Chiến dịch ‘quản lý nông thôn’ cứng rắn của Trung Quốc gây ra sự bất mãn trên diện rộng
Chính sách cộng sản nhằm tăng sản lượng ngũ cốc tạo thêm gánh nặng cho các cộng đồng nông thôn đang gặp khó khăn
Hàng chục ngàn nhân viên “chấp pháp” do Bắc Kinh phái đi đã xuống vùng nông thôn rộng lớn của Trung Quốc để thực thi việc tuân thủ các yêu cầu mới nhất của chính quyền Trung Quốc về mở rộng sản xuất ngũ cốc.
Hơn 2,500 “đội chấp hành luật nông nghiệp” cấp cơ sở đã khai triển thực hiện các chỉ thị mới của Trung ương về trồng trọt, chăn nuôi, sử dụng nước, chất lượng và an toàn sản phẩm.
Việc này đã đưa đến sự hỗn loạn và khổ sở diễn ra ở nhiều khu vực khi các nhân viên quản lý nông thôn, hay còn gọi là “nông quản” (nongguan) theo biệt danh của lực lượng này trong tiếng Quan Thoại, ngang ngạnh gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với những người dân bất hạnh và tài sản của họ chỉ vì những vi phạm nhỏ hoặc thậm chí những vi phạm không tồn tại.
Các video và các tài khoản được đăng trên mạng xã hội cho thấy nông quản đào trốc gốc các mầm rau khỏe mạnh, san bằng các khu vườn, cưa cây ăn quả, hoặc săn lùng gia súc mà họ cho là vi phạm những chính sách của trung ương.
Một video được đăng hồi đầu tháng Tư từ ngoại ô Vận Thành, một thành phố ở miền bắc Trung Quốc, cho thấy một chiếc xe lu có dán biểu ngữ “nghiêm cấm trồng và bán nông phẩm xanh.” Có thể thấy chiếc xe này đang nghiền nát một mảnh đất trồng hồng táo tàu.
Trong một đoạn video được quay ở Nhạc Bình, miền đông Trung Quốc, một người phụ nữ diễn tả một cách đau xót cách lực lượng nông quản quyết định san bằng khu rừng tre mà bà đã dày công trồng trọt để chuyển đổi sang đất nông nghiệp. Những người khác than thở về việc ao cá của họ bị lấp đi một cách tàn nhẫn và những con ngỗng của họ bị đánh bằng gậy. Một số nông dân cho biết họ bất đắc dĩ phải bán vịt, gà, và heo ngay lập tức, bất kể giá cả thế nào.
Theo người dùng Internet Trung Quốc, dân làng cũng phải trả một khoản phí bổ sung hàng năm là 18 nhân dân tệ (2.6 USD) cho “các dịch vụ” của những cán bộ này. Hàng trăm triệu người Trung Quốc sống với mức dưới 500 nhân dân tệ (khoảng 80 USD) một tháng.
Ở những nơi khác, người dân nông thôn Trung Quốc đã nhận được lệnh chặt phá những khu rừng trước đây được trồng trên đất nông nghiệp theo nỗ lực trước đó của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) nhằm cải thiện môi trường để chuyển sang trồng ngũ cốc.
Ngay cả một phần của Vành đai Xanh, một công viên sinh thái trải dài 60 dặm (96.6 km) ở đô thị Thành Đô, phía tây nam Trung Quốc, cũng đang được đào lên để sử dụng cho nông nghiệp. Được xây dựng với chi phí 34 tỷ nhân dân tệ (khoảng 4.9 tỷ USD) từ năm 2003 đến năm 2017, Vành đai Xanh là một địa điểm thu hút được yêu thích và nổi tiếng trong thành phố này.
‘Quản lý nông thôn’
Tình trạng lũ lụt và hạn hán chưa từng có, thêm vào đó là việc chiếm đoạt đất đai màu mỡ để thúc đẩy phát triển địa ốc quá mức của Trung Quốc, đã gây thiệt hại nghiêm trọng cho mùa màng của nước này. Ngoài ra, với hoàn cảnh quốc tế đang quay lưng lại với chế độ, Bắc Kinh đã đặt ra kỳ vọng có thể tự cấp được 90% ngũ cốc trong bối cảnh các dự báo về an ninh lương thực của Trung Quốc đang mờ mịt.
