói: “Ấn Độ ngày càng hướng tới Mỹ và không muốn trở thành một phần của bất cứ điều gì gây hiềm khích ở Hoa Thịnh Đốn.”
“Brazil đã thể hiện rõ rằng cần thiết lập một bộ điều kiện đầy đủ, hoặc một cấu trúc phù hợp để hiểu việc mở rộng này sẽ diễn ra như thế nào. Brazil là một trong những quốc gia cảm thấy BRICS thực sự có thể trở nên yếu đi nếu có thêm nhiều thành viên mới.”
Bà Pandor cho biết chỉ những quốc gia có thể “thúc đẩy nghị trình phát triển BRICS” mới được xem xét trở thành thành viên.
Ông Lukusa cho biết vì Ấn Độ phản đối và Brazil do dự nên “không chắc chắn” sẽ có bất kỳ quyết định chính thức nào về các thành viên mới có thể được đưa ra trong tuần này.
“BRICS nhiều khả năng sẽ đưa ra một tuyên bố rộng rãi rằng đã đạt được sự đồng thuận rằng nhóm này nên mở rộng, và điều này sẽ mở đường cho việc mở rộng trong tương lai.”
Ông cho biết việc tăng số lượng thành viên sẽ có lợi cho nhóm BRICS.
“Việc tăng số lượng thành viên sẽ cho phép nhiều giao thương diễn ra hơn, và điều đó cũng sẽ cho phép nhiều quốc gia hơn tham gia Ngân hàng Phát triển Mới (NDB), [hệ thống tài chính của BRICS]. Chúng tôi thấy Saudi Arabia rất muốn trở thành thành viên của ngân hàng này.”
Ông Lukusa cho biết NDB sẽ sớm sánh ngang với Quỹ Tiền tệ Quốc tế và Ngân hàng Thế giới, “nếu các nước đang phát triển giàu có hơn như Trung Quốc, Saudi Arabia, và Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất bắt đầu đổ tiền vào NDB.”
Ông Devonshire-Ellis cho biết Hoa Kỳ và châu Âu đã tập trung vào cuộc chiến ở Ukraine và áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Nga và Trung Quốc — một phần để hạn chế các hoạt động của hai quốc gia này trong lĩnh vực công nghệ — trong khi có một “thay đổi quan trọng hơn nhiều về địa chính trị, thương mại toàn cầu, và chuỗi cung ứng đã và đang diễn ra.”
Vân Sa biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
