ĐCSTQ ban hành chính sách hàng hải mới, khiến căng thẳng ở Biển Đông ngày càng xấu đi
Mới đây, Hải cảnh Trung Quốc đã áp dụng các điều lệnh mới từ Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ). Căn cứ vào những tranh chấp lãnh thổ hiện có trong khu vực Quần đảo Trường Sa ở Biển Đông, các chính sách mới trao cho Hải cảnh Trung Quốc quyền được bắt giữ công dân ngoại quốc này đã thu hút sự dò xét gắt gao của cộng đồng quốc tế. Hành động này của ĐCSTQ được xem là một sự leo thang đối với các tranh chấp đó.
Hôm 15/05, Hải cảnh Trung Quốc đã thông qua bộ quy tắc mới liên quan đến việc giải quyết “các vụ án hình sự”, vốn sẽ có hiệu lực vào ngày 15/06/2023. Bộ quy tắc này (pdf) quy định rõ rằng người ngoại quốc có thể phải chịu trách nhiệm pháp lý đối với các hành vi phạm tội chống lại công dân Trung Quốc hoặc nhà nước Trung Quốc, ngay cả khi họ phạm tội bên ngoài vùng lãnh hải của Trung Quốc.
Ông Hạ Nhất Phàm (Xia Yifan), thành viên của Liên đoàn Mặt trận Trung Quốc Dân chủ và là chuyên gia về các vấn đề xã hội của Trung Quốc, tin rằng theo phán quyết năm 2016 của Tòa án Quốc tế về Luật Biển, các yêu sách và hành động hàng hải của chính quyền Trung Quốc ở Biển Đông vi phạm Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển (UNCLOS). Do đó, ĐCSTQ muốn thực thi luật này dựa trên sắc lệnh do chính họ ban hành, và đảng này ủy quyền cho Hải cảnh Trung Quốc bắt giữ những người mà họ xem là “nghi phạm” ngoại quốc. Chính hành vi như vậy đã vi phạm vào luật pháp quốc tế.
Kế hoạch đàn áp các quốc gia của Trung Quốc
Từ lâu, chính quyền Trung Quốc đã tham gia vào các tranh chấp lãnh thổ với Việt Nam, Philippines, Malaysia, Brunei, Indonesia, và thậm chí cả Đài Loan về các đảo và rạn san hô trong khu vực Biển Đông. Trong những năm gần đây, Trung Quốc đã leo thang sự bành trướng ra bên ngoài, và các tàu Hải cảnh Trung Quốc, bao gồm cả các tàu đánh cá có sự hậu thuẫn của nhà nước, thường xuyên đối đầu hoặc đụng độ với các quốc gia nói trên.
Hôm 06/02, một Tuần duyên hạm Philippines đang thực hiện nhiệm vụ tiếp vận cho Lực lượng Hải quân Philippines ở Biển Đông trên Bãi Cỏ Mây thì bị một tàu Hải cảnh Trung Quốc tiếp cận. Lực lượng Tuần duyên Philippines đã buộc phải thay đổi hướng đi do tàu Trung Quốc chiếu tia laser quân sự và gây mù tạm thời cho một số thủy thủ đoàn của Philippines. Bộ Ngoại giao ĐCSTQ tuyên bố rằng tàu Philippines đã ở trong vùng biển của Trung Quốc mặc dù Philippines đang kiểm soát khu vực đảo san hô tranh chấp này.
Hôm 07/05, một tàu Hải cảnh Trung Quốc đã chụp ảnh một giàn khoan dầu của Việt Nam trong vùng biển của Bãi Tư Chính để thu thập “bằng chứng”, nhưng đã bị tàu của Cục Kiểm ngư Việt Nam chặn lại. Đây được xem là một sự va chạm mới giữa hai nước.
Việt Nam xem trữ lượng dầu khí ở Biển Đông là rất quan trọng đối với nền kinh tế của mình, vì nguồn trữ lượng này đóng góp một tỷ lệ rất lớn vào tổng thu ngân sách nhà nước của Việt Nam. Trữ lượng dầu mỏ của Bãi Tư Chính đạt tổng cộng hơn 5 tỷ tấn, và trữ lượng khí đốt tự nhiên là hàng ngàn tỷ mét khối, khiến khu vực này trở thành một trong ba khu vực giàu dầu khí lớn nhất ở Quần đảo Trường Sa. Bãi Tư Chính chỉ cách bờ biển Việt Nam 250 dặm nhưng cách điểm cực nam của Trung Quốc hơn 750 dặm.
