Tiến độ về dự luật kiểm soát súng của Thượng viện bị đình trệ do các TNS không đạt được thỏa thuận cuối cùng
Sau một số dấu hiệu lạc quan đối với các thành viên Đảng Dân Chủ hy vọng đạt được thỏa thuận lưỡng đảng về gói kiểm soát súng, tiến độ trong các cuộc đàm phán bắt đầu bị đình trệ do các nhà lập pháp không đạt được thỏa thuận cuối cùng về văn bản lập pháp hôm thứ Năm (16/06).
Sau một vụ xả súng ở trường học ở Uvalde, Texas khiến 19 trẻ em và hai người lớn thiệt mạng, Thượng viện bắt đầu thực hiện một nỗ lực phối hợp để đạt được một thỏa thuận lập pháp có thể vượt qua ngưỡng tranh luận không giới hạn (filibuster) 60 phiếu bầu ở Thượng viện.
Lãnh đạo Thiểu số Thượng viện Mitch McConnell (Cộng Hòa-Kentucky) chỉ thị Thượng nghị sĩ John Cornyn (Cộng Hòa-Texas) giám sát các cuộc đàm phán với Đảng Dân Chủ, dẫn đầu bởi Thượng nghị sĩ Chris Murphy (Dân Chủ-Connecticut), cho gói kiểm soát súng này.
Bất chấp các dấu hiệu cho thấy các cuộc đàm phán đang diễn ra tốt đẹp — bao gồm cả việc công bố các phác thảo rộng rãi của gói lập pháp này vào ngày 12/06 — tiến độ đã bắt đầu chậm lại.
Hôm thứ Tư (15/06), ông Cornyn nói với các phóng viên tại Capitol Hill rằng ông “bắt đầu hơi lo lắng một chút” khi nhóm cố gắng bàn thảo ra các chi tiết, bao gồm cả việc tài trợ cho các tiểu bang có cái gọi là luật cảnh báo (red flag law, là luật kiểm soát súng cho phép tòa án tiểu bang ra lệnh tạm thời thu giữ súng của một người có thể gây nguy hiểm cho cộng đồng hoặc chính bản thân họ).
Hôm thứ Năm (16/06), khi một số nhà lập pháp hy vọng họ có thể đạt được văn bản cuối cùng về gói này, ông Cornyn nói với các phóng viên rằng các cuộc đàm phán đã thất bại và sẽ cần thêm thời gian.
Ông cho rằng thất bại là do một số nhà lập pháp không sẵn sàng xem xét một cách nghiêm túc và đưa ra quyết định cuối cùng.
“Đó là phần khó nhất vì tại một số thời điểm, quý vị [phải] đưa ra quyết định và khi mọi người không muốn đưa ra quyết định, quý vị không thể đạt được kết quả. Và đó là tình thế của chúng tôi hiện nay,” ông Cornyn nói với các phóng viên.
“Quý vị không muốn cho các chính trị gia một khoảng thời gian không giới hạn để thảo luận bởi vì họ sẽ lấp đầy không gian có sẵn,” ông nói. “Hoặc là cam kết làm việc hiệu quả, nếu không thì đừng tốn thời gian nữa.”
“Tôi nói với họ rằng tôi sẽ rời đi nhưng họ sẽ có thể tìm gặp tôi trực tiếp hoặc qua tin nhắn văn bản,” ông Cornyn nói thêm khi bước ra khỏi văn phòng của ông Murphy.
Nếu dự luật này được đưa ra vào thứ Năm, Lãnh đạo Đa số Thượng viện Chuck Schumer (Dân Chủ-New York) có thể sẽ có cơ hội đưa dự luật này ra biểu quyết vào tuần tới.
Sau khi các nhà lập pháp không đạt được thỏa thuận cuối cùng về dự luật, ông Murphy đã hạ thấp mức độ quan trọng của bước lùi này.
Sáng hôm đó, ông Murphy, đã chuẩn bị cho một sự trì hoãn, nói với các phóng viên rằng, “Tôi không nghĩ chúng tôi phải hoàn thành công việc vào ngày hôm nay, nhưng đó phải là mục tiêu của chúng tôi.”
