Nhiệm kỳ của Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ bắt đầu vào thứ Hai: Những điều quý vị cần biết
Tối cao Pháp viện sẽ giải quyết một số vụ án lớn trong nhiệm kỳ kéo dài khoảng chín tháng, kết thúc vào tháng Sáu năm tới (2024).
Nhiệm kỳ tiếp theo của Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ dự kiến bắt đầu vào thứ Hai (02/10), cùng với một số vụ án quan trọng đang chờ giải quyết — bao gồm cả một số vụ có thể gây ảnh hưởng đến các cơ quan quản lý liên bang cũng như các nỗ lực nhắm mục tiêu vào nội dung trên nền tảng truyền thông xã hội.
Tu chính án thứ hai
Pháp viện đã đồng ý thụ lý vụ kiện giữa Hoa Kỳ và ông Rahimi, mà từ vụ kiện này có thể xác định được rằng liệu luật liên bang cấm những người đang phải chịu án lệnh cách ly do bạo lực gia đình có vi phạm Tu chính án thứ hai của Hiến Pháp Hoa Kỳ hay không.
Vụ kiện này liên quan đến một người đàn ông Texas tên là Zackey Rahimi, bị buộc tội tàng trữ súng trái phép trong khi đang phải chịu án lệnh cách ly do bạo lực gia đình sau khi hành hung bạn gái của mình. Ông Rahimi đã thách thức luật pháp sau khi bị buộc tội hồi năm 2021.
Hồi tháng Hai, Tòa phúc thẩm Hoa Kỳ khu vực số 5 có trụ sở tại New Orleans đã tuyên bố rằng Đạo luật 1994 là vi hiến trong một phán quyết áp dụng cho Texas, Louisiana, và Mississippi. Ban đầu, Tòa án khu vực số 5 đã ủng hộ luật này nhưng sau đó đã rút lại quan điểm của mình sau phán quyết mang tính bước ngoặt liên quan đến Tu chính án thứ hai của Tối cao Pháp viện hồi năm ngoái.
Các vụ kiện liên quan đến truyền thông xã hội
Tuần trước, Tối cao Pháp viện đã đồng ý quyết định tính hợp pháp của luật ở các tiểu bang được Đảng Cộng Hòa hậu thuẫn tại Texas và Florida nhằm giảm thiểu khả năng các công ty truyền thông xã hội hạn chế nội dung mà các doanh nghiệp này cho là phản cảm trên nền tảng của họ.
Các thẩm phán đã thụ lý hai vụ kiện liên quan đến những thách thức của các tập đoàn công nghệ. Những tập đoàn này lập luận rằng việc luật năm 2021 hạn chế hoạt động kiểm duyệt nội dung của các nền tảng truyền thông xã hội lớn đã vi phạm các biện pháp bảo vệ quyền tự do ngôn luận trong Tu chính án thứ nhất của Hiến Pháp Hoa Kỳ. Các tòa án cấp dưới có nhiều ý kiến trái chiều về vấn đề này, và bác bỏ các điều khoản quan trọng nhất của luật Florida trong khi vẫn giữ nguyên luật của Texas.
Chính phủ Tổng thống Joe Biden đã nói với các thẩm phán trong một hồ sơ của Pháp viện rằng những vụ kiện đó cần được xem xét lại vì luật pháp tiểu bang đang gây áp lực lên quyền lợi của các công ty.
Hồi tháng Năm năm nay, khối đa số với tỷ lệ 5-4 tại Tối cao Pháp viện đã ngăn cản Texas thực thi luật này. Phán quyết này được đưa ra thông qua sổ ghi án lệnh khẩn cấp của Tối cao Pháp viện, và không có bản ý kiến nào được ban hành.
Thẩm phán Samuel Alito, một trong những người bất đồng quan điểm, đã viết vào thời điểm đó rằng “chẳng hiển nhiên chút nào khi áp dụng các tiền lệ pháp vốn đã tồn tại từ trước thời đại Internet của chúng ta cho các công ty truyền thông xã hội lớn.” Trong vụ kiện khẩn cấp này, ông cùng chung quan điểm với các Thẩm phán Clarence Thomas và Neil Gorsuch.
Các cơ quan quản lý liên bang
Một vụ kiện thách thức nguồn tài trợ cho Cục Bảo vệ Tài chính Người tiêu dùng, và nếu tòa án tối cao này ra phán quyết chống lại chính phủ, thì một số nhà phân tích cho rằng điều đó có thể hạn chế quyền lực của các tổ chức liên bang độc lập khác như Lực lượng Vệ binh Quốc gia (Federal Service).
Vụ kiện giữa Cục Bảo vệ Tài chính Người tiêu dùng và Hiệp hội Dịch vụ Tài chính Cộng đồng Hoa Kỳ, là kháng cáo của Tòa phúc thẩm khu vực 5 cho rằng việc cơ quan này sử dụng Hệ thống Dự trữ Liên bang để tài trợ cho các hoạt động của mình là vi phạm điều khoản quyền lực phân lập của Hiến Pháp Hoa Kỳ.
Đối với vụ kiện này, phán quyết dự kiến sẽ được đưa ra vào cuối tháng Sáu. Phe đa số (với tỷ lệ 6-3) có khuynh hướng bảo tồn truyền thống tại Pháp viện đã hạn chế quyền lực quản lý của các cơ quan liên bang trong một loạt phán quyết trong những năm gần đây.
Trong khi đó, một vụ kiện khác thách thức tính hợp pháp của các thẩm phán tại Ủy ban Giao dịch và Chứng khoán Hoa Kỳ, nơi ra phán quyết cho các vụ kiện liên quan đến gian lận chứng khoán. Trước đây, những trường hợp này được giải quyết bởi nhánh tư pháp chứ không phải nhánh hành pháp.
Các vụ kiện bầu cử
Đầu năm nay, Tối cao Pháp viện đã đồng ý tiếp nhận một vụ kiện khác về tái phân chia khu vực bầu cử của Hạ viện Hoa Kỳ, lần này là tại South Carolina. Một tòa án cấp dưới đã ra phán quyết rằng tiểu bang phải chỉnh sửa lại bản đồ quốc hội vì một địa hạt đã được chỉnh sửa một cách cố ý để giảm số lượng cử tri người Mỹ gốc Phi Châu nghiêng về Đảng Dân Chủ.
Vụ kiện cũng nhận được sự hậu thuẫn của một số nhóm thiên tả, trong đó có Liên đoàn Tự do Dân sự Mỹ. Tiểu bang đã kháng cáo phán quyết của tòa án cấp dưới lên Tối cao Pháp viện.
Địa hạt có thể bị ảnh hưởng này hiện do Dân biểu Nancy Mace (Cộng Hòa-South Carolina) đại diện. Bà là một thành viên Đảng Cộng Hòa đã nhanh chóng giành được danh tiếng trên toàn quốc nhưng chỉ chiến thắng sít sao trước đối thủ Joe Cunningham, một thành viên Đảng Dân Chủ, hồi năm 2020.
Các vụ án của ông Trump
Thậm chí một số vấn đề bầu cử lớn hơn có thể sẽ sớm được đưa lên Tối cao Pháp viện khi rất nhiều thẩm phán liên bang đã cân nhắc một số kháng cáo liên quan đến những bản cáo trạng đối với cựu Tổng thống Donald Trump tại các tòa án liên bang ở Hoa Thịnh Đốn và Florida cũng như các tòa án tiểu bang ở New York và Georgia. Liệu Tối cao Pháp viện có được yêu cầu đưa ra quyết định về những vụ án này hay không vẫn còn là điều chưa rõ ràng.
