Người phụ nữ được Tào Tháo kính trọng suốt đời
Một lần, Tào Tháo mang về mấy đôi bông tai tinh xảo, bèn đưa cho Biện phu nhân chọn trước. Bất ngờ thay, bà chỉ chọn một đôi bông tai tầm trung. Tào Tháo thấy lạ bèn hỏi vì sao không chọn đôi đẹp nhất. Bà đáp rằng: “Chọn thứ tốt nhất thì là tâm tham. Chọn thứ kém nhất chính là giả dối. Nên thiếp chọn thứ ở giữa”.
Mãi nghệ mưu sinh, được Tào Tháo rước về làm thiếp
Biện phu nhân (160 – 230), tên đầy đủ là Biện Linh Lung, quê ở Lâm Nghi, tỉnh Sơn Đông. Vào ngày bà ra đời, cả căn phòng rực rõ ánh vàng kim. Phụ thân lấy làm lạ bèn đi hỏi thầy bói thì biết rằng: “Đó là điềm lành đại cát, con gái ông sẽ có tiền đồ vô lượng”.
Tuy nhiên, Biện Linh Lung lại có xuất thân thấp kém vì sinh ra trong gia đình phường chèo ca xướng. Trong Thuyết Văn Giải Tự nói, “xướng” tức là “nhạc”, chỉ những người chuyên biểu diễn âm nhạc, ca vũ, tạp hí trong các yếu tiệc, hội hè.
Biện Linh Lung vốn giỏi múa hát, vì để kiếm tiền mưu sinh mà phải bôn ba tứ xứ. Năm đó, bà đến đất Tiều (nay là Bạc Châu, An Huy), đúng vào dịp sinh nhật cha của Tào Tháo. Họ Tào đã mời nàng Biện và nhiều nghệ nhân khác đến ca múa chúc thọ Tào lão gia. Nàng Biện lúc ấy mới 20 tuổi, nhan sắc mỹ lệ, đoan trang yêu kiều nên được Tào Tháo để mắt đến và nạp làm tiểu thiếp.
Tào Tháo năm ấy 25 tuổi, sớm đã thành danh, từng thi đỗ Hiếu Liêm, có người vợ kết tóc xe tơ là Đinh phu nhân. Đinh phu nhân vẫn luôn xem thường xuất thân hèn mọn và đối xử tệ bạc với Biện thị. Nhưng Biện thị lại luôn khiêm nhường, kính cẩn, không bao giờ tính toán so đo. Mặc dù được Tào Tháo hết mực sủng ái, nhưng bà vẫn an phận thủ thường, không bao giờ kiêu căng, ngạo mạn.
Gặp nguy không loạn
Vì không muốn quy hàng Đổng Trác nên Tào Tháo cùng thân tín trốn khỏi Lạc Dương, mất tích suốt nhiều tháng trời. Khi đó, Viên Thuật còn tung tin rằng Tào Tháo đã chết, nên rất nhiều tướng sĩ nương nhờ phủ họ Tào cũng muốn bỏ đi, khiến Tào phủ rối ren như ong vỡ tổ.
Tào Tháo chưa rõ sống chết ra sao, khiến cả Tào phủ lo lắng bất an. Biện thị năm đó 28 tuổi, trong lòng cũng vô cùng sốt ruột. Nhưng bà đã dằn lòng kìm nén cảm xúc, không quản khó khăn, đứng ra diện kiến các tướng sĩ Tào phủ.
Với vẻ mặt điềm tĩnh, Biện thị khuyên giải các tướng sĩ đang trong hoảng loạn: “Tin tức kia chưa được xác thực, sống chết của Tào quân không thể dựa vào tin đồn thất thiệt được. Nếu hôm nay các người từ quan bãi chức, sau này Tào quân trở về, thì còn mặt mũi gì gặp ngài đây? Vi để tránh tai hoạ nhất thời, các người dễ dàng vứt bỏ thanh danh cả đời, điều ấy có đáng không? Đương lúc khó nhăn mới cần các nghĩa sĩ cùng nhau hợp sức vào sinh ra tử!”.
