EU gia hạn miễn thuế quan cho nông sản Ukraine trong bối cảnh cuộc xâm lược của Nga
Luật sẽ gia hạn việc tạm thời đình chỉ thuế nhập cảng và hạn ngạch đối với nông sản nhập cảng từ Ukraine thêm một năm nữa.
Hôm thứ Năm (07/03), các nhà lập pháp Liên minh Âu Châu đã thông qua việc cho phép các nhà sản xuất nông sản Ukraine được miễn thuế quan vào thị trường EU thêm một năm nữa, bác bỏ những sửa đổi mà nếu áp dụng có thể làm gia tăng các hạn chế.
Theo một tuyên bố, hôm thứ Năm Ủy ban Thương mại Quốc tế của Nghị viện Âu Châu đã phê chuẩn việc gia hạn tự do hóa thương mại để trợ giúp Ukraine trong bối cảnh nước này bị Nga xâm lược.
Tuyên bố cho biết đạo luật do Ủy ban Âu Châu đề nghị sẽ tạm thời gia hạn việc đình chỉ thuế nhập cảng và hạn ngạch đối với nông sản nhập cảng từ Ukraine thêm một năm nữa cho đến tháng 06/2025.
Tuyên bố cho biết, dự luật cũng quy định rằng thuế quan sẽ được áp dụng lại đối với các sản phẩm nông nghiệp đặc biệt nhạy cảm, cụ thể là gia cầm, trứng, và đường, nếu lượng nhập cảng của những mặt hàng này vượt quá khối lượng trung bình năm 2022 và 2023.
Tuyên bố cho biết luật pháp trao quyền cho ủy ban áp đặt bất kỳ biện pháp cần thiết nào nếu hàng nhập cảng của Ukraine gây ra sự gián đoạn đáng kể cho thị trường EU hoặc thị trường của các nước thành viên EU.
Ủy ban, cơ quan điều hành của EU, ước tính rằng hàng nhập cảng từ Ukraine vượt quá hạn ngạch miễn thuế quan hàng năm, vốn có hiệu lực vào năm 2021, sẽ khiến liên minh thiệt hại 33.4 triệu euro (36.6 triệu USD) doanh thu hải quan hàng năm.
Theo tuyên bố, dự luật này đã được ủy ban thông qua với 26 phiếu, trong đó có 10 phiếu chống và một phiếu trắng. Để có hiệu lực, dự luật phải được Nghị viện Âu Châu thông qua và Hội đồng Âu Châu, một cơ quan lập pháp khác, phê chuẩn. Nghị viện Âu Châu dự kiến sẽ bỏ phiếu về vấn đề này vào tuần tới.
EU ban đầu thiết lập tự do hóa thương mại với Ukraine vào tháng 06/2022 nhằm giảm thiểu hậu quả kinh tế tiêu cực do cuộc xâm lược của Nga, đặc biệt là việc phá hủy năng lực sản xuất của Ukraine và việc Nga phong tỏa các tuyến vận tải ở Hắc Hải.
Nông dân và tài xế xe tải Ba Lan đã chặn các cảng nhập cảnh ở biên giới với Ukraine kể từ tháng Hai và nói rằng họ phải đối mặt với sự cạnh tranh không công bằng từ hàng nhập cảng rẻ hơn từ Ukraine.
Kyiv đã nhiều lần cho biết Ukraine đã ngừng xuất cảng hàng nông sản nhạy cảm sang Ba Lan và khoảng 95% xuất cảng nông sản của nước này đi qua Hắc Hải.
Những sửa đổi
Các nhà lập pháp đã đề nghị một số sửa đổi, nhưng đã bị từ chối, chẳng hạn như thêm ngũ cốc hoặc lúa mì, hạt có dầu, và mật ong vào danh sách các sản phẩm bị hạn chế khẩn cấp để kích hoạt thuế quan.
Một sửa đổi khác bị bác bỏ đã quy định việc sử dụng năm 2021 thay vì năm 2022 và năm 2023 làm năm tham chiếu trong quy chế tự vệ được sử dụng để xác định khối lượng hàng nhập cảng được miễn thuế. Năm 2021 là thời điểm trước cuộc xâm lược của Nga khi các mức thuế quan và hạn ngạch đã hạn chế hàng xuất cảng của Ukraine sang EU.
