Lật lại phán quyết năm 2018, Tòa án Tối cao Iowa nhận thấy Hiến Pháp tiểu bang không bảo vệ quyền phá thai
Hôm thứ Sáu (17/06), Tòa án Tối cao Iowa đã lật lại phán quyết bốn năm trước của mình rằng Hiến Pháp Iowa bảo đảm quyền phá thai, đồng thời xác định rằng trên thực tế, Hiến Pháp tiểu bang không đưa ra bất kỳ sự bảo đảm nào như vậy.
Hành động này cho phép Cơ quan Lập pháp Iowa do Đảng Cộng Hòa kiểm soát tiến hành các kế hoạch hạn chế, nếu không muốn nói là cấm, phá thai trong tiểu bang.
Phán quyết của tòa án tiểu bang được đưa ra khi người Mỹ chờ đợi phán quyết của Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ trong vụ Dobbs kiện Tổ chức Y tế Phụ nữ Jackson, mà một bản ý kiến đa số dự thảo bị rò rỉ cho thấy sẽ lật ngược phán quyết của án lệ Roe kiện Wade, tiền lệ năm 1973 đã liên bang hóa chính sách phá thai, vượt trên quyền của các tiểu bang và khiến thủ thuật này trở nên hợp pháp trên khắp Hoa Kỳ. Phán quyết mang tính bước ngoặt 7-2 này cho rằng quyền phá thai của phụ nữ được bảo vệ bởi quyền riêng tư của họ theo Tu chính án thứ 14.
Phán quyết này cũng được đưa ra một tháng sau khi lưỡng viện của Cơ quan Lập pháp Iowa thông qua một đề nghị sửa đổi đối với Hiến Pháp Iowa nói rằng “Hiến Pháp này không công nhận, cung cấp, hoặc bảo đảm quyền phá thai hoặc yêu cầu tài chính công cho việc phá thai,” như The Epoch Times đã đưa tin. Để có hiệu lực, đề nghị sửa đổi này phải được sự đồng ý của hai nhiệm kỳ Cơ quan Lập pháp liên tiếp và được đa số cử tri Iowa phê chuẩn.
Nếu án lệ Roe kiện Wade bị lật ngược, các nhà lập pháp Iowa có lẽ sẽ không phải tiếp tục theo đuổi một sửa đổi chống phá thai đối với Hiến Pháp Iowa để rút lại các biện pháp bảo vệ cho thủ thuật này.
Trong án lệ Planned Parenthood of the Heartland kiện Reynolds, hồ sơ tòa án số 21-0856, nhóm bảo vệ quyền phá thai đồng thời là nhà cung cấp dịch vụ phá thai đã thách thức tính hợp hiến của một đạo luật bắt buộc thời gian chờ đợi 24 giờ trên toàn tiểu bang cho việc phá thai. Trong một bản ý kiến dài 182 trang (pdf), Tòa án Tối cao Iowa cho biết Hiến Pháp tiểu bang “không phải là nguồn gốc cho một quyền căn bản được phá thai.”
Tòa án đã hủy bỏ một phán quyết tóm tắt của tòa án địa hạt cho vụ Planned Parenthood và trả lại hồ sơ trong thời gian chờ đợi cho tòa án đó “để tiến hành các thủ tục tố tụng tiếp theo phù hợp với bản ý kiến này.”
Trong một phán quyết năm 2018, Tòa án Tối cao Iowa nhận thấy rằng việc phá thai được bảo vệ bởi Hiến Pháp của tiểu bang. Tại thời điểm đó, tòa án này đã phán quyết rằng “quyền tự chủ và quyền chi phối đối với thân thể của một người là cốt lõi của ý nghĩa tự do.”
Nhưng trong phán quyết mới của mình, tòa án Iowa nhận thấy rằng phán quyết năm 2018 của họ “không thừa nhận một cách đầy đủ rằng sinh mạng của con người trong tương lai đang bị đe dọa.”
“Mặc dù chúng tôi bác bỏ PPH2 [tức là phán quyết năm 2018], và do đó bác bỏ mệnh đề rằng có một quyền căn bản đối với việc phá thai trong Hiến Pháp Iowa giúp cho quy định về phá thai chịu sự giám sát chặt chẽ, tại thời điểm này, chúng tôi không quyết định tiêu chuẩn Hiến Pháp nào nên thay thế điều đó,” Thẩm phán Edward Mansfield, tác giả của phán quyết mới chiếm đa số này cho biết thêm.
Thành phần của tòa án cao cấp của tiểu bang đã thay đổi trong bốn năm kể từ khi Thống đốc GOP Kim Reynolds, một người ủng hộ trung thành cho sự sống, nhậm chức. Bà Reynolds đã bổ nhiệm bốn thẩm phán, có nghĩa là sáu trong số bảy thành viên của tòa án đã được bổ nhiệm bởi các thống đốc Đảng Cộng Hòa.
Bà Reynolds đã ra một tuyên bố ca ngợi phán quyết mới.
Bà nói: “Phán quyết của ngày hôm nay là một thắng lợi quan trọng trong cuộc chiến bảo vệ thai nhi của chúng ta.”
“Tòa án Tối cao Iowa đã lật ngược quyết định hồi đầu năm 2018, vốn khiến Iowa trở thành tiểu bang thân thiện nhất đối với vấn đề phá thai trong cả nước. Mọi sự sống đều thiêng liêng và cần được bảo vệ, và miễn là tôi còn là thống đốc thì đó chính xác là điều tôi sẽ làm.”
Ông Matthew Vadum là một ký giả điều tra từng đạt giải thưởng và là một chuyên gia được công nhận về hoạt động của cánh tả.