Lời nói của Biện thị khiến các tướng sĩ thất kinh nhìn nhau, cảm thấy vô cùng hổ thẹn nên đã lần lượt từ bỏ ý định, quyết định ở lại đợi Tào tướng quân trở về. Biện thị đã giữ được nhân mã cho Tào Tháo, còn giúp ổn định trận địa ở hậu phương.
Sau này, Đổng Trác phóng hoả đốt Lạc Dương, khiến cả thành rơi vào hỗn loạn. Dưới sự bảo vệ của các tướng sĩ nên Tào gia mới bình an vô sự. Từ đó về sau, Tào Tháo càng thêm trân trọng Biện thị, và còn giao cho bà cai quản nhiều việc.
Người vợ thấu tình đạt lý
Con trai trưởng của Tào Tháo là Tào Ngang, vì theo cha nam chinh bắc chiến mà tử trận, Đinh phu nhân quá đau khổ nên vô cùng oán hận Tào Tháo, ngày đêm khóc than trách móc. Tào Tháo trong lúc nóng nảy đã nhất thời nổi giận đuổi bà về nhà mẹ đẻ. Sau này Tào Tháo hối hận, đích thân đón vợ về phủ, nhưng Đinh phu nhân vẫn lạnh nhạt, quyết không tha thứ cho Tào Tháo. Sau này hai người vì thế mà từ hôn.
Biện thị biết phu quân thương nhớ Đinh phu nhân, nên nhân lúc Tào Tháo xuất quân chinh chiến, bà thường mang lễ vật tặng Đinh phu nhân, còn nhiều lần nhún mình đón Đinh phu nhân về nhà khoản đãi chu đáo.
Đối với Đinh phu nhân, Biện thị luôn tỏ ra cung kính, lấy lễ đối đãi. Khi dùng bữa, bà lui về vị trí vợ lẽ, nhường ghế chính thất cho Đinh phu nhân, còn bản thân ngồi ghế bên cạnh. Bà không tính toán những ác ý trước kia, khiến Đinh phu nhân vô cùng áy náy: “Ta đã ly hôn rồi, phu nhân hà tất phải ân cần như thế?”
Vài năm sau, Đinh phu nhân qua đời, Tào Tháo bùi ngùi, trong lòng vô cùng áy náy và thương tâm vì không còn cơ hội chuộc lỗi. Biện thị thấu hiểu tâm tư của chồng nên đã chủ động lo liệu tang sự. Bà còn thỉnh cầu Tào Tháo an táng Đinh phu nhân theo lễ và chôn cất ở phía nam thành Hứa Xương.
Bậc mẫu nghi đức hạnh
Sau này, Biện thị được Tào Tháo phong làm chính thê. Mọi sự trong ngoài, bà đều lấy lễ hành xử, lo liệu chu toàn.
Con cái của Tào Tháo rất đông, trong đó có những đứa con mất mẹ từ nhỏ, Biện phu nhân đều tận tâm chăm sóc, yêu thương bảo vệ như con đẻ của mình. Đồng thời bà đối xử hoà nhã với các thê thiếp khác, để Tào Tháo yên tâm và tập trung xây dựng bá nghiệp.
Biện phu nhân sống rất giản dị, cần kiệm. Dưới sự dẫn dắt của bà, hậu cung của Tào Tháo luôn coi trọng lối sống đạm mạc. Phòng ngủ của bà không trang hoàng lộng lẫy mà chỉ một màu tối sẫm giản đơn. Bà không cất giữ của cải châu báu, không mặc gấm vóc lụa là, trên váy áo cũng không có cả những hoạ tiết thêu thùa hoa lá.