Hồi tháng Hai, Quốc vụ viện, cơ quan tương tự nội các của Trung Quốc cộng sản, đã công bố “Văn bản Số 1,” kêu gọi “sản xuất ổn định đồng thời cung cấp ngũ cốc và các sản phẩm nông nghiệp quan trọng,” cũng như yêu cầu nông dân Trung Quốc đáp ứng hạn ngạch 650 triệu tấn ngũ cốc trong năm nay.
Mặc dù Trung Quốc có diện tích gần bằng Hoa Kỳ, nhưng nước này có hơn 1 tỷ người so với dân số 330 triệu người của Mỹ. Hơn nữa, theo trang tin tài chính Trung Quốc Economic Daily, hồi năm 2019, nước này chỉ có 316 triệu mẫu Anh (127.9 triệu hecta) đất canh tác, trong khi Mỹ có 893 triệu mẫu Anh (361.4 triệu hecta) — nhiều nhất so với bất kỳ quốc gia nào trên Trái Đất.
Economic Daily lưu ý thêm rằng năng lực nông nghiệp của Trung Quốc tiếp tục giảm và đến năm 2032, diện tích đất canh tác sẽ giảm xuống dưới “lằn ranh đỏ” là 1.8 tỷ mẫu (khoảng 296 triệu mẫu Anh, tức khoảng 119.8 hecta).
Bà Tào Nhã Học (Cao Yaxue), biên tập viên của trang web nhân quyền China Change (Cải biến Trung Quốc), nói với The Epoch Times rằng vì sự lo lắng về việc sản xuất ngũ cốc, nên “chính quyền độc tài ở Bắc Kinh biết rằng chỉ ban hành các sắc lệnh bằng văn bản là không đủ. Họ phải thực thi các yêu cầu của họ bằng vũ lực.”
Các nhân viên được giao nhiệm vụ thực hiện các chỉ thị của ĐCSTQ về tối đa hóa sản lượng ngũ cốc nằm trong Nhóm Thực thi Luật Nông nghiệp Toàn diện (CALET), một chương trình được thiết lập trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Nông thôn sau các cải cách thể chế của ĐCSTQ và nhà nước được công bố hồi năm 2018. Theo các thống kê quốc gia, hiện có trên 80,000 cán bộ được phân công cho 2,564 đội cưỡng chế chấp pháp.
Cư dân mạng Trung Quốc nhanh chóng đặt biệt danh cho các đội thực thi quản lý nông thôn là nông quản (nongguan), theo cách gọi các quan chức hành chính và chấp pháp đô thị khét tiếng là “thành quản” (chengguan) hay “quản lý đô thị.” Các quan chức này được biết đến với hành vi cưỡng chế và bạo lực, khủng bố những người buôn bán ven đường và những cư dân khác, thường là những người có thu nhập thấp, trên đường phố của các đô thị Trung Quốc.
Rất giống như thành quản độc ác, nhân viên CALET cũng hô hào người dân nông thôn về những hành vi được cho là vi phạm trật tự công cộng và mỹ quan, đồng thời lạm dụng quyền lực trong tay. Một số nông dân cho biết họ đã được lệnh không được trồng các loại cây mà vào mùa thu sẽ chuyển sang màu vàng gần ao vì như vậy “trông không đẹp mắt;” những nông dân khác được cảnh báo không nên phơi quần áo trong sân; và một số nông quản được cho là đã vơ vét những con gia cầm “lậu” của dân làng cho mình.
Bản thân các nhân viên CALET dường như nhận thức được tiếng xấu của họ. Trong một video, một người đàn ông mặc đồng phục cảnh sát màu đen tuyên bố: “Cái gì quản lý giao thông không kiểm soát được thì chúng tôi kiểm soát; những gì thành quản không thể kiểm soát, chúng tôi cũng kiểm soát. Nông quản chúng tôi được ở trên trao quyền xuống, chúng tôi hành động trước, giải thích sau.”
Một video khác cho thấy các cán bộ nông quản cầm xẻng, dường như đang hướng dẫn nông dân xới đất “đúng” cách.
Tầm nhìn hạn hẹp và sự kiểm soát của chế độ
Hôm 15/04, Bộ Nông nghiệp đã đăng một bài báo hỏi-đáp giữa các ký giả và một “người phụ trách có liên quan” tại bộ phận pháp chế của Bộ này.