Các phác thảo rộng rãi của dự luật này đã được nhiều người biết đến và đã được công khai trong thông báo ngày 12/06 của các nhà đàm phán.
Kế hoạch kêu gọi một “quy trình xem xét nâng cao” cho những người mua súng trẻ tuổi.
Đối với những người mua tiềm năng dưới 21 tuổi, dự luật này “yêu cầu một giai đoạn điều tra để xem xét hồ sơ sức khỏe tâm thần và vị thành niên, bao gồm kiểm tra với cơ sở dữ liệu của tiểu bang và cơ quan thực thi pháp luật địa phương,” theo tuyên bố của họ.
Dự luật cũng sẽ cung cấp hỗ trợ cho sự can thiệp khủng hoảng của tiểu bang, bảo vệ nạn nhân bạo lực gia đình, tài trợ cho các dịch vụ hỗ trợ và sức khỏe tâm thần tại trường học, đầu tư vào trẻ em và các dịch vụ sức khỏe tâm thần gia đình, làm rõ định nghĩa về đại lý vũ khí được liên bang cấp phép, hình phạt cho “người mua trên danh nghĩa người khác” về súng, và đầu tư khám chữa bệnh từ xa.
Tuy nhiên, các đề nghị khác đã ít được các thành viên Đảng Cộng Hòa đón nhận.
Đơn cử như dự luật khung bao gồm cái gọi là điều khoản về luật cảnh báo, cho phép “các nguồn lực cho các tiểu bang và bộ lạc để tạo ra và quản lý các luật giúp bảo đảm vũ khí gây sát thương được giữ khỏi tay của các cá nhân mà tòa án đã xác định là mối nguy hiểm đáng kể cho chính bản thân họ hoặc người khác,” theo một tuyên bố hôm 12/06 của nhóm.
Luật cảnh báo từ lâu đã gây tranh cãi giữa các thành viên Đảng Cộng Hòa và các nhà hoạt động vì quyền sử dụng súng, những người bày tỏ lo ngại rằng luật cảnh báo từ chối quyền của các cá nhân mà không có thủ tục thích hợp.
Ông Cornyn đã giải thích những lo ngại của Đảng Cộng Hòa trong lần xuất hiện trên The First TV hôm thứ Tư (15/06)
Ông Cornyn lập luận rằng sẽ là “không phù hợp” nếu khuyến khích các tiểu bang khác thông qua luật tương tự. Theo Đảng Cộng Hòa, các tiểu bang chưa có luật như vậy, bao gồm cả Texas, sẽ có thể nhận được hỗ trợ tài chính cho các chương trình khác. Một số tiểu bang có luật cảnh báo không nên tiếp cận nguồn tài trợ vì luật của họ không tuân thủ Hiến Pháp, ông Cornyn chỉ ra.
Điều khoản này, một trong những nhượng bộ quan trọng nhất mà các thành viên Đảng Dân Chủ tìm kiếm, là một phần trong những nguyên nhân làm đình trệ thỏa thuận này.
Cũng có những bất đồng về một điều khoản khác, đó là nỗ lực bảo đảm rằng những người bị kết án bạo lực gia đình và những người bị áp dụng lệnh tránh xa (restraining order) do có hành vi bạo lực gia đình không thể có súng.
Một luật được gọi là Đạo luật Kiểm soát Súng Liên bang cấm những người bị kết án bạo lực gia đình sở hữu súng, nhưng đạo luật đó không áp dụng trong một số trường hợp nếu một người thực hiện hành vi bạo lực với bạn trai hoặc bạn gái của họ.
Ông Cornyn nói với các phóng viên tại Hoa Thịnh Đốn rằng: “Vấn đề còn lại là các mối quan hệ phi truyền thống được đối xử như thế nào trong vấn đề về bạo lực gia đình và tội phạm. Chúng tôi phải đưa ra một định nghĩa tốt về điều đó thực sự có nghĩa là gì.”
Ông Joseph Lord là phóng viên chuyên đưa tin về Quốc hội cho The Epoch Times.
