Nam Phi tổ chức các cuộc tập trận hải quân ‘bất thường’ với chiến hạm của Trung Quốc và Nga
Nam Phi chuẩn bị tham gia vào việc mà các nhà phân tích đã mô tả là “cuộc tập trận chiến tranh 10 ngày” với Trung Quốc và Nga trong khoảng thời gian từ ngày 17 đến ngày 26/02, trùng với ngày bắt đầu cuộc xâm lược Ukraine của Điện Kremlin.
Các quốc gia liên quan đã mô tả sự kiện này vốn được tổ chức ngoài khơi bờ biển phía đông Nam Phi là một “cuộc tập trận hàng hải đa phương.”
Một quan chức cao cấp trong Bộ Quốc phòng Nam Phi nói với đài VOA: “Chúng tôi rất mong được thấy hải quân Nga và Trung Quốc hành động; Tôi chắc rằng hải quân của chúng tôi sẽ học hỏi được nhiều điều.”
“Họ đã nói với chúng tôi rằng các chiến hạm đang trên đường đến, và họ có ý định phô diễn tất cả các loại thiết bị và vũ khí tinh vi, các hệ thống định vị, và nhiều hơn nữa.”
Ông Guy Martin, nhà phân tích quân sự và quốc phòng tại defenceWeb, một cổng thông tin phân tích các vấn đề quân sự và an ninh ở châu Phi, nói với The Epoch Times rằng chiến hạm Đô đốc Gorshkov của Nga, hiện đang ở ngoài khơi bờ biển Syria, sẽ sớm tiến đến cảng Durban.
Ông nói: “Chiến hạm này được trang bị các hỏa tiễn siêu thanh Zircon.”
Theo Liên minh Vận động Phòng thủ Hỏa tiễn (Missile Defense Advocacy Alliance), các hỏa tiễn Zircon bay với tốc độ gấp 9 lần tốc độ âm thanh và có một tầm bắn ít nhất 750 km (466 dặm), mặc dù quân đội Nga khẳng định tầm bắn hơn 1,000 km (620 dặm).
Trên trang web của mình, Liên minh này cho biết: “Hỏa tiễn Zircon có giá trị về mặt chiến lược chủ yếu nhờ vào tốc độ của vũ khí này.”
“Hồi tháng 04/2017, có thông tin cho rằng Zircon đã đạt tốc độ Mach 8 trong một cuộc thử nghiệm. Nếu thông tin đó là chính xác, thì Zircon sẽ là loại hỏa tiễn nhanh nhất thế giới, chỉ tính riêng tốc độ thì vũ khí này gần như vô đối.”
“Một phương diện có giá trị khác của hỏa tiễn này chính là đám mây plasma. Trong quá trình bay, hỏa tiễn này được bao phủ hoàn toàn bởi một đám mây plasma hấp thụ mọi tia tần số vô tuyến và khiến hỏa tiễn này vô hình trước radar. Điều này cho phép hỏa tiễn này không bị phát hiện trên đường tới mục tiêu.”
Ông Martin cho biết: “[Tổng thống Nga Vladimir] Putin đã khoe khoang về việc hỏa tiễn Zircon có thể xuyên thủng các hệ thống phòng thủ của Hoa Kỳ. Ông ấy thích nói về vũ khí này và thực sự coi chúng là vật trưng bày trong kho vũ khí hành trình của mình.”
“Vì vậy, đối với ông ấy, việc gửi một con tàu được trang bị các Zircon đến Nam Phi là một điều gì đó khá quan trọng.”
“Thông điệp mà con tàu này gửi đi là, ‘Chúng tôi xem mối quan hệ của chúng tôi với quý vị thân thiết đến mức chúng tôi sẵn sàng cho quý vị xem những vũ khí tốt nhất của chúng tôi; chúng tôi sẵn sàng cho quý vị thấy toàn bộ khả năng của lực lượng hải quân của chúng tôi, và chúng tôi biết quý vị sẽ không nói với phương Tây bất cứ điều gì về những gì chúng tôi cho quý vị thấy, bởi vì quý vị đang đứng về phía chúng tôi chống lại bọn đế quốc.’”
Đô đốc Gorshkov sẽ không phải là tàu lớn đầu tiên của Nga được chính phủ đảng Đại hội Dân tộc Phi (ANC) của Tổng thống Cyril Ramaphosa chào đón tới Nam Phi.
Hồi tháng 12/2022, tàu chở hàng của Nga, Lady R, đã cập cảng tại căn cứ hải quân Simon’s Town gần Cape Town, khi đó Pretoria đã phớt lờ các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ và châu Âu đối với con tàu này.