Trong phần hỏi đáp, quan chức này đã giải thích cách CALET được thành lập theo các yêu cầu được đưa ra tại Đại hội lần thứ ba của Ủy ban Trung ương ĐCSTQ khóa 19 hồi tháng 03/2018. Ban lãnh đạo Đảng vào thời điểm đó đã ủy quyền thành lập năm loại “đội chấp pháp” chịu trách nhiệm về nông nghiệp và bảo vệ môi trường, giao thông vận tải, văn hóa, và thị trường.
Quan chức này nói thêm rằng nhiệm vụ của các quan chức CALET là trấn áp gian lận và các hoạt động bất hợp pháp khác ở nông thôn, chứ không phải “can thiệp vào hoạt động sản xuất và sinh kế bình thường của nông dân.”
Tuy nhiên, tầm nhìn hạn hẹp của ĐCSTQ về việc tối đa hóa sản lượng ngũ cốc bằng mọi giá, cùng với văn hóa chính trị của các chiến dịch quần chúng cứng rắn và sâu rộng, không thúc đẩy việc thực hiện các mục tiêu đã đề ra của Bộ Nông nghiệp một cách suôn sẻ hoặc nhân đạo.
Theo ông Vương Hách (Wang He), một nhà bình luận chính trị người Trung Quốc và là cộng tác viên cho ấn bản Hoa ngữ của The Epoch Times, sự ngạo mạn khi các quan chức “quản lý nông thôn” phô trương địa vị “được trao quyền” của họ cho thấy rằng họ thực sự hoạt động với sự cho phép của cấp cao hơn.
Ông Vương lưu ý trong một bài phân tích hôm 27/04 rằng hồi năm 2021, nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình đã đưa ra một chỉ thị rõ ràng rằng “các cấp đảng ủy và chính quyền địa phương phải gánh vác trách nhiệm chính trị đối với an ninh lương thực.”
Năm nay, các hướng dẫn dành cho các quan chức ĐCSTQ địa phương thậm chí còn trở nên nghiêm ngặt hơn. Hồi tháng Ba, Bộ Nông nghiệp đã ban hành lệnh điều động tới các đơn vị CALET trên toàn quốc, sau khi khai triển “các biện pháp thực thi pháp luật hành chính toàn diện đối với nông nghiệp” hôm 01/01 của Bộ này.
Tuy nhiên, những khuyến khích kinh tế cơ bản dành cho nông dân lại đi ngược lại với các chính sách của ĐCSTQ, vốn xem tất cả đất nông nghiệp là tài sản công mà khoảng 400 triệu nông dân Trung Quốc chỉ được sử dụng chứ không được sở hữu.
Nghề làm nông, và đặc biệt là trồng trọt ngũ cốc, mang lại rất ít lợi nhuận ở Trung Quốc, và nông dân phải chịu gánh nặng từ các quy định và biểu phí phức tạp khác nhau. Họ cũng thường là nạn nhân của những vụ lừa đảo trắng trợn.
“Nông dân thiếu các cơ hội tạo ra thu nhập,” bà Tào, biên tập viên China Change, cho biết. “Điều này là do nhà nước duy trì độc quyền đối với tất cả các sản phẩm nông nghiệp chính.”
Bà đã đưa ra vụ án của ông trùm nông nghiệp độc lập Tôn Đại Ngọ (Sun Dawu) — người đã bị kết án 18 năm tù vào năm 2021 — như một ví dụ về cách các chính sách nông thôn của đảng thực sự làm tiêu tan triển vọng về một ngành nông nghiệp thành công của Trung Quốc, khác xa với việc “hồi sinh nông thôn và hiện đại hóa nông nghiệp một cách toàn diện” như Bộ Nông nghiệp tuyên bố.
Ông Tôn là người ủng hộ cải cách nông thôn để cho phép nông dân vừa sản xuất vừa tiếp thị sản phẩm của họ, điều mà hệ thống độc quyền nhà nước ngăn cản.
Tuy vậy, bà Tào nhận định trong một bài báo hôm 30/04 rằng câu chuyện thành công trị giá hàng tỷ nhân dân tệ của ông Tôn, được gây dựng từ hai bàn tay trắng với những người họ hàng từng nghèo khó của ông, sẽ không bao giờ thuyết phục được chính quyền xem xét lại cách làm của họ.
Thanh Nhã biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