Tuy nhiên, kể từ tháng 07/2017, Việt Nam đã thiệt hại hơn 1 tỷ USD vì bị chính quyền Trung Quốc gây áp lực buộc Việt Nam phải dừng các hợp đồng thăm dò dầu khí ở khu vực Quần đảo Trường Sa với các công ty năng lượng Tây Ban Nha, Nga, và Nhật Bản.
Trước tình hình đó, năm 2020, Ngoại trưởng Hoa Kỳ đương thời là ông Mike Pompeo đã công khai cáo buộc ĐCSTQ dùng các chiến thuật bắt nạt ở Biển Đông, khi lần đầu tiên nói rằng các yêu sách chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông là hoàn toàn phi pháp. Tuyên bố này cho biết Hoa Kỳ có thể sẵn sàng giúp đỡ Việt Nam cũng như các quốc gia khác trong việc bảo vệ trữ lượng dầu khí ngoài khơi của họ trước hành động gây hấn của Trung Quốc.
Chính sách bành trướng của Trung Quốc đã khuyến khích sự hợp tác giữa Hoa Kỳ và Philippines
Lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình đang tăng chi tiêu quân sự để phát triển lực lượng hải quân của mình. ĐCSTQ, hiện đang khai triển hai hàng không mẫu hạm, nhằm mục đích tăng cường kiểm soát đối với Quần đảo Trường Sa và các rạn san hô ở Biển Đông.
Căng thẳng giữa Trung Quốc và Philippines trở nên trầm trọng hơn kể từ năm 2014. Điều này một phần là do Trung Quốc xây dựng 10 căn cứ quân sự trên các đảo nhân tạo ở Biển Đông, trong đó có một căn cứ quân sự nằm sâu trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Philippines.
Ông Herman Kraft, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Philippines, cho rằng bang giao song phương giữa Manila và Bắc Kinh trước đây không có khúc mắc lớn do hai bên có lợi ích chung ở Biển Đông. “Tuy nhiên, vào năm 2012, [Trung Quốc] đã cố gắng giành quyền kiểm soát Bãi Cỏ Mây, và sau đó vào năm 2014, họ bắt đầu xây dựng các đảo nhân tạo này,” ông Kraft nói. Điều này đã ảnh hưởng đáng kể đến mối bang giao giữa hai nước.
Căng thẳng hơn nữa giữa Trung Quốc và Philippines xuất phát từ phán quyết hồi năm 2016 của Tòa án Quốc tế tại The Hague ủng hộ Philippines thay vì Trung Quốc trong các yêu sách chủ quyền tương ứng của hai nước ở Biển Đông. Tòa đồng thuận đưa ra phán quyết rằng Trung Quốc không có chủ quyền lịch sử đối với nguồn tài nguyên thiên nhiên ở Biển Đông dựa trên Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển.
Vào ngày 02/02, các bộ trưởng quốc phòng của Hoa Kỳ và Philippines đã đưa ra một tuyên bố chung đẩy nhanh việc thực hiện Thỏa thuận Hợp tác Quốc phòng Tăng cường (EDCA) năm 2014 do Hoa Kỳ và Philippines phối hợp thực hiện, theo đó sẽ Hoa Kỳ sẽ được sử dụng thêm bốn căn cứ quân sự. Thông báo này được xem là một hành động nhằm chống lại ĐCSTQ trong khu vực. Lực lượng hải cảnh Trung Quốc và lực lượng tuần duyên Philippines đã xảy ra xung đột chỉ ba ngày sau thông báo trên.
Hôm 01/05, Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden và Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. đã tổ chức một cuộc hội đàm tại Tòa Bạch Ốc. Hai vị tổng thống đã tái khẳng định liên minh an ninh có tuổi đời hàng thập niên giữa Hoa Kỳ và Philippines.
Ông Hạ tin rằng chính sách mới mà chính quyền Trung Quốc dành cho lực lượng hải cảnh của họ là một biểu hiện thách thức nhằm đáp lại lời đề nghị mới nhất của Philippines về việc sắp xếp thêm bốn căn cứ quân sự cho Hoa Kỳ.
Hồng Ân biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