Các quan chức nhà nước sau đó xác nhận rằng con tàu trên đã nhận được một lô hàng đạn dược mà họ cho biết đã được Moscow đặt hàng “trước đại dịch COVID.”
Sau đó, hôm thứ Bảy ngày 28/01, tàu Akademik Alexander Karpinsky đã cập cảng Cape Town để tiếp nhiên liệu sau khi đi từ cảng quê hương St Petersburg. Đám đông các nhà hoạt động môi trường chạm mặt con tàu này, phản đối các cuộc khảo sát dầu khí hàng năm của Karpinsky ở Nam Cực.
Cựu ngoại giao Hoa Kỳ tại châu Phi và châu Á, ông Brooks Spector, hiện đang cư trú tại Johannesburg, nói với The Epoch Times rằng sự trung lập thường được tuyên bố của chính phủ Nam Phi trong cuộc chiến ở Ukraine là một “chuyện hoang đường.”
“Các cuộc tập trận sắp tới cung cấp thêm bằng chứng, nếu cần thiết, rằng ANC kiên quyết ủng hộ các hành động của Moscow ở Ukraine.”
“Cuộc tập trận hải quân sắp tới đây diễn ra đúng vào ngày Nga xâm lược Ukraine.”
“Đó là một biểu tượng nghiêm túc của một sự liên kết nếu không phải bằng lời nói thì chắc chắn là bằng hành động.”
Ông Martin cho rằng đường hướng hành động “hợp lý và nhạy cảm” cho Pretoria chắn hẳn sẽ là “lặng lẽ” rút khỏi cuộc tập trận quân sự chung, theo cách không làm mất lòng Điện Kremlin.
Ông nói, thay vào đó, ANC đã chọn trao cho Nga một “chiến thắng có giá trị về mặt quan hệ công chúng” và “để chế giễu phương Tây.”
Giáo sư Christopher Isike, nhà khoa học chính trị tại Đại học Pretoria, nói với The Epoch Times rằng “tính chính trực và sự nhất quán” là không tồn tại trong lập trường “đầy mâu thuẫn” của Nam Phi về cuộc chiến Ukraine.
“Thật mâu thuẫn khi nói Nam Phi trung lập, nhưng sau đó nước này đang dự trù tham gia vào các cuộc tập trận quân sự với Nga do Nga cố tình sắp xếp thời gian trùng ngày đầu tiên của cuộc xâm lược Ukraine.”
Huấn luyện quân sự Liên Xô
Ông cho biết chính phủ của ông Ramaphosa luôn nhắc đi nhắc lại rằng họ muốn “hòa bình và đàm phán,” đồng thời tôn trọng Hiến chương Liên Hiệp Quốc, tuy nhiên họ sẽ không lên án một cuộc tấn công vào một quốc gia có chủ quyền.
Giáo sư Isike cho biết: “Thật mâu thuẫn khi họ lên án những gì mà họ nói là chiến lược thay đổi chế độ của phương Tây ở Iraq hoặc Libya, nhưng sau đó lại im lặng trước chiến lược của Nga nhằm lật đổ chính phủ hiện tại ở Kyiv.”
Ông Martin nói rằng có vẻ như lịch sử của đảng cầm quyền này một lần nữa đang “lật đổ” những lợi ích tốt nhất hiện nay của Nam Phi.
Một số thành viên ANC hàng đầu đã được giáo dục và huấn luyện quân sự ở Liên Xô cũ trong thời kỳ phân biệt chủng tộc. Moscow cũng trợ giúp cuộc đấu tranh vũ trang giải phóng của ANC bằng các vũ khí và tiền bạc.
Nhưng nhà kinh tế học Iraj Abedian nói với The Epoch Times rằng Nam Phi “được ít mà mất nhiều” khi duy trì quan hệ chặt chẽ với chính quyền Putin.
“Nếu quý vị nhìn vào tổng giá trị thương mại mà Nam Phi có được với Nga so với phương Tây, hoặc thậm chí với bất kỳ quốc gia BRICS nào khác, thì lợi ích có được là rất nhỏ.”
Ông Abedian cho biết: “Có hơn 600 công ty Mỹ ở Nam Phi, trong đó có những đại công ty trong ngành công nghiệp xe hơi như Ford và General Motors, tất cả đều đóng góp rất nhiều cho nền kinh tế [của nước này].”
‘Các lý do hoài cổ’
Ông Steven Gruzd, người đứng đầu Chương trình Ngoại giao và Quản trị Châu Phi tại Viện Quan hệ Quốc tế Nam Phi, nói với The Epoch Times: “Về mặt kinh tế, việc chính phủ này liên minh với Nga không có ý nghĩa gì cả.”
“Do đó, kết luận hợp lý duy nhất được rút ra là ANC theo Nga vì những lý do hoài cổ, và cũng bởi vì đảng này đã tin vào luận điệu của Nga rằng cuộc chiến này cũng đại diện cho một cuộc đấu tranh chống lại chủ nghĩa đế quốc phương Tây vốn chuyên bắt nạt các nước nhỏ hơn.”
“Tất nhiên, điều này bỏ qua thực tế rằng Nga đang bắt nạt Ukraine – hoặc ít nhất là đang cố gắng làm như vậy.”
Ông Spector cho biết ANC đang phớt lờ “các mong muốn và khao khát” của chính người dân của mình bằng cách đứng về phía Nga.
“Tầng lớp trung lưu và tầng lớp trung lưu đầy tham vọng của châu Phi đang gia tăng đáng kể, và có nhiều người dưới 30 tuổi ở châu Phi hơn bất kỳ nơi nào khác.”
“Hãy hỏi những người đó xem liệu họ muốn hàng hóa và dịch vụ của Nga hay Hoa Kỳ. Khá nhiều người mà tôi đã gặp ở châu Phi, những người có tiền đều muốn có được một số sản phẩm của Mỹ.”
Ông Martin cho biết việc Nam Phi tham gia các cuộc tập trận hải quân, bất kể các quốc gia nào tham gia, cũng là “bất thường ở mức độ thực tế,” do hải quân của nước này đang trong “tình trạng nghèo nàn.”
Đa phần hạm đội hải quân của Nam Phi đang ở trong tình trạng cạn kiệt do thiếu ngân sách và việc bảo dưỡng tàu kém.
Ngân sách hải quân ít ỏi
Ông Martin giải thích: “Hải quân Nam Phi đa phần không hoạt động. Lực lượng này có rất ít các tàu trong trạng thái sẵn sàng hoạt động. Các con tàu thường được sửa chữa và bảo trì và người ta không bao giờ nhìn thấy nữa, vì lý do gì đó. Ngân sách của họ là rất ít ỏi. Và vì điều này, hải trình của lực lượng này đã bị cắt giảm đáng kể.”
“Vài năm trước, hải quân có đủ tiền để trải qua 12,000 giờ trên biển; hiện tại là 8,000 giờ và lực lượng này thậm chí không sử dụng lượng giờ đi biển này nữa vì tàu của lực lượng này thường xuyên bị hỏng, hoặc hải quân không có tiền để cung cấp nhiên liệu cho các con tàu.”
“Vì vậy, tôi muốn xem họ sẽ làm gì trên biển. Sẽ là một yêu cầu lớn nếu mong đợi nước này tham gia một cách hiệu quả vào một hoạt động lớn như thế này, trừ khi hải quân của chúng ta chỉ quan sát những gì người Nga và người Trung Quốc làm.”
Đối với ông Spector, “sự im lặng tương đối” của Bắc Kinh xung quanh cuộc tập trận hàng hải sắp tới không có gì đáng ngạc nhiên.
Ông cho hay, “Tôi nghĩ, người Trung Quốc nhìn nhận nỗ lực này ở phương diện có thể giám sát rất chặt chẽ chất lượng và tính hiệu quả của các hoạt động hải quân tầm xa của Nga, nhiều hơn là tham gia toàn tâm toàn ý vào một cuộc tập trận hải quân ba bên.”
“Theo nghĩa này, Trung Quốc đang tham gia để đánh giá khả năng của Nga, với tư cách là một quốc gia có các tham vọng và cơ hội hải quân, bởi vì Trung Quốc đang dành rất nhiều thời gian và năng lượng để xây dựng năng lực hải quân của riêng mình, và tất nhiên là chủ yếu tập trung vào khu vực Thái Bình Dương.”
Đối với chính phủ Nam Phi, toàn bộ sức lực và sự cảm ứng của nước này vẫn kiên quyết hướng về phía đông.
Nam Phi mô tả việc chính phủ TT Biden tuyên bố “lo ngại về bất kỳ quốc gia nào … tập trận với Nga khi Nga tiến hành một cuộc chiến tàn khốc chống lại Ukraine” là “đạo đức giả.”
Một nhà ngoại giao cao cấp của Nam Phi nói với The Epoch Times: “Hoa Kỳ không có quyền chỉ trích các cuộc tập trận của chúng tôi với Nga, đặc biệt là khi nước này vừa tổ chức cuộc tập trận quân sự lớn nhất từ trước đến nay với Israel.”
“Chúng tôi xem Israel là một nhà nước phân biệt chủng tộc vốn đã tiến hành một cuộc chiến bất hợp pháp với Palestine trong một thời gian dài.”
Nhã Đan biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