Một lần, Tào Tháo mang về vài đôi bông tai tinh xảo, bèn đưa cho Biện phu nhân chọn trước. Bất ngờ thay, bà chỉ chọn một đôi bông tai tầm trung. Tào Tháo thấy lạ bèn hỏi vì sao không chọn đôi đẹp nhất. Bà đáp rằng: “Chọn thứ tốt nhất thì là tâm tham. Chọn thứ kém nhất chính là giả dối. Cho nên thiếp chọn thứ ở giữa”.
Khi Tào Tháo chọn Tào Phi làm người kế vị, triều thần đều chúc mừng Biện phu nhân, kiến nghị bà ban thưởng vật phẩm để mọi người cùng chung vui đại hỷ. Nhưng Biện phu nhân chỉ mỉm cười nói: “Tào Phi được lập làm thế tử chỉ vì nó là con trưởng mà thôi. Cũng là vì người làm mẹ như ta, khi dạy dỗ đã không dẫn con sai đường. Thực ra, hai mẹ con ta không có công lao gì, có gì đáng để chúc mừng đâu”.
Tào Tháo nghe xong đã hết lời khen ngợi Biện phu nhân: “Tức giận mà không đổi sắc, vui mừng mà không quên lễ tiết, làm được việc này khó lắm thay”.
Năm 219, Biện phu nhân 58 tuổi, Tào Tháo chính thức sắc phong bà làm vương hậu, khen ngợi Biện phu nhân “có tài đức của bậc mẫu nghi”. Vì để chúc mừng, ông đã đại xá thiên hạ, phạm nhân trong nước đều được giảm tội một bậc.
Cả hậu cung đồ sộ với thê thiếp đông đúc của Tào Tháo đều quy về Biện phu nhân cai quản. Bà tuân thủ nữ tắc, cư xử chuẩn mực, sống vô cùng hoà thuận với các thê thiếp khác.
Biện phu nhân còn là người rất giàu lòng nhân ái, đa sầu đa cảm. Khi bà được đội quân hộ tống đi thăm xứ, mỗi lần gặp bậc lão niên tóc trắng bạc phơ, bà luôn dừng xe, bước xuống cúi chào. Sau đó còn ân cần thăm hỏi, biếu tặng gấm vóc lụa là cho các cụ. Có lúc, bà không cầm lòng được mà nhỏ lệ xót thương: “Chao ôi, chỉ tiếc là phụ mẫu ta đã không còn trên cõi đời này nữa rồi!”.
Thấu hiểu lễ pháp, biết tiến biết lui
Biện phu nhân hiểu phép tắc, lễ nghi, còn biết tuỳ cơ ứng biến. Em trai của bà là Biện Bỉnh, thường theo Tào Tháo nam chinh bắc chiến, lập được nhiều chiến công hiển hách, nhưng chỉ được phong chức quan rất nhỏ, tài sản cũng chẳng đáng là bao. Những người khác không lập được nhiều công như ông, nhưng thảy đều phú quý vương giả hơn ông.
Biện phu nhân từng thắc mắc hỏi, nhưng Tào Tháo chỉ nói: “Chính bởi vì cậu ấy là em vợ của ta, nên không thể ban cho chức quan quá lớn được”.
Sau đó Biện phu nhân không còn nhắc đến chuyện này nữa. Mãi đến khi Tào Tháo qua đời, Biện Bỉnh cũng không hề được thăng quan.
Có người nói rằng Tào Tháo bạc tình bạc nghĩa, nhưng bà lại không cho là vậy. Mỗi lần tiếp kiến họ ngoại, bà đều khuyên bảo người nhà rằng nên xử sự đúng mực, chi tiêu tiết kiệm, không nên cầu được ban thưởng những thứ không đúng danh phận của mình. Bà nói: “Ta phụng dưỡng Vũ Đế 40, 50 năm, vẫn luôn cần kiệm, cũng chưa từng cho bà con thân thích tiền bạc gì. Ai mà phạm tội, ta sẽ không bao che mà còn gia tăng hình phạt thêm một bậc”.