Các sửa đổi được đưa ra bởi các nhà lập pháp từ các đảng trung hữu và cánh hữu, đặc biệt là từ Romania và Ba Lan.
Một sửa đổi khác bị loại trừ, là do các nhà lập pháp Ý và Pháp từ các đảng cánh hữu đưa ra, yêu cầu các sản phẩm nông nghiệp Ukraine nhập cảng vào EU phải tuân thủ các tiêu chuẩn chất lượng của khối, đặc biệt là về các chất độc hại.
Nhà lập pháp cánh hữu người Pháp Thierry Mariani đã không thành công khi cố gắng bổ sung một sửa đổi để bảo đảm rằng doanh thu từ những hàng nhập cảng này “không mang lại lợi ích cho các nhà tài phiệt Ukraine, những người nắm giữ thị phần lớn nhất trên thị trường nông nghiệp của Ukraine.”
Nhà lập pháp cánh tả người Đức Helmut Scholz đã cố gắng sửa đổi điều khoản đình chỉ thuế quan với điều kiện Ukraine phải tôn trọng các nguyên tắc dân chủ, nhân quyền, pháp quyền, và nỗ lực chống tham nhũng và tội phạm có tổ chức bằng cách bổ sung một điều khoản yêu cầu thu thuế từ các công ty được hưởng lợi từ biện pháp này.
Giải thích cho bản sửa đổi của mình, ông Scholz cho biết một số nhà xuất cảng nông sản là có tai tiếng vì trốn thuế, chẳng hạn như họ chuyển địa chỉ công ty của mình đến các nơi trú ẩn về thuế như Cyprus hay Quần đảo Virgin thuộc Anh. Tuy nhiên bản sửa đổi của ông đã không được đưa vào.
Nhóm lợi ích của nông dân thất vọng
Nhóm lợi ích của nông dân Âu Châu COPA-COGECA cho biết trong một tuyên bố rằng các nhà lập pháp EU đã làm nông dân và các nhà sản xuất nông sản EU thất vọng khi bác bỏ những cải tiến đối với luật tự do hóa thương mại dành cho Ukraine.
Nhóm này đặc biệt lo ngại về tác động của các quy định thương mại được nới lỏng đối với các nhà sản xuất ngũ cốc, đường, gia cầm, trứng, và mật ong, những người “đang được yêu cầu phải chịu gánh nặng không cân xứng” của chính sách này và có những lo ngại đang bị bỏ qua, tuyên bố cho biết.
Tuyên bố cho biết COPA-COGECA kêu gọi Nghị viện Âu Châu bổ sung những sửa đổi cuối cùng vào luật trong phiên họp toàn thể tiếp theo.
Nhóm cho biết, “Chúng tôi một lần nữa kêu gọi việc thể hiện sự ủng hộ và thấu hiểu thực sự chứ không chỉ dừng lại ở lời nói!”
Ukraine đồng ý có điều kiện với các hạn chế
Thứ trưởng Kinh tế Ukraine Taras Kachka nói với Financial Times hôm 06/03 rằng Kyiv sẵn sàng đón nhận những hạn chế mới của EU đối với nông sản xuất cảng của Ukraine nhưng kêu gọi liên minh áp đặt lệnh cấm nhập cảng ngũ cốc từ Nga.
Theo cổng thông tin Online.ua, ông Kachka nói, “Có lẽ tất cả chúng ta đều cần một cách tiếp cận có kiểm soát đối với các luồng thương mại giữa Ukraine và EU trong một giai đoạn chuyển tiếp như thế này. Về lúa mì, thì Ukraine không phải là bên gây ra vấn đề cho nông dân Ba Lan mà là Nga.”
Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk cho biết hôm 04/03 rằng ông sẽ yêu cầu Nghị viện Ba Lan ban hành nghị quyết kêu gọi Ủy ban Âu Châu áp đặt các biện pháp trừng phạt toàn diện đối với nông sản, lương thực từ Nga và đồng minh Belarus.