Một lần, con trai ít được Biện phu nhân yêu quý nhất là Tào Thực, bị tố cáo mạo phạm chấp pháp, Nguỵ Văn Đế Tào Phi đã phái người báo cho Biện phu nhân. Bà thấu hiểu đại nghĩa, quả quyết hồi đáp rằng: “Ta không ngờ con ta lại làm ra sự việc như thế. Hãy truyền đạt lại với Văn Đế rằng, không thể vì ta mà làm trái với quốc pháp”. Bà thể hiện rõ rằng mình sẽ không can dự, quân vương cứ xử trí theo ý mình là được.
Hết lòng phò tá chồng con
Đối với lỗi lầm của chồng và con cháu, Biện phu nhân luôn cố gắng hết sức cứu vãn và bù đắp thiếu sót, góp sức mình để duy hộ đại nghiệp Tào Nguỵ.
Năm 219, Dương Tu bị Tào Tháo xử tử. Biện phu nhân bèn viết thư cho mẫu thân của Dương Tu là Viên thị. Bà khen ngợi tài năng của Dương Tu, sau đó kể rõ sự tình rằng phu quân vì nhất thời nóng giận mà xử tử Vương Tu, vì không biết sự tình nên bà không kịp thời can gián. Bà bày tỏ bản thân vô cùng chấn động và đau xót, thỉnh cầu Viên thị hãy rộng lòng khoan thứ. Ngoài bức thư bà còn gửi nhiều y phục, khăn lụa, gấm vóc, xe bằng gỗ thơm, trâu bò và rất nhiều lễ phẩm khác để vấn an Viên phu nhân.
Năm 220, Tào Tháo mắc bệnh nặng qua đời, Tào Phi lên kế vị, tôn Biện phu nhân làm Vương Thái Hậu, sau thành Hoàng thái hậu, ngự ở Vĩnh Thọ cung.
Tào Phi và Tào Thực có hiềm khích, Biện phu nhân đứng giữa luôn nỗ lực hòa giải. Khi Tào Phi muốn giết Tào Hồng, Biện phu nhân lại giả ý muốn phế truất Quách hoàng hậu mà khuyên ngăn can gián, đồng thời kể ra công lao của Tào Hồng, gợi nhớ rằng Tào Hồng từng có ân cứu mệnh đối với Tào Tháo. Bà khuyên Tào Phi rằng, làm người thì không thể vong ân phụ nghĩa.
Biện phu nhân đã sinh cho Tào gia bốn người con trai, gồm có Ngụy Văn Đế Tào Phi, Nhậm Thành Uy vương Tào Chương, Trần Tư vương Tào Thực, và Tiêu Hoài vương Tào Hùng. Tất cả đều văn ôn võ luyện, là bậc anh hùng hào kiệt trong thiên hạ. Trong đó, Tào Phi múa bút thành văn, Tào Thực tài hoa xuất chúng… cả hai đều là những nhân vật đại biểu cho văn học thời Kiến An.
Năm 226, Tào Phi băng hà, Tào Duệ kế vị, tôn Biện phu nhân làm Thái Hoàng Thái Hậu.
Năm 230, Biện thái hậu qua đời, hưởng thọ 71 tuổi. Bà và Ngụy Vũ Đế Tào Tháo cùng hợp táng ở Cao Lăng, sau đó được truy phong thụy hiệu là Vũ Tuyên Hoàng Hậu để ca ngợi tấm lòng nhân từ, kiến thức uyên thâm, hiền đức thục huệ của bà.
Biện thái hậu quả là người có đức hạnh, nhân phẩm cao quý, xử sự mẫu mực. Có thể nói bà là người vợ hiền danh bất hư truyền đáng được người đời noi theo.
Tác giả: Tần Thuận Thiên
Tô Minh Chân biên tập
Minh Phương biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ Epoch Times Hoa ngữ
Xem thêm:
